Chiến Lược Và Sự Kiện Châu Á Thái Bình Dương

Sức ép từ nội bộ

Đài tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) tiếng Hoa dẫn lời ông Từ Tư Kiệm, chủ nhiệm Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc đương đại, Đại học Thanh Hoa Đài Loan cho biết, trước Đại hội khóa XIX của đảng Cộng sản Trung Quốc tổ chức vào năm tới, Chủ tịch Tập Cận Bình đang đối mặt với nguy cơ đấu tranh quyền lực.

Kết quả phán quyết của của Tòa trọng tài thường trực (PCA) về vấn đề biển Đông, không chỉ là một thất bại về mặt ngoại giao đối với Bắc Kinh, mà còn gây ra đấu tranh trong nội bộ Trung Nam Hải.

Ông Từ nói thêm: "Cho nên trong tình hình chịu áp lực nội bộ rất lớn này, ông Tập có thể dùng xung đột và căng thẳng ngoại giao để hóa giải mâu thuẫn nội bộ.

Đây là tình huống xấu nhất, nhưng nhiều khả năng xảy ra, đặc biệt trong lúc tình hình kinh tế Trung Quốc không được khả quan như hiện nay".

Ông Từ Tư Kiệm (Ảnh: VOA)

 

Từ Tư Kiệm chỉ ra, ông ủng hộ đường lối không khiêu khích, không kích động, hòa hoãn của nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn trong giải quyết tranh chấp trên biển Đông.

Trong khi đó, các quan chức cơ quan an ninh Đài Loan tại Viện lập pháp chỉ ra rằng, hiện nay quân đội Trung Quốc đang chuẩn bị tăng cường vũ khí tại biển Đông.

Bắc Kinh chìa "cành ô liu" hiếm thấy

Nghị sĩ đảng Dân tiến cầm quyền ở Đài Loan, bà Lưu Thế Phương cho biết, sau khi công bố kết quả phán quyết của PCA, Bắc Kinh chủ động hiếm thấy kêu gọi sự ủng hộ của chính quyền Đài Loan, hy vọng cùng nhau giải quyết cái mà chính phủ Trung Quốc gọi là "vấn đề chủ quyền biển đảo".

Bà Lưu nói: "Sau khi đảng Dân tiến và Thái Anh Văn lên cầm quyền, toàn bộ quan chức Trung Quốc đại lục đã tỏ thái độ lờ đi.

Nhưng khi thấy Đài Loan có lợi cho Trung Quốc về mặt ngoại giao hoặc chiến lược, Bắc Kinh liền công khai bày tỏ thái độ cùng nhau bảo vệ di sản của tổ tiên (?!) để lại. Đương nhiên Đài Loan nhất định không đồng ý."

Bà Lưu Thế Phương (Ảnh: VOA)

 

Đài Loan "vạch ranh giới" với Trung Quốc đại lục

Theo VOA, dư luận cho rằng chính quyền Đài Loan không bàn về "Đường 9 đoạn" - yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trên biển Đông vừa bị PCA bác bỏ, để dễ bề cắt đứt sự liên quan với Bắc Kinh trong vấn đề biển Đông.

Người phát ngôn của nhà lãnh đạo Đài Loan, ông Hoàng Trọng Sản nói, tranh chấp biển Đông nên được giải quyết thông qua đàm phán đa phương, cùng nỗ lực giải quyết hòa bình các tranh chấp, đồng thời bày tỏ mong muốn cùng các bên liên quan thúc đẩy hòa bình, ổn định khu vực biển Đông.

Ngày 18/7, Đảng Cộng hòa (Mỹ) đã thông qua bản cương lĩnh trong đó cho rằng Trung Quốc đang quyết đoán với những tuyên bố "phi lý" ở Biển Đông để đánh lạc hướng người dân Trung Quốc trước các vấn đề kinh tế trong nước.

Bản cương lĩnh này cũng tái khẳng định cam kết bán vũ khí cho Đài Loan (Trung Quốc).

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 21/7 đã hối thúc Đảng Cộng hòa ngừng đưa ra “những cáo buộc vô căn cứ” đối với nước này.

Theo Bộ Ngoại giao Trung Quốc, cương lĩnh của Đảng Cộng hòa Mỹ chứa đựng “những cáo buộc Trung Quốc về các vấn đề liên quan đến Đài Loan (Trung Quốc), thương mại và Biển Đông” và đó là sự can thiệp vào công việc nội bộ của Trung Quốc.

Hai cụm tàu sân bay tấn công chủ lực Mỹ trên Biển Đông

Ở một diễn biến khác, Tư lệnh Thái Bình Dương của quân đội Mỹ, Đô đốc Hải quân Harry Binkley Harris sắp có mặt tại Nhật Bản và theo nghị trình, ông Harris sẽ cùng với phía Nhật Bản bàn thảo các biện pháp ứng phó với việc Trung Quốc tăng cường hoạt động ở biển Hoa Đông và Biển Đông cũng như việc Triều Tiên liên tục phóng tên lửa đạn đạo.

Bên cạnh đó, dự kiến hai bên sẽ trao đổi ý kiến về việc chính thức vận dụng các điều khoản liên quan tới việc đảm bảo an ninh, thể hiện rõ mối quan hệ đồng minh bền chặt giữa Mỹ và Nhật Bản.

Trước đó, tờ Thời báo New York (Mỹ) từng đưa tin ông Haris có lần tuyên bố Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho “cuộc chiến nổ ra vào đêm nay” và trong vấn đề Trung Quốc, Mỹ phải chuẩn bị tốt để đối phó với mọi hậu quả ở vị thế có lợi, bao gồm chuyện xảy ra ở Scarborough (Hoàng Nham/Panatag), toàn bộ Biển Đông hay một cuộc tấn công mạng nào đó.

Những động thái trên của Mỹ cho thấy nước này đang chuẩn bị có những bước đi cứng rắn hơn nhằm đối phó với sự leo thang của Trung Quốc ở Biển Đông.

Điều này khác xa với phản ứng khá nhẹ nhàng của Washington trước đó khi bày tỏ quan điểm về phán quyết vụ kiện Biển Đông của PCA.

Còn nhớ, hôm 12/7, sau khi PCA ra phán quyết, phát ngôn viên Lầu Năm Góc John Kirby đã cho biết, quyết định do PCA đưa ra đối với vụ kiện Philippines - Trung Quốc là sự đóng góp quan trọng cho mục tiêu chung, tìm cách giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông bằng biện pháp hòa bình.

Mỹ thông báo vẫn đang nghiên cứu phán quyết về Biển Đông và không bình luận về giá trị vụ kiện nhưng ủng hộ giải quyết tranh chấp ở Biển Đông thông qua biện pháp hòa bình.

Ông Kirby kêu các nước tham gia UNCLOS chấp nhận quá trình giải quyết và phán quyết từ tòa là cuối cùng, có tính ràng buộc pháp lý với cả Philippines và Trung Quốc.

"Mỹ hy vọng và kỳ vọng rằng cả hai bên đều tuân thủ nghĩa vụ của họ", ông nói. "Sau khi có phán quyết quan trọng này, chúng tôi kêu gọi các bên không có hành động hoặc thông báo khiêu khích".

Phản ứng nhẹ nhàng này của Mỹ sau đó được một quan chức chính phủ giấu tên lý giải là xuất phát từ chính sách ngoại giao của Washington.

Theo đó, Mỹ đã gửi các thông điệp muốn làm dịu vấn đề ở Biển Đông để giải quyết một cách hợp lý thay vì dùng cảm xúc.

Thông điệp này được Mỹ gửi tới tất cả các đại sứ cũng như Ngoại trưởng, Bộ trưởng Quốc phòng của mình.

"Đây là một chiến dịch để làm dịu tình hình, không phải là một nỗ lực để tập hợp các quốc gia chống lại Trung Quốc, điều sẽ nhanh chóng biến thành một câu chuyện sai lầm là Mỹ đang dẫn đầu một liên minh để kiềm chế Trung Quốc", quan chức Mỹ giấu tên nói.

Tuy nhiên, kịch bản Trung Quốc tiếp tục gia tăng căng thẳng ở Biển Đông sau phán quyết PCA đã được rất nhiều chuyên gia quốc tế cảnh báo. Theo đó, nó có thể bao gồm việc tuyên bố khu vực nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông.

