Sunlight

You're permitted to make one change in a 30 days period Nghĩa là trong vòng 30 ngày bạn chỉ được đổi 1 lần thôi.

Thiết lập quyền riêng tư/ Trong option Thiết lập có Đổi tên hiển thị đó Nhưng sau khi đổi nick, phải duy trì nick đó ít nhất 1 tháng

Bạn có thể vào Thiết lập quyền riêng tư/ Đổi tên hiển thị để đổi tên cho mình. Nhưng user đăng nhập vẫn phải giữ nguyên như cũ, chỉ hiển thị nick lên khác thôi.

Một lần nữa cảm ơn cô. Nhận được all in a row sẽ hồi báo lại ngay. Trân trọng

Thưa cô, All in a row cũng muốn xin 1 bản. Phiền cô gửi tới địa chỉ sau: Trần Kim Vân Số 35 ngõ 675 Lạc Long Quân, Tây Hồ, Hà Nội Tri ân cô rất nhiều

Chuyện chưa kể về việc đưa Cụ Rùa vào "thẩm mỹ viện" Cập nhật lúc 11:40, Thứ Tư, 20/04/2011 (GMT+7) Theo Tiến sĩ Bùi Quang Tề, Trưởng nhóm chẩn đoán và chữa bệnh cho Rùa Hồ Gươm đánh giá, Cụ chỉ mắc bệnh ngoài da, còn bệnh nội khoa thì chưa thấy biểu hiện gì. Việc chữa trị đã hoàn thành khoảng 80%, còn 20% là bệnh lão hóa da, chúng tôi nói vui là “làm thẩm mỹ” cho Cụ. >> Toàn cảnh cứu cụ Rùa Hồ Gươm Kể lại những kỷ niệm sau nửa tháng chữa trị cho Cụ Rùa, TS. Tề vẫn không quên nhắc đi nhắc lại trường hợp cách đây ít hôm, khi một cậu học trò của ông xuống đưa cụ vào lồng để đưa lên bôi thuốc. Nhưng cứ đẩy Cụ đến gần lồng Cụ lại quay ra, vài lần như thế vẫn không được. “Lúc đó tôi phải nói vui, nhưng cũng đúng “Cụ thông cảm cho con cháu tân trang lại nhan sắc cho Cụ”, sau khi tôi nói vậy, liền đưa được Cụ vào lồng để đưa lên bôi thuốc” bác sĩ riêng của Cụ Rùa kể lại. Lúc đầu, vì sợ Cụ hung dữ, nên những người tham gia chữa trị cho Cụ đã thống nhất lên phương án, nếu không bôi thuốc được thì sẽ dùng cách “tắm thuốc” cho Cụ, tức là đổ thuốc trực tiếp vào nước bể chứa. Chính vì thế bể chữa trị được thiết kế nhỏ, để nếu có phải dùng bện pháp “tắm thuốc” sẽ dễ thực hiện và đỡ tốn thuốc. Nhưng tới giờ, biện pháp này vẫn chưa phải dùng tới, và giờ đã không còn cần thiết nữa. Nên sau 4 ngày được để ở bể chữa trị, Cụ đã được chuyển sang bể nuôi dưỡng. Việc chữa trị chỉ cần khoảng 1 tháng, tới nay đã được nửa tháng rồi, chỉ cần khoảng 1, 2 tuần nữa là có thể thả Cụ trả lời hồ” TS. Tề khẳng định. Tuy nhiên, theo ông vì còn vướng việc nạo vét hồ tiến độ quá chậm, nên có thể việc thả Cụ về hồ sẽ phải hoãn lại. Dự kiến phải hút hết 40 đến 50.000 khối bùn đất lòng hồ, tuy nhiên cách đây ít hôm, đơn vị nạo vét báo cáo mới chỉ hút được có khoảng 5.000 khối bùn. Những ngày qua nhiệt độ ngoài trời còn thấp, nhưng tới đây, nếu trời nắng lên, nhiệt độ tăng cao Cụ sẽ không thể chịu được. Theo số liệu được ghi trong nhật ký bệnh án, vào khoảng 3 giờ chiều hằng ngày, nhiệt độ trong bể nuôi dưỡng Cụ cao hơn nhiệt độ nước hồ từ 2 - 3 độ C. “Nếu trời nắng, nhiệt độ từ 30 - 32 độ C, thì nhiệt độ trong bể sẽ tăng lên khoảng 