Lưu Chấn Dân, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc phát biểu rằng Bắc Kinh có quyền tuyên bố thành lập ADIZ trên Biển Đông.

Bắc Kinh cũng có thể đáp trả phán quyết của tòa án bằng biện pháp gia tăng tốc độ cải tạo mở rộng các rạn san hô và các đảo nhỏ trong khu vực tuyên bố chủ quyền, những thực thể địa lý này Trung Quốc đã chiếm đóng phi pháp trong vùng biển đang tranh chấp.

Để ngăn chặn các nguy cơ trên có lẽ Mỹ đã thay đổi thái độ và quyết định dùng đến biện pháp cứng rắn hơn đối với Bắc Kinh, nhất là khi Tổng thống Obama đã tuyên bố quyết tâm ngăn chặn Trung Quốc mở rộng vùng lấn chiếm nếu nước này lựa chọn định hướng đi ngược lại luật pháp và chuẩn mực quốc tế.

An Nhiên (Tổng hợp)

Trong bài viết đăng tải trên Thời báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) gần đây, Tiến sĩ Chiến lược học quân sự, Giáo sư Khoa nghiên cứu chiến lược, Đại học quốc phòng Trung Quốc, Đại tá Hải quân Lương Phương đã "tự tin" đưa ra dự đoán về những bước đi tiếp theo của Mỹ trên biển Đông.

"Mỹ có thể xây dựng căn cứ quân sự trên các đảo đá biển Đông"

Bà Lương Phương cho rằng, phán quyết của Tòa trọng tài thường trực (PCA) hôm 12/7 sẽ trở thành lý do hoàn hảo để Washington "can thiệp sâu hơn và làm gia tăng căng thẳng" trên Biển Đông.

Theo bà này, Mỹ có thể thúc đẩy mạnh mẽ "thường thái hóa" tuần tra tự do hàng hải ở biển Đông và trực tiếp cản trở chính sách "Một vành đai, một con đường" của Trung Quốc

Bà Lương cho rằng, Mỹ sẽ thực hiện "chiến lược răn đe mới" thông qua bắt tay với một số nước như Nhật Bản, Philippines, Australia hay Ấn Độ... để xây dựng liên minh quân sự và gia tăng hành động quân sự như tuần tra, tập trận chung tại biển Đông.

Đặc biệt, nổi bật nhất chính là việc Mỹ công khai ủng hộ phạm vi phòng vệ của Manila, đưa Bãi cạn Scarborough vào khuôn khổ "Điều ước phòng vệ chung Mỹ - Philippines".

Washington thậm chí có thể "thuê mượn các đảo đá ở biển Đông để xây dựng căn cứ quân sự".

Nhận định của Lương Phương cho thấy quan điểm lo ngại trong giới quân đội Trung Quốc, khi có nhiều thông tin về khả năng Bắc Kinh cũng muốn xây dựng đảo nhân tạo ở Bãi cạn Scarborough.

Bộ ngoại giao Trung Quốc nhiều lần tuyên bố có quyền tiến hành cải tạo ở bãi cạn này, nhưng chỉ úp mở việc xây đảo nhân tạo hay quân sự hóa "phụ thuộc vào mức độ các mối đe dọa" và "nhu cầu thực tế" của Bắc Kinh.

Đại tá Hải quân Trung Quốc Lương Phương. (Ảnh: Sohu)

 

Lương Phương kêu gọi Bắc Kinh nhanh chóng đưa ra những chính sách "cứng rắn" nhằm chống lại sự đe dọa (cái gọi là) "chủ quyền và quyền, lợi ích hàng hải" của nước này trên biển Đông.

Đại tá Hải quân này trắng trợn đề nghị chính phủ Trung Quốc "kịp thời công bố Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên toàn bộ biển Đông" hoặc một số khu vực biển mà Bắc Kinh "tuyên bố chủ quyền".

"Chúng ta [Trung Quốc] cần kiên trì không nao núng 'tiếp tục xây dựng (trái phép-PV) đảo đá', đồng thời đẩy nhanh bố trí chiến lược các đảo nhân tạo", Lương nhấn mạnh.

Tuy nhiên bà này "vui mừng" nhận định, sự thách thức của Mỹ đối với Trung Quốc sẽ là cơ hội tuyệt vời cho sự phát triển của nước này.

"... Trung Quốc cũng phải tăng cường mật độ tuần tra và diễn tập, tăng cường khẳng định sự tồn tại và sức đe dọa trên Biển Đông", Đại tá Lương Phương ngông cuồng lên tiếng.

"Kiềm chế sức mạnh Trung Quốc"

Bà Lương gọi vụ kiện biển Đông "bề ngoài là vấn đề tranh chấp giữa Trung Quốc và Philipines, nhưng thực chất che giấu cái bắt tay của Mỹ và các nước liên quan để kiềm chế sức mạnh của Trung Quốc trên biển Đông".

Lương cũng cho rằng, hiện có không ít quan chức và học giả Mỹ đều yêu cầu chính phủ nước này thiết lập lại các chính sách lớn dành cho Trung Quốc.

"Trên thực tế, Mỹ cũng đang tính toán những bước đi tiếp theo để đối phó với Trung Quốc, không chỉ trên biển Đông mà tiếp đến sẽ là biển Đài Loan, biển Hoa Đông thậm chí là vùng trời và hệ thống an ninh mạng...

Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ ngày một leo thang", Lương cáo buộc.

Ngày 23-7, Trường ĐH Luật TP HCM phối hợp với Hội Luật gia Việt Nam tổ chức buổi hội thảo “Những vấn đề pháp lý liên quan đến phán quyết của Tòa Trọng tài thành lập theo phụ lục VII Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982”.

Gậy ông đập lưng ông

Nói như ông Paul Reichler - luật sư trưởng của Philippines trong vụ kiện Trung Quốc - thì phán quyết ngày 12-7 của PCA là “chiến thắng áp đảo” dành cho Philippines bởi nước này gần như đạt được hầu hết yêu cầu trong các đệ trình gửi PCA. Trong số đó, đáng kể nhất có việc hội đồng trọng tài bác bỏ yêu sách về quyền lịch sử của Trung Quốc căn cứ theo đường 9 đoạn ở biển Đông.

Các giáo sư Gregory Rose, Carl Thayer, Donald R. Rothwell (hàng đứng, từ trái sang) tại hội thảo

 

Nhận định về chiến thuật không tham gia thủ tục trọng tài, GS Yamagata Hideo của Trường ĐH Nagoya (Nhật) cho rằng đây là chiến thuật mạnh mẽ mà Trung Quốc dùng để bác bỏ cũng như không thực thi bất cứ phán quyết nào chống lại mình. Tuy nhiên, theo ông, chính vì vậy mà Trung Quốc tự đánh mất cơ hội để trình bày lập trường của mình hay phản ứng các quan điểm của Philippines. Thêm vào đó, Trung Quốc sẽ nhận lấy tiếng xấu là một siêu cường không tuân thủ luật pháp theo luật quốc tế nếu phớt lờ phán quyết.

Trước tình thế bất lợi cho Trung Quốc, GS Carl Thayer, Học viện Quốc phòng Úc, bàn đến câu hỏi Trung Quốc có rút khỏi UNCLOS hay không. Ông Thayer dẫn lời TS Tiết Quế Phương, Trường ĐH Giao thông Thượng Hải, cho rằng Trung Quốc được lợi khi tham gia UNCLOS và có nhiều lợi ích trong hoạt động khai khoáng biển sâu. Nếu rút khỏi UNCLOS, Trung Quốc vẫn bị ràng buộc bởi những cam kết và nghĩa vụ mà họ tham gia từ trước. Do đó, GS Gregory Rose, Trường ĐH Wollongong (Úc), đánh giá không có nhiều khả năng Trung Quốc rút khỏi UNCLOS, thay vào đó họ sẽ xét lại sai lầm nhằm tận dụng UNCLOS để giải quyết tranh chấp.

Cần chiến lược tổng thể

Hội nghị cũng bàn đến vấn đề quá trình giải quyết của PCA có là hình mẫu cho các nước khác hay không. Theo ông Thayer, việc đó hãy còn quá sớm để đưa ra một đánh giá xác đáng và hiện các nước khác muốn chờ xem tình hình trong vài tháng tới.

Bình luận với phóng viên Báo Người Lao Động về việc Trung Quốc bác bỏ thẩm quyền của hội đồng trọng tài, GS Donald R. Rothwell, Trường ĐH Quốc gia Úc, cho đó là động thái thiếu tính pháp lý. Theo ông, Trung Quốc đã tham gia UNCLOS thì phải chấp nhận thẩm quyền của cơ quan tài phán được thành lập theo công ước. Với câu hỏi Manila có thể nhờ Liên Hiệp Quốc hỗ trợ thực thi phán quyết một khi Bắc Kinh quyết lắc đầu hay không, ông Rothwell cho rằng phương án có khả năng nhưng thiếu hiệu quả bởi Trung Quốc có quyền phủ quyết tại Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc.

Từ góc nhìn của Manila, PGS Jay L. Batongbacal, Trường ĐH Philippines, nêu ra thách thức hiện nay là làm sao để tận dụng phán quyết trên bàn đàm phán với Trung Quốc về đề xuất khai thác chung hay đàm phán sau sự cố trên biển... Hẳn nhiên, Manila đang có ưu thế về pháp lý. Còn nếu Trung Quốc tiếp tục lấn lướt, theo GS Thayer, các nước cần họp kín và thông qua các chiến lược “xử phạt thông minh” để buộc Trung Quốc trả giá. Sự vi phạm liên tục của Trung Quốc về các quyền tài phán của Philippines và các nước khác trong khu vực đòi hỏi một phản ứng tổng thể - phối hợp các sáng kiến chính trị và ngoại giao cùng biện pháp quân sự chiến lược của các quốc gia có cùng lập trường.

Các nhà nghiên cứu đồng thuận rằng vai trò dẫn đầu của Mỹ - thông qua hoạt động phối hợp với các đồng minh và đối tác - sẽ rất quan trọng trong việc vẽ ra cho Trung Quốc một con đường hợp tác, đồng thời có biện pháp đáp trả nếu nước này vẫn duy trì các hành vi gây mất ổn định.

Trong một bài viết vừa được đăng tải trên tạp chí Chính sách Ngoại giao, tác giả Robert A. Manning cho rằng không ai kể cả Tổng thống Mỹ Barack Obama có thể giúp nước Mỹ được chào đón ở châu Á hơn Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình.

Từ năm 2012, chính sách ngoại giao của ông Tập Cận Bình đã làm sáng tỏ những nỗ lực cẩn trọng nhiều năm của phía Trung Quốc trong việc thuyết phục các nước láng giềng châu Á rằng Trung Quốc trỗi dậy hòa bình mang lại chiến thắng cho cả hai bên. Nhưng rốt cuộc nó đã phản tác dụng.

Gần đây, Trung Quốc đã thua kiện trong vụ trọng tài Biển Đông, Hàn Quốc đồng ý để Mỹ bố trí Hệ thống Phòng thủ tầm cao giai đoạn cuối (THAAD), quan hệ Trung-Nhật căng thẳng vì vấn đề biển Hoa Đông.

Và không chỉ ở châu Á, Liên minh châu Âu (EU) cũng bất chấp áp lực của Trung Quốc, từ chối công nhận Trung Quốc là nền kinh tế thị trường.

Làm sao để lý giải điều đó? Tất cả đều có nguyên nhân của nó!

Sau khi nước Mỹ rơi vào khủng hoảng tài chính năm 2008, nhiều nhà phân tích Trung Quốc đã phạm phải sai lầm khi cho rằng Mỹ bắt đầu suy thoái và thời đại của Trung Quốc sắp đến.

Và tất cả các chiến lược của Trung Quốc đều được xây dựng dựa trên giả thiết sai lầm: Sức mạnh kinh tế và quân sự của Trung Quốc đang mạnh lên, nước Mỹ suy thoái cuối cùng sẽ rút khỏi châu Á-Thái Bình Dương và các quốc gia châu Á sẽ phải khuất phục Trung Quốc.

Giới phân tích cho rằng sai lầm chiến lược nghiêm trọng này của Trung Quốc vô tình trở thành "đòn bẩy" cho chiến lược tái cân bằng châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ.

Trong cuộc gặp Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden tại Nhà Trắng ngày 25/6/2014, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long bày tỏ hoan nghênh chính sách trở lại châu Á của Mỹ.

Sau cuộc đối đấu căng thẳng ở bãi cạn Scarborough (Hoàng Nham/Panatag) với Trung Quốc hồi tháng 4/2012, Philippines không chỉ quyết định kiện Trung Quốc ra Tòa Trọng tài Thường trực (PCA), mà sau đó còn ký một Hiệp ước Hợp tác tăng cường phòng thủ với Mỹ.

Hiệp ước đó cho phép Hải quân Mỹ sử dụng vịnh nước sâu Subic để chuyển khí tài và nhân viên quân sự cho những cuộc tập trận chung hàng năm. Vào tháng 4/2015, 6.000 binh sĩ Mỹ đã đến Vịnh Subic để tập trận. Các chiến hạm Mỹ cũng dùng Vịnh Subic như là một cảng tiếp liệu cho những chuyến hải hành thường lệ...

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Ảnh: Getty)

 

Việc Hàn Quốc và Mỹ quyết định triển khai hệ thống THAAD trên lãnh thổ Hàn Quốc trong tháng này đã làm dấy lên những phản đối từ Trung Quốc, quốc gia cho rằng sự xuất hiện của hệ thống vũ khí hiện đại này sẽ gây bất ổn cho an ninh khu vực.

Theo đó, Seoul cho rằng hệ thống THAAD sẽ giúp nước này nâng cao khả năng phòng vệ trước những mối đe dọa tên lửa từ Triều Tiên. Tuy nhiên, Trung Quốc lo ngại rằng hệ thống radar của THAAD có thể theo dõi các hoạt động quân sự của nước này, trong khi Nga cũng lên tiếng phản đối quyết định của Hàn Quốc.

Trong một diễn biến mới nhất, phát biểu trong cuộc hội đàm bên lề Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN tại Lào với người đồng cấp Hàn Quốc Yun Byung-se, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói: "Động thái gần đây của Hàn Quốc sẽ hủy hoại nền tảng niềm tin giữa hai nước".

Về phần mình, Ngoại trưởng Yun Byung-se đã khẳng định rằng hệ thống THAAD được triển khai nhằm bảo vệ an ninh quốc gia của Hàn Quốc và không ảnh hưởng tới các lợi ích an ninh của Trung Quốc.

Trước đó, cả Hàn Quốc và Mỹ đều khẳng định rằng hệ thống THAAD sẽ chỉ được sử dụng để phòng vệ trước những mối đe dọa từ tên lửa đạn đạo của Triều Tiên. Trong những tháng qua, Bình Nhưỡng đã tiến hành nhiều vụ phóng thử tên lửa. Tuần trước, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã ra chỉ thị và theo dõi 3 vụ phóng tên lửa, vốn được hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) miêu tả là những vụ phóng giả lập cho các cuộc tấn công phủ đầu nhằm vào những hải cảng của Hàn Quốc và các căn cứ không quân của Mỹ tại quốc gia Đông Bắc Á này.

Thông báo của Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết tên lửa của Triều Tiên đã bay khoảng 500-600km trước khi rơi xuống vùng biển phía Đông của nước này và có khả năng bắn trúng bất cứ mục tiêu nào ở Hàn Quốc nếu Bình Nhưỡng lên kế hoạch tấn công.