34 - 35 độ C, sẽ rất nguy hiểm đến tính mạng của Cụ” TS. Tề khuyến cáo. Vì vậy, dù Cụ có các bệnh nội tạng đi chăng nữa, cũng không thể nuôi giữ Cụ quá lâu, môi trường sống không phù hợp sẽ đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của Cụ. Theo quan sát, từ ngày đưa Cụ lên chữa trị, Cụ ăn uống rất đều đặn, mỗi lần ăn khoảng 2, 3 con cá, và 2, 3 ngày Cụ mới ăn một lần. Điều này chứng tỏ sức khỏe Cụ rất tốt. Tuy nhiên, cũng không loại trừ khả năng Cụ ăn nhiều là do quá đói. Vì khoảng 2 năm nay, cá hồ chết hết vì ô nhiễm, chỉ còn lại mỗi Cụ. Cả hai lần kéo lưới bắt Cụ (lần đầu ngày 8/3, lần 2 ngày 3/4) chỉ bắt được một con cá chép bằng hai ngón tay, mà có lẽ nó mới được người dân thả phóng sinh trước đó ít ngày. Liên quan đến việc xác định giới tính Cụ Rùa, TS. Tề khẳng định là Cụ bà. Ông giải thích: “Thường thì chỉ cần sờ vào mai, da của Cụ là biết được ông hay bà, nếu là Cụ ông thì da sẽ ráp ráp, còn Cụ bà thì da nhẵn. Có hôm cậu học trò, sau khi sờ Cụ xong, nó chạy lên báo cáo “thầy ơi, Cụ quá đẹp”, đấy là một đặc điểm quan trọng để phân biệt Cụ ông hay Cụ bà”. Tuy nhiên, vì ở đây chỉ có một Cụ, nên việc so sánh để khẳng định chắc chắn cũng khó. Còn về những tranh cãi hồ Gươm có bao nhiêu Cụ Rùa, TS. Tề cũng không dám khẳng định, nhưng ông cho rằng chắc chắn Cụ khi xưa thường nổi mà mọi người thấy đích xác là Cụ đang được chữa trị. Nếu còn Cụ khác, Cụ đó sẽ còn rất khỏe. Vì môi trường hồ quá xấu, nên Cụ nào yếu sẽ phải nổi lên. Hơn nữa, theo đặc tính sinh học, mùa này đang là mùa sinh sản, nếu còn Cụ nữa Cụ đó sẽ tới lởn vởn quanh đền, nơi Cụ này đang được chữa trị, nhưng tới nay chưa thấy động tĩnh gì. “Mọi người nói là thấy 2 Cụ, hoặc bắt được hậu duệ của Cụ thì tôi cho rằng chưa thể tin được, vì đấy chỉ là “nghe nói”, còn không ai đưa ra được ảnh để chứng minh, khoa học phải có bằng chứng, nếu bắt được sao không chụp ảnh?” TS. Tề thẳng thắn. Hơn nữa, từ ngày đưa Cụ này lên, cũng chưa thấy bất kể Cụ nào nổi lên. Nếu cứ bắt mò, xem ra không khả thi, vì hồ quá rộng. Có nhiều trường hợp nuôi rùa, tát cạn cả ao còn không bắt hết được. Tất nhiên, có Cụ nữa sẽ rất tốt. Ngoài những vấn đề sức khỏe, và câu hỏi Hồ Gươm có bao nhiêu Cụ Rùa, việc duy trì nòi giống của Cụ cũng đang là vấn đề được nhiều người quan tâm. Theo TS. Tề nghiên về quan điểm tìm kiếm một cá thể khác để lai tạo, hoặc các hậu duệ cùng loài, rồi thả cùng nhau. Để biện luận cho quan điểm này, TS. Tề lấy dẫn chứng vài năm trước ở Hòa Bình người ta có bắt được một cá thể, nhưng vì cho vào bể nuôi nhốt để làm du lịch, làm môi trường thay đổi. Nên cá thể đó chỉ sống được một thời gian ngắn, sau khi chết được cho vào lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Hòa Bình. “Nếu chịu khó tìm, chắc chắn sẽ tìm được” TS. Tề khẳng định lại. Theo Phạm Thanh