Đầu tháng này, Mỹ và Hàn Quốc thông báo hai nước đã quyết định chọn khu vực thị trấn miền núi Seongju ở phía đông nam Hàn Quốc để triển khai hệ thống phòng THAAD. Theo kế hoạch, hệ thống này sẽ chính thức được triển khai vào cuối năm 2017 và đây là một phần trong kế hoạch hợp tác chung của Mỹ và Hàn Quốc nhằm đối phó với mối đe dọa từ các chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Ngọc Anh

Tổng hợp

==================

• Hội nghị ngoại trưởng ASEAN bế tắc về vấn đề Biển Đông  /  Các ngoại trưởng ASEAN quan ngại về tình hình Biển Đông

Các ngoại trưởng hôm qua có mặt tại lễ khai mạc Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN ở thủ đô Vientaine, Lào. Ảnh: AP

Hội nghị ngoại trưởng 10 nước thuộc Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) diễn ra ở Vientaine, Lào, bế tắc trong việc ra tuyên bố chung đề cập đến vấn đề Biển Đông, vì vấp phải sự phủ quyết của Campuchia. Đây là hội nghị quan trọng nhất của ASEAN kể từ khi Tòa Trọng tài hôm 12/7 ra phán quyết bác bỏ yêu sách "đường lưỡi bò" Trung Quốc đơn phương vẽ ra trên Biển Đông, theo Wall Street Journal.

Theo bình luận viên Ben Otto, đây là kết quả không khiến nhiều người ngạc nhiên, bởi ASEAN lâu nay vẫn ra mọi quyết định dựa trên nguyên tắc đồng thuận. Trong khi đó, Trung Quốc đã liên tục gây sức ép lên các đối tác thương mại và đầu tư ở Đông Nam Á nhằm ngăn cản ASEAN ra tuyên bố thừa nhận phán quyết.

Nhiều quan chức ngoại giao Đông Nam Á hồi cuối tuần trước cho biết họ ngày càng cảm thấy bị xúc phạm bởi "sự thao túng" của Trung Quốc lên ASEAN.

Một số nhà ngoại giao tiết lộ hầu hết các nhóm, dẫn đầu bởi Philippines, Việt Nam và Indonesia đều muốn ra tuyên bố thể hiện sự ủng hộ của ASEAN với phán quyết từ tòa quốc tế.

Nhưng theo một quan chức ngoại giao Đông Nam Á, Campuchia lại là nước duy nhất ngăn cản ASEAN ra tuyên bố chung liên quan đến vấn đề Biển Đông vì họ không muốn Trung Quốc bị chỉ trích, AFP đưa tin.

Thủ tướng Campuchia Hun Sen tháng trước còn lên tiếng phản đối ASEAN ủng hộ phán quyết "đường lưỡi bò" và nhấn mạnh vấn đề Biển Đông "nên được giải quyết giữa các nước liên quan".

Nỗi thất vọng bên trong hiệp hội bắt đầu làm nảy sinh những cuộc thảo luận về một ý tưởng chưa từng có. Các nhà ngoại giao muốn thay đổi quy định về nguyên tắc đồng thuận của ASEAN, cho phép xây dựng nên các liên minh nhỏ hơn, giúp một bộ phận các nước trong khối có thể tự mình xử lý, đưa ra hành động đối với những vấn đề gây tranh cãi, WSJ dẫn lời các nhà ngoại giao cho hay.

Tuy nhiên, thách thức đặt ra là nếu muốn thay đổi bất cứ quy định nào, ASEAN cần bỏ phiếu đồng thuận và chắc chắn các đồng minh của Trung Quốc sẽ ngăn cản điều này, giới quan sát đánh giá.

Nỗi thất vọng hiện hữu rõ nét nhất hôm 23/7 khi Indonesia tổ chức một phiên họp bên lề hội nghị. Mục tiêu của buổi thảo luận là nhằm tìm kiếm sự đồng thuận trong nhóm trước khi bước vào các cuộc họp thường niên sẽ diễn ra trong những ngày sau đó, với sự tham gia của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cùng Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và đại diện các cường quốc châu Á khác.

Các quan chức ngoại giao mô tả phiên họp trên như một cách để thuyết phục Campuchia đứng về phía họ, giúp khối phần nào thoát khỏi ảnh hưởng từ Trung Quốc. Nhưng cuộc họp đã kết thúc mà không đạt được một thỏa thuận nào.

Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi gọi buổi thảo luận trên là một minh chứng rõ nét, giúp nhắc nhở tất cả các thành viên về những chuẩn mực và giá trị của ASEAN.

"Chúng ta cần một ASEAN thống nhất để nói lên tầm quan trọng trong việc bảo vệ ngôi nhà của chúng ta", bà nhấn mạnh. "Ta cần bảo vệ ngôi nhà này và Indonesia sẽ đứng ở tuyến đầu. Chúng ta sẽ không để kẻ khác phá hoại nhà mình".

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường (trái) trao đổi với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, bên cạnh là Thủ tướng Campuchia Hun Sen, tại Thượng đỉnh Á-Âu, ở Mông Cổ, ngày 15/7. Ảnh: AP

Thay đổi "luật chơi" của ASEAN được xem như phương sách cuối cùng, các nhà ngoại giao cho hay. "Đầu tiên, tôi nghĩ chúng ta đều muốn nhìn thấy một ASEAN đoàn kết", bà Marsudi nói.

Nhiều nhà ngoại giao tiếp tục phàn nàn việc Trung Quốc chủ yếu dựa vào Campuchia để ngăn cản những nỗ lực của ASEAN bàn thảo về tình hình Biển Đông.

Một số người cho rằng việc Trung Quốc thông báo viện trợ cho Campuchia 600 triệu USD sau khi Tòa Trọng tài ra quán quyết là một "phần thưởng" mà Bắc Kinh dành cho Phnom Penh. Song Trung Quốc phủ nhận mọi mối liên quan chính trị đằng sau động thái này. Thủ tướng Hun Sen nói ông đã xin viện trợ và nó sẽ giúp Campuchia triển khai tốt hơn các dự án cơ sở hạ tầng phục vụ bầu cử, giáo dục cũng như y tế.

"Ép buộc tất cả các quốc gia ASEAN hình thành một lập trường thống nhất về vấn đề này là đi ngược lại quan điểm nhất trí thông qua tham vấn", đại diện Bộ Ngoại giao Trung Quốc trả lời các câu hỏi từ WSJ và thêm rằng "nhiều nước ASEAN có lập trường khác biệt về vấn đề Biển Đông".

Trong một bài viết trên TodayOnline, ông Tang Siew Mun, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu ASEAN ở Viện ISEAS-Yusof Ishak, thậm chí còn cho rằng ASEAN có thể xem xét phương án loại bỏ tư cách thành viên của Campuchia nếu tình hình vẫn tiếp diễn.

"ASEAN là một hiệp hội, không phải là câu lạc bộ các quốc gia. Campuchia cần phải hiểu rằng việc cản trở ASEAN để làm hài lòng Trung Quốc sẽ phá hoại tính khả thi của khối như một phương tiện để giải quyết các nhu cầu và thách thức khu vực", ông nói.

"Campuchia phải quyết định tương lai của họ nằm trong ASEAN hay cùng với người láng giềng lớn hơn, giàu có hơn. ASEAN cũng nên xem xét tương lai của khối sẽ tốt hơn nếu Campuchia ở trong hay ngoài khối".

Ông Tang chỉ ra rằng Hiến chương ASEAN hiện nay chưa có điều khoản để các thành viên rút lui hoặc bị khai trừ, nhưng ông khẳng định câu hỏi về "Cambrexit" (ám chỉ việc Campuchia rời khỏi ASEAN) không thể để ngỏ mãi mãi nếu Phnom Penh vẫn tiếp tục chính sách cản trở lợi ích lớn hơn của khối.

"Đây là trận chiến mà ASEAN phải chiến đấu và giành chiến thắng. Việc cố gắng 'giữ thể diện' và vẻ ngoài đoàn kết sẽ khiến ASEAN đánh mất vai trò của mình", ông Tang nhấn mạnh

Trong khi đó, không ít nhà ngoại giao ASEAN lại kỳ vọng Trung Quốc dần dần sẽ theo đuổi một lập trường ít cứng rắn hơn. Suy nghĩ này bắt nguồn từ một dự thảo chính sách Trung Quốc đưa ra sau phán quyết từ Tòa Trọng tài, không đề cập đến cái gọi là "đường 9 đoạn" mà Bắc Kinh từ trước đến nay vẫn sử dụng để tuyên bố chủ quyền với phần lớn diện tích Biển Đông. Phán quyết đã chỉ ra rằng đường này không có cơ sở pháp lý.

"Hãy để mọi chuyện lắng dịu", một nhà ngoại giao Đông Nam Á bình luận.

Xem thêm: 'Ngoại giao tờ séc' của Trung Quốc ở Biển Đông

Vũ Hoàng

========================

Thế gian này có hai phần để xử lý. 1/ Phần thực tại và bản chất của thực tại. 2/ Phần lý thuyết. Khối ASEAN đang loay hoay xử lý phần lý thuyết. Tiểu tiết, được thì tốt, không được thì thôi. Thực tại và bản chất của thực tại, vẫn cứ là : Ai là kẻ chiến thắng trong "Canh bạc cuối cùng", lên ngôi bá chủ thế giới?

Trong bài phát biểu bắt đầu cuộc gặp cùng ngày giữa bà Rice với Ủy viên Quốc vụ Trung Quốc Dương Khiết Trì và có sự tham dự của báo chí, hai bên đã không đề cập đến phán quyết hôm 12/7 của PCA, vốn khiến Bắc Kinh tức giận.

Bà Rice cho biết Mỹ và Trung Quốc đang hợp tác chặt chẽ hơn trong các vấn đề toàn cầu và tin tưởng rằng hai bên có thể xử lý những thách thức khác với "sự thẳng thắn và cởi mở."

Về phần mình, ông Dương Khiết Trì cho rằng hai bên có các mối quan hệ ổn định, nhưng vẫn có những bất đồng cần phải được giải quyết một cách thận trọng./.

Biển Đông là vấn đề gây tranh cãi nhất trong mối quan hệ phức tạp Mỹ-Trung. Sắp tới sẽ là phán quyết về đơn kiện Trung Quốc tuyên bố độc chiếm biển Đông mà Philippines đã gửi đến Tòa Trọng tài thường trực.

Bắc Kinh sẽ đưa tàu ngầm mang tên lửa hạt nhân vào biển Đông?

Đối với các quan chức Mỹ, câu hỏi chính là Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào với phán quyết trọng tài không thuận lợi cho họ.

Nhiều người lo ngại Bắc Kinh sẽ tăng cường cải tạo đất ở biển Đông. Hoặc Trung Quốc sẽ lập vùng nhận diện phòng không (ADIZ) và bắt đầu bay chặn máy bay lạ, một chủ trương sẽ buộc Trung Quốc đối đầu với máy bay do thám Mỹ.

Tổng thống Mỹ Barack Obama đã cảnh báo Chủ tịch Tập Cận Bình rằng các biện pháp này sẽ khiến Mỹ phản ứng, kể cả hành động quân sự.

Mỹ có kế hoạch bố trí hệ thống phòng thủ ở Hàn Quốc để có thể đánh chặn tên lửa của Trung Quốc và CHDCND Triều Tiên. Lầu Năm Góc đã phát triển tên lửa đạn đạo mang đầu đạn siêu thanh để có thể tấn công bất kỳ mục tiêu nào trên thế giới trong chưa đầy một giờ.

Vài chuyên gia khu vực nhận định Bắc Kinh có thể dùng lời lẽ cứng rắn để phản đối phán quyết trọng tài nhằm xoa dịu người dân Trung Quốc.

Nhưng Trung Quốc sẽ không có hành động nào trước tháng 9, thời điểm Trung Quốc là nước chủ nhà của hội nghị thượng đỉnh G20. Nhưng khi hội nghị kết thúc, vụ tranh chấp có thể càng mãnh liệt hơn.

Các quan chức Mỹ đặc biệt lo ngại chuyện Trung Quốc lần đầu tiên đưa tàu ngầm trang bị tên lửa hạt nhân vào biển Đông.

Các quan chức quân sự Trung Quốc tuyên bố cần tuần tra bằng tàu ngầm để phản ứng với các động thái quân sự lớn của Mỹ. Họ nói vũ khí Mỹ đe dọa tiêu diệt toàn bộ kho vũ khí hạt nhân trên bộ của họ khiến Bắc Kinh chỉ còn một cách là đưa tàu ngầm ra trả thù bất kỳ vụ tấn công hạt nhân nào của Mỹ.

Hậu quả xảy ra sẽ rất lớn. Cho đến nay, hệ thống đánh chặn của Trung Quốc tập trung vào số tên lửa phóng từ trên bộ. Chúng chưa được nạp nhiên liệu cùng đầu đạn hạt nhân. Điều này có nghĩa lãnh đạo Trung Quốc sẽ phải ra nhiều lệnh trước khi nạp nhiên liệu, trang bị vũ khí và sẵn sàng phóng.

Ngược lại, tên lửa hạt nhân trên tàu ngầm luôn trong tình trạng sẵn sàng phóng. Tàu chiến của Mỹ và Trung Quốc đang hoạt động nhiều ở biển Đông, nay có thêm tàu ngầm hoạt động thì nguy cơ va chạm ngoài ý muốn rất dễ xảy ra.

Tàu ngầm đều tàng hình và chắc chắn Trung Quốc sẽ không thông báo vị trí tàu ngầm cho Mỹ biết. Có nghĩa hải quân Mỹ sẽ phải cử nhiều tàu do thám vào biển Đông để truy tìm tàu ngầm Trung Quốc.

Một sĩ quan cấp cao Trung Quốc (giấu tên vì đề cập vấn đề an ninh nhạy cảm) đã nói với nhà báo Jonathan Broder của báo Newsweek: "Khi hải quân Mỹ hoạt động nhiều ở vùng biển này, rất có khả năng sẽ xảy ra tai nạn".

Nhà báo Broder nhắc lại chuyện 15 năm trước, một phi công Trung Quốc thiệt mạng khi máy bay chiến đấu của phi công này đâm vào một máy bay do thám Mỹ trên biển Đông, khởi đầu sự căng thẳng giữa Bắc Kinh với Washington về chuyện Trung Quốc đòi độc chiếm vùng biển này.

Tháng 5.2016, khi hai máy bay quân sự Trung Quốc suýt đâm vào một máy bay do thám Mỹ trên biển Đông, tờ Thời Báo Hoàn Cầu (Trung Quốc) đã viết giọng kích động: "Nhiều người dân Trung Quốc hy vọng máy bay chiến đấu của ta sẽ sớm bắn rụng chiếc máy bay do thám kế tiếp (của Mỹ)".

Liệu có tránh được chiến tranh Mỹ-Trung ?

Nhà báo Broder viết: "Không phải là không tránh được chiến tranh giữa Trung Quốc đang trỗi dậy với Mỹ đang nắm ưu thế, vì mỗi bên đều sẵn sàng có điều chỉnh.

Trong chuyến thăm Mỹ mùa thu năm ngoái, ông Tập Cận Bình cũng cảnh cáo người Mỹ - và cả với các phi công Trung Quốc - rằng "Một khi các nước lớn phạm sai lầm về tính toán chiến lược, họ rất có thể tạo ra bẫy cho chính mình".

Broder còn nêu: "Nhiều quan chức Trung Quốc từ lâu nhận định rằng không thể tránh chiến tranh Trung-Mỹ vì một quyền lực nổi lên sẽ luôn thách thức quyền lực đang chiếm ưu thế. 

Dĩ nhiên các nhà phân tích bác bỏ ý tưởng này như cuộc chiến này rất tốn kém và quân đội Mỹ mạnh hơn chắc chắn sẽ đánh thắng Trung Quốc".

Theo nhà báo Mỹ, Tổng thống Obama cảnh giác nguy cơ xung đột vũ trang nên ông đã lặng lẽ để Bắc Kinh hoạt động ở biển Đông đồng thời xây dựng quan hệ kinh tế-quân sự với các nước láng giềng của Trung Quốc với hy vọng làm suy yếu tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh.

Xung đột lớn liên quan việc Trung Quốc nổi lên là một quyền lực chính trong khu vực cùng việc Mỹ chú trọng thực hiện chủ trương xoay trục sang châu Á.

Tình hình này cũng liên quan đến hệ thống luật pháp quốc tế cùng các cơ quan mà Mỹ cùng các đồng minh lập nên sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Ông Tập Cận Bình thường phàn nàn hệ thống này thiên vị Mỹ và không cho Bắc Kinh có quyền lực thống thị châu Á.

Vào lúc kinh tế Trung Quốc lao dốc, ông Tập Cận Bình đang bị trong nước thúc ép phải tìm ra các biện pháp thể hiện "sự ưu việt của nước ta" dưới quyền lãnh đạo của ông.

Từ đó Bắc Kinh có ý đồ giành quyền kiểm soát biển Đông. Các nhà phân tích nói nếu không đạt được ý đồ này thì quyền lực của ông Tập Cận Bình có thể bị đe dọa.

"Trong thực tế, đất này là của Trung Quốc. Nhưng chúng tôi không phải vội đòi lại", ông Cui nói, ngay trên bến cảng của thành phố Vladivostok sau lưng là các tàu chiến của Hạm đội Thái Bình Dương của Nga.

Cần biết là, lãnh thổ Primorsky, nơi có trung tâm của khu vực là thành phố Vladivostok, trước năm 1860 thuộc về triều đại nhà Thanh ở Trung Quốc.

Nhưng vùng đất này thuộc vào đế quốc Nga theo Hiệp định Bắc Kinh 1860, phân định lãnh thổ các vùng lãnh thổ theo bờ sông Amur, Ussuri của Trung Quốc, cũng như nhánh Kazakevich. Như vậy, các con sông nêu trên hoàn toàn thuộc sở hữu của Nga.

Hiệp định được Trung Quốc ký để bày tỏ sự biết ơn đối với Nga vì bá tước Nicholas Ignatiev đã cứu Bắc Kinh khỏi sự cướp bóc của binh lính Pháp - Anh sau khi Trung Quốc bị thua trong Chiến tranh nha phiến thứ hai.

Cần thấy rằng vấn đề sở hữu các vùng lãnh thổ Primorsky không bao giờ được đặt ra trong chương trình nghị sự quan hệ Nga -Trung Quốc, do nó được quy định lâu dài bởi các thỏa thuận song phương và không phải là chủ đề tranh chấp lãnh thổ giữa Moscow và Bắc Kinh.

Bắc Kinh hiện cũng không thể nhắc lại điều này khi một loạt các thỏa thuận phân định đường biên giới dài hơn 4.200km biên giới giữa hai nước đã được ký từ năm 1991.

Năm 2005, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố sau khi phân định những hòn đảo cuối đang tranh chấp với Trung Quốc rằng "lần đầu tiên trong lịch sử của chúng ta, quan hệ song phương với Trung Quốc sẽ không bị hủy vì một vụ tranh chấp biên giới".

Không vị nào tại Trung Nam Hải chính thức nhắc lại chuyện này, nhưng sau nhiều năm tuyên truyền về cái gọi là "hiệp ước bất bình đẳng năm 1860", nhiều người dân Trung Quốc tin rằng phần lớn Siberia và Viễn Đông Nga là lãnh thổ của họ và bị Nga cướp mất.

Sự tin tưởng này bất chấp một thực tế là vùng đất trên chưa bao giờ thật sự là của người Hán, nó thuộc sự kiểm soát của các bộ tộc Mông Cổ. Vùng Viễn Đông của Nga ngày ngay được "nhập" vào Trung Quốc từ thế kỷ thứ 12 khi nước này bị người Mông Cổ xâm lược và thành lập triều đại nhà Nguyên.

Ngay nay, chính quyền Trung Quốc không còn chĩa mũi dùi dân tộc cực đoan về hướng Nga, một đối tác ngày càng quan trọng với Bắc Kinh mà tập trung sự chú ý đến Biển Đông, quần đảo Senkaku và vấn đề Đài Loan.

Tất cả các vùng trên, theo dư luận Trung Quốc, đều là những lãnh thổ của nước này bị các nước nhỏ hơn "chiếm đóng" khi Trung Quốc rơi vào thời kỳ yếu kém.

Thế nhưng, rõ ràng là chiến dịch tuyên truyền dài hơi từ những năm 60 không thể nhanh chóng xóa đi kết quả và vẫn có người thường xuyên lên mạng internet "than thở" về những vùng đất bị mất vào tay Nga.

Ông Victor L.Larin, Giám đốc Viện Sử học, Khảo cổ học và Dân tộc học vùng Viễn Đông tại Vladivostok, nói rằng ông thường gặp các quan chức và học giả Trung Quốc và "họ không bao giờ đặt câu hỏi" về quyền sở hữu Vladivostok.

Nhưng ông Larin cũng nói thêm rằng ông biết nhiều người Trung Quốc bình thường vẫn phản đối "hiệp ước bất bình đẳng" và mơ sẽ có ngày Vladivostok trở về với Trung Quốc.

Niềm tin "điên rồ" này đã kích động cuộc chiến ngắn ngủi nhưng đẫm máu dọc theo biên giới phía bắc Vladivostok vào năm 1966, sự kiện này suýt chút nữa đẩy Trung Quốc và Liên Xô vào một cuộc chiến tranh toàn diện.

"Lịch sử luôn được sử dụng bởi những kẻ đầu cơ chính trị", ông Larin nói, đồng thời nhấn mạnh là việc đòi lại Vladivostok phi thực tế như việc có ai đó ở Nga muốn đòi Alaska từ Mỹ.

Ông Larin cũng cho biết quan điểm về việc Vladivostok đã từng là một thị trấn Trung Quốc trước khi người Nga tới là một "huyền thoại" dựa trên những chứng lý sai lầm là có một số người Trung Quốc đã đến đây câu cá và săn tìm hải sâm nhưng họ không thật sự định cư.

Ông Larin cũng cho biết Nga đã xây dựng Vladivostok là "một sự kiện lịch sử không cần nhắc lại".

Trung Quốc dùng tên "Haishenwai" (Hải Sâm Uy) để nói về Vladivostok, một số sử gia cho biết điều này chứng tỏ cái tên này chỉ mới được đặt sau này vì khu vực này nằm trong đất Mãn Châu, vốn sử dụng tiếng Mãn để đặt tên cho các địa danh.

Bất chấp thực tế ấy, hướng dẫn viên du lịch của Trung Quốc và các sách hướng dẫn du lịch bằng tiếng Trung vẫn cam đoan rằng "Haishenwai" mới là tên gốc của Vladivostok.

Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Susan Rice (Ảnh: Reuters)

 

Theo AFP, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Susan Rice cùng các quan chức cấp cao của Mỹ đang có chuyến thăm tới thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc. Mục đích bà Rice tới thăm Trung Quốc lần này là để chuẩn bị cho chuyến đi của Tổng thống Barack Obama dự Hội nghị thượng đỉnh G20 tổ chức tại Hàng Châu vào tháng 9 tới.

Tại các cuộc họp với các quan chức quân sự và ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, bà Rice khẳng định những hoạt động tuần tra của Mỹ tại Biển Đông là “hợp pháp” và Washington sẽ vẫn “tiếp tục tiến hành” các hoạt động này.

Mỹ từ trước tới nay luôn giữ vững lập trường rằng các cuộc tuần tra tại Biển Đông là cách thức để Washington đảm bảo tự do hàng hải và hàng không tại vùng biển tranh chấp này. Trong nhiều tháng gần đây, Mỹ thường xuyên điều tàu hải quân tới gần các đảo và bãi đá ngầm mà Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông. Tuy nhiên, các hoạt động này của Washington đã vấp phải sự phản đối dữ dội từ phía Bắc Kinh.

Bà Rice gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 25/7 (Ảnh: Reuters)

 

Bà Rice là một trong những quan chức cấp cao nhất của Mỹ tới Trung Quốc từ sau khi Tòa trọng tài thường trực theo Phụ lục VII Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 ra phán quyết về vụ kiện giữa Philippines và Trung Quốc liên quan tới yêu sách “đường chín đoạn” của Bắc Kinh tại Biển Đông. Theo đó, tòa đã tuyên bố bác bỏ yêu sách phi lý này của Bắc Kinh.

Cũng liên quan tới vấn đề giải quyết tranh chấp trên Biển Đông, trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 49 (AMM 49) đang diễn ra tại thủ đô Viêng Chăn, Lào, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cùng người đồng cấp Australia và Nhật Bản đã cùng bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình căng thẳng trên Biển Đông hiện nay.

Các Ngoại trưởng kêu gọi các bên đang có tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông kiềm chế không tiến hành các hoạt động bồi đắp quy mô lớn và xây dựng các căn cứ trên biển với mục đích quân sự. Ngoài ra, Ngoại trưởng Kerry cũng hối thúc Trung Quốc tuân thủ phán quyết của tòa trọng tài. Đáp lại lời đề nghị từ Ngoại trưởng các nước, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tái khẳng định lập trường của Bắc Kinh rằng nước này phản đối phán quyết của tòa và sẽ không thực thi bất kỳ phán quyết nào.

Thành Đạt

Theo AFP

===================

Biển Đông sôi sùng sục....

Kết quả của tòa Trọng tài về vụ kiện Biển Đông đã bác bỏ yêu sách chủ quyền của Trung Quốc  và tuyên bố đường chín đoạn là vô hiệu lực - đây là một cú thất bại nặng nề cho nước này. Và đúng như dự đoán, Trung Quốc đã bác bỏ phán quyết của tòa Trọng tài. Vậy bước tiếp theo của Trung Quốc sẽ là gì?

Theo The Strategist, tranh chấp chỉ là một khía cạnh của tham vọng lớn hơn của Trung Quốc với việc làm sống lại “Giấc mơ Trung Hoa” và khôi phục lại chế độ Thiên triều, coi các nước láng giềng ở Đông Nam Á là những nước triều cống như thời phong kiến trước đây. Một nước Trung Quốc bá quyền mới sẽ thách thức sự dẫn đầu của Mỹ tại châu Á. Cuộc khủng hoảng này hợp với điệp khúc tuyên truyền của Trung Quốc về “một thế kỷ tủi nhục” của giới lãnh đạo nước này để duy trì tính chính danh chính trị. Do đó việc đột ngột rút lui không bảo vệ lợi ích tối sống còn của Trung Quốc sẽ là một đòn không thể chịu đựng nổi đối với tính chính danh của giới lãnh đạo Trung Quốc và đặc biệt là danh tiếng của ông Tập Cận Bình.

Strategist nhận định, Trung Quốc sẽ sử dụng sức mạnh mềm và ngoại giao để đối phó với những phản ứng quốc tế chống lại sự phủ nhận của Bắc Kinh đối với trật tự quốc tế dựa trên luật lệ hiện nay, nhưng thách thức cố hữu mà Bắc Kinh đặt ra với trật tự này sẽ không thay đổi. Và Trung Quốc sẽ không lùi bước trong vấn đề Biển Đông.

Từ quan điểm quân sự, việc kiểm soát của Trung Quốc trên Biển Đông cho phép quân đội Trung Quốc (PLA) mở rộng khu vực chống tiếp cận (A2/AD) rộng hơn xuống phía nam và phía đông. Nó cũng cho phép PLA có thể sử dụng các tàu ngầm, các chiến hạm hải quân tiên tiến hơn, các thiết bị tấn công tầm xa và các lực lượng không quân tinh vi hơn để ngăn chặn hoặc răn đe quân đội Mỹ can thiệp vào bất kỳ cuộc khủng hoảng nào ở khu vực trong tương lai, chẳng hạn như vấn đề Đài Loan.

Đồng thời nó cũng hỗ trợ lực lượng hải quân Trung Quốc triển khai lực lượng ở Ấn Độ Dương. Biển Đông cũng là một pháo đài cho tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo (SSBN) lớp Tấn và tàu ngầm Type 096 lớp Thương của Trung Quốc, đặc biệt là ở khu vực phía nam căn cứ hải quân trên đảo Hải Nam, nơi có mực nước sâu tối đa là 6.000m.

Strategist đánh giá, Trung Quốc đã gây khó khăn lớn cho các nước ASEAN, khiến các nước này không đạt được sự đoàn kết thống nhất trong việc giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông. Và Trung Quốc chắc chắn sẽ tiếp tục dọa dẫm, ép buộc tổ chức này, đặc biệt là tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN họp tại Lào từ 21-26/7. Trung Quốc cũng sẽ cố gắng đối phó với vị tân tổng thống tính khí khó lường của Philippines, Rodrigo Duterte, người đã đề nghị đàm phán song phương với Trung Quốc. Chính quyền Bắc Kinh cũng có thể sẽ rút khỏi vòng đàm phán đa phương lâu năm về việc thiết lập Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC). Và Bắc Kinh vẫn sẽ tiếp tục sử dụng cả sức ép ngoại giao và những dụ dỗ kinh tế song phương để mua chuộc từng nước riêng rẽ.

Thanh Niên Online

Trang web chính thức của Hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) vừa bị tin tặc tấn công làm thay đổi giao diện trang chủ.

• Website VN trước đòn tấn công ồ ạt của hacker Trung Quốc
• Hai ngày, hacker Trung Quốc tấn công 1.000 website của Việt Nam
• Hàng trăm website Việt Nam bị tin tặc Trung Quốc tấn công trong dịp lễ

 

Sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất bị hack xuyên tạc về Biển Đông

Chiều nay, ngoài giao diện trang web của Vietnam Airlines bị tấn công, màn hình hiển thị thông tin tại các khu vực làm thủ tục bay tại Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất đều bị thay đổi.

 

 

Thành Luân - Mai Hà

==================

Đám "Khựa" này chuyên làm những việc bần tiện, tiểu tiết. Với thứ tư duy bã đậu như thế này thì làm gì những cơ quan đầu não ở Bắc Kinh có tầm nhìn chiến lược đúng và lâu dài. Bởi vậy, việc gán cho bà Vanga lời tiên tri "Trung Quốc sẽ làm bá chủ thế giới" chỉ là một âm mưu chính trị. Với tất cả sự hiểu biết của mình, lão khẳng định bằng hình tượng như sau: "Trong danh sách ứng cử viên trình Thượng Đế về một quốc gia bá chủ thế giới trong tương lai, không có Trung Quốc. Hoa Kỳ là một ứng cử viên sáng giá nhất, nhưng chưa phải quyết định cuối cùng của Thượng Đế".

Lão đây đi đâu trong nước toàn đi Vietnam Airline. Tuy hơi mắc tiền một chút, nhưng họ lịch sự và chu đáo. Các người đã đụng chạm đến phương tiện ưa dùng của lão Gàn. Láo!

Lão cảnh báo rằng: Từ nay đến khoảng trung tuần tháng 8 Việt lịch, chính phủ Trung Quốc phải điều tra và đem toàn bộ đám tin tặc này ra tòa xử tội hình sự. Nếu không các người sẽ phải lãnh hậu quả.

Của Bụt mất một đền mười.

Bụt vẫn còn cười, Bụt chẳng nhận cho.

Hãy chờ xem!

==================

Tôi vừa trở về sân bay Nội Bài sau một chuyến bay dài từ TP HCM. Chuyến bay dài hơn thường lệ, bởi một cuộc tấn công điện tử thực hiện vào hạ tầng hàng không Việt Nam, một cuộc tấn công chưa từng có.

Thanh Niên Online

• Lịch sử không quên những bi hùng của dân tộc
• Những người ở lại - Kỳ 3: Má suốt đời thiếu Dư
• Những người ở lại - Kỳ 2: Một mình nuôi con

Bị Trung Quốc bắt giữ

Cả cuộc đời mình, anh Hiền không thể quên được biến cố ngày 14.3.1988. Tròn 16 tuổi, chàng trai quê Hà Tĩnh tình nguyện vào quân ngũ. Hơn 20 tuổi, anh Hiền được đơn vị điều ra đảo Gạc Ma xây dựng, canh giữ đảo.

“Chiều 13.3.1988, tàu HQ - 604 chở công binh cập đảo Gạc Ma. Sáng 14.3.1988, khi một số anh em đang khảo sát đảo thì lính Trung Quốc đổ bộ lên đảo, xả đạn vào nhóm công binh Việt Nam. Tàu HQ - 604 bị bắn chìm buộc tôi và một số anh em nhảy ra khỏi tàu”, anh Hiền nhớ lại.

Anh Hiền và đồng đội trôi dạt trên biển, đến chiều thì bị tàu Trung Quốc phát hiện, bắt giữ. Tổng cộng có 9 chiến sĩ Việt Nam bị Trung Quốc bắt. Sau khi vớt những người lính Việt Nam lên tàu, quân Trung Quốc dùng khăn bịt mắt rồi trói gông 2 người lại với nhau. Chín anh em bị quẳng vào nhà kho, máu chảy lênh láng khắp sàn tàu. Từ Gạc Ma, tàu Trung Quốc chở tù binh tới đảo Hải Nam. Ở đây, tù binh người Việt Nam bị chuyển sang một tàu khác để chuyển về nhà giam quân đội ở bán đảo Lôi Châu, Quảng Đông (Trung Quốc).

“Khi pháo hạm Trung Quốc bắn chìm tàu HQ - 604, tôi bị thương rất nặng ở đầu, tay và chân nên bất tỉnh hoàn toàn lúc tàu Trung Quốc vớt lên. Suốt mấy ngày liền trên tàu Trung Quốc, mọi người không ăn uống gì. Vết thương cũng không được băng bó”, cựu binh Nguyễn Văn Thống nhớ lại.

Ở nhà giam Lôi Châu, người bị thương nặng được đưa vào trạm xá để “mổ sống” lấy mảnh đạn. Những người còn lại bị cách ly từng phòng riêng để phía Trung Quốc hỏi cung. Các câu hỏi chủ yếu tập trung vào vị trí trọng yếu của đảo ở Trường Sa, người chỉ huy đảo, về khí tài, quân số của Việt Nam, về thân nhân từng người… Tuy nhiên, Trung Quốc không khai thác được thông tin gì từ những người lính Việt.

Giam cầm hơn 3 năm 5 tháng

Cựu binh Lê Minh Thoa, quê ở Quy Nhơn (Bình Định), kể thời gian đầu bị bắt giam, mọi người phải lao động rất cực khổ, toàn làm công việc nặng nhọc. Mỗi người bị giam phòng riêng nhưng trong cùng một khu nên thường gặp nhau khi đi lao động. Sau một năm, khi tổ chức chữ thập đỏ quốc tế can thiệp, lính Trung Quốc mới đối xử tốt hơn với tù binh Việt Nam.

“Nhớ nhất là ngày tổ chức chữ thập đỏ quốc tế vào thăm. Mỗi người được viết 24 chữ gửi thư về cho gia đình. Anh em không ai bảo ai đều viết chung một dòng: “Con vẫn khỏe, mọi người ở nhà yên tâm”. Không biết sau đó thư có được chuyển về Việt Nam không nhưng chúng tôi không ai nhận được hồi âm”, anh Thoa nói.

Vào một chiều cuối tháng 8.1991, những người tù Việt Nam được trại gọi lên thiết đãi bữa “cơm tươi” ngon hơn ngày thường nhưng không cho biết lý do. Thường trong tù, bữa cơm thịnh soạn có thể là điều tốt nhưng cũng để báo hiệu điều không hay sẽ đến với người tù. Đêm hôm đó không ai ngủ được.

Khoảng 4 giờ sáng hôm sau, lính trại đánh thức mọi người dậy sớm rồi đưa lên xe rời khỏi trại giam. Kẹp hai bên người tù là lính Trung Quốc được trang bị đầy đủ vũ khí. Lúc này mọi người vẫn chưa hiểu điều gì đang xảy ra. Tuy nhiên, khi xe chạy một đoạn, người chỉ huy cuộc áp tải rút giấy đọc lơ lớ tiếng Việt: “Hôm nay Chính phủ Trung Quốc phóng thích tù binh Việt Nam về nước”. Nghe xong, những người tù Việt Nam vẫn không tin bởi dù có lệnh phóng thích nhưng lúc này đây họ vẫn ở trên đất Trung Quốc.

Sau 3 ngày đêm, xe đến biên giới Việt Nam - Trung Quốc ở cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), khi thấy bên kia biên giới, đại diện Bộ Quốc phòng Việt Nam đứng đón, 9 người tù mới tin rằng mình đã được trở về quê hương thân yêu. Xuống xe, mọi người chỉ biết ôm nhau khóc sau quãng thời biệt biền bị giam cầm không biết ngày về. Tổng cộng, 9 chiến sĩ Gạc Ma bị Trung Quốc bắt giam hơn 3 năm 5 tháng.

Hội ngộ sau nhiều năm xa cách

Về Việt Nam, ban đầu Bộ Quốc phòng sắp xếp để 9 người an dưỡng ở thị xã Bắc Giang trong vòng 2 tháng. Nhưng rồi mọi người nhớ nhà nên xin phép về thăm gia đình. Từ đây, mỗi người mỗi ngã. Anh Hiền về Hà Tĩnh, anh Thống về Quảng Bình, anh Thoa về Quy Nhơn…

Tại quê nhà, những người lính Gạc Ma lập gia đình, rồi bận rộn với cuộc sống mưu sinh nên bặt tin nhau một thời gian dài. Cho đến năm 2013, khi sự kiện Gạc Ma được báo chí nhắc nhiều, anh em có thông tin để kết nối với nhau.

Thảm sát Gạc Ma không chỉ cướp đi người đồng đội yêu thương mà còn để lại nỗi đau trên thân thể các anh. Hơn một nửa trong số 9 người tù bị Trung Quốc bắt giam hiện là thương binh. Nặng nhất là thương binh 1/4 Nguyễn Văn Thống khi bom đạn đã cướp đi của anh con mắt bên trái và một phần tay, chân. Sau khi xuất ngũ, anh Thống về quê Quảng Bình lấy vợ, rồi mở tiệm sửa chữa xe đạp. Những năm gần đây, vết thương khiến anh Thống không đủ sức khỏe bám trụ ở tiệm, đành ở nhà phụ giúp việc nhà cho vợ yên tâm đi chợ. Anh Hiền lên Đắc Lắc lập nghiệp và hiện là thợ xây dựng. Anh Thoa xuất ngũ về Quy Nhơn mở tiệm phở lấy tên Trường Sa như lưu giữ về những tháng ngày hào hùng giữ đảo.

Những ngày tháng 7.2015 cận kề dịp kỷ niệm ngày thương binh, liệt sĩ 27.7, những người tù Gạc Ma năm xưa được mời vô Sài Gòn dự lễ cầu siêu các liệt sĩ, chiến sĩ trận vong, trong đó có cả 64 đồng đội hy sinh tại đảo Gạc Ma năm nào. Đi cùng các anh còn có hai cựu binh sống sót sau vụ thảm sát là Phạm Xuân Trường, Lê Hữu Thảo, cùng vợ con của hai liệt sĩ Trần Văn Phương, Nguyễn Mậu Phong.

Gặp lại sau nhiều năm xa cách, bao nhiêu kí ức đau thương lại ùa về trong những người cựu tù Gạc Ma dũng cảm năm xưa như nhắc nhở về một biến cố không thể lãng quên của dân tộc.

Bài, ảnh: Trung Hiếu

======================

Lệnh bà Raice cựu ngoại trưởng Hoa Kỳ phát biểu: "Đối với Trung Quốc, không nói nhiều. Mà hãy điều tàu sân bay đến Tây Thái Bình Dương". Lão Gàn đây cũng vốn rất ...ít nói. Lão xác định rằng: Lão bảo kê từ này đến giữa tháng 9 Bính Thân Việt lịch, không có chiến tranh. Đây là lần thứ hai, lão Gàn rút thời hạn bảo kê. Tức là rút thời hạn tổng cộng một tháng rưỡi, tính từ lúc là đầu hết tháng 10 Việt lịch.

Như vậy - nếu - "Canh bạc cuối cùng" kết thúc bằng chiến tranh thì ngài Tổng Thống Hoa Kỳ Obama sẽ phải là vị tổng thống phát lệnh chiến tranh vào lúc cuối nhiệm kỳ. Luật Hoa Kỳ cho phép Tổng Thống phát động chiến tranh không cần xin phép quốc hội trong vòng 60 ngày. Chiến tranh hiện đại không kéo dài lâu như vậy đâu thưa ngài Obama. Nó sẽ kết thúc trước lúc bàn giao nhiệm kỳ Tổng thống vào tháng 1. 2017 Tây lịch.

Ấy là lão cứ dọa thế. Hãy chờ xem.