“Vật lý cơ học của Việt Nam có đi trước thế giới”: Khoa học dỏm và khoa học thật Cách đây khoảng 2 tháng, báo chí đưa tin có sức thu hút độc giả rất cao: “Vật lý cơ học của Việt Nam có đi trước thế giới”. Một anh bạn bên Canada có viết một bài ngắn chỉ ra những sai lầm của tác giả “công trình” đó. Tưởng rằng câu chuyện đã đi vào lãng quên, nhưng nay báo chí lại đưa tin đó! Lần này, người ta còn tổ chức một hội thảo khoa học để thảo luận về đề tài tào lao đó. Thật khó tưởng tượng nổi giới khoa học có nhiều thì giờ để bàn về một câu chuyện mà nói theo tiếng Anh là anecdote như thế. Trong khoa học, thỉnh thoảng vẫn có những câu chuyện giật gân, nhưng câu chuyện “Vật lý cơ học của Việt Nam có đi trước thế giới” ở Việt Nam thì vượt ra ngoài phạm vi giật gân. Những câu chuyện giật gân trong khoa học thường là những khám phá, phát hiện đi ngược lại quan điểm chính thống. Phần lớn những khám phá giật gân này thường sai sau khi qua thẩm định và tái thẩm định độc lập bởi cộng đồng khoa học. Chỉ có một số rất hiếm là đúng và mở đầu cho một cuộc cách mạng mới trong khoa học, dĩ nhiên là sau một thời gian dài được kiểm chứng. Khi một giả thuyết được kiểm định và chấp nhận, nó sẽ trở thành một paradigm (mô thức) mới – nói theo ngôn ngữ của Thomas Kuhn. Nhưng đó là cách làm khoa học nghiêm chỉnh, hiểu theo nghĩa các kết quả phải được công bố trên các tập san quốc tế có bình duyệt. Còn câu chuyện hiện đang được lan truyền ở Việt Nam (vật lí cơ học của Việt Nam có đi trước thế giới) thì không phải là khoa học, mà là pseudoscience – có lẽ tạm dịch là khoa học dỏm. Khoa học dỏm khác với khoa học thật ở nhiều điểm. Có thể kể ra vài đặc điểm chính như sau: Thứ nhất, khoa học dỏm thường có xu hướng thờ ơ trước dữ liệu thật (hoặc chẳng làm thí nghiệm để thu thập dữ liệu) và cơ sở lập luận logic, mà chỉ tập trung vào niềm tin và ý chí. Thứ hai, những “nghiên cứu” của khoa học dỏm lúc nào cũng mang tính rời rạc, chấp nối. Thông tin thì cắt xén một mớ hoặc dựa vào những tin đồn, hoặc dựa vào những tài liệu khoa học dỏm khác. Họ cũng chẳng thèm tốn công kiểm tra nguồn gốc và tính chính xác của tài liệu mà họ dùng. Thứ ba, khoa học dỏm thường bắt đầu bằng một giả thiết cảm tính, hay một giả thuyết có thể làm hấp dẫn và kích động công chúng. Điển hình là những phát biểu mang tính tự hào dân tộc, như “ta đây là số 1 trên thế giới”. Thứ tư, khoa học dỏm không quan tâm đến những tiêu chuẩn về chứng cứ. Đối với khoa học dỏm, người ta không muốn và ít khi nào đề cập đến những tài liệu khoa học xác thực trong các tập san khoa học chuyên môn. Khoa học dỏm không bao giờ trưng bày những bằng chứng khoa học với những tiêu chuẩn khắc khe để làm nền tảng cho những phát biểu của họ. Thứ năm, khoa học dỏm chủ yếu nhắm vào công chúng không am hiểu khoa học. Vì nhắm vào công chúng nên khoa học dỏm thường đăng bài ở những tạp chí dành cho người không chuyên môn, và do đó, bài báo không có kiểm tra về phương pháp hay tính chính xác. Đối chiếu những “tiêu chuẩn” trên với “công trình khoa học” cho rằng vật lí cơ học của Việt Nam có đi trước thế giới, chúng ta thấy “công trình” đó hội đủ nhiều điều kiện của một sản phẩm khoa học dỏm. Thật vậy, cái gọi là “công trình khoa học” đó chưa bao giờ được công bố trên một tập san khoa học nào cả, và chỉ một điều kiện này cũng đủ để nói rằng đó không phải là một sản phẩm của nghiên cứu khoa học nghiêm chỉnh. Thật ra, đối với các chuyên gia cơ học thì "công trình" đó có nhiều sai sót cơ bản, cho nên dù có gửi cho tập san khoa học nghiêm chỉnh thì chắc cũng chẳng bao giờ được bình duyệt, chứ chưa nói đến việc công bố. Điều kinh ngạc (hay quá khó tin) là những người mang danh khoa học lại tốn thì giờ và tiền bạc để thảo luận về một đề tài khoa học dỏm! Thật khó tin khi trong hội thảo đó có những người mang những chức danh giáo sư, có học vị tiến sĩ khen ngợi một “công trình” mà đã có chuyên gia chỉ ra những sai lầm cơ bản. Nếu họ là những chuyên gia thật sự thì công chúng và người “ngoại đạo” như tôi có lí do để đặt dấu hỏi về khả năng và nhận thức khoa học (chưa nói chuyên môn) của họ. Với đà làm việc và nhận thức của những nhà khoa học như thế thì nền khoa học Việt Nam sẽ còn rất gian nan để có thể hội nhập quốc tế. Làm khoa học mà mang tự hào dân tộc quá thì không nên. Chưa có đóng góp gì cho chuyên ngành mà đã vội vàng tuyên bố trên báo chí rằng ta đi trước thời đại, đi tiên phong trên thế giới thì quả là khôi hài. Không một nhà khoa học nào dám nói như thế, cho dù công trình của họ thật sự mang tính cách mạng. Hãy để cho cộng đồng khoa học -- chứ không phải báo chí -- đánh giá và phán xét. Những tuyên bố mang tính dân tộc chủ nghĩa dù hàm ý tự hào dân tộc, nhưng trong thực tế thì được nhìn như là một sự tự ti, hay nói theo tiếng Anh là inferiority complex. Mặc cảm tự ti vì sự yếu kém của mình nên phải đi tìm một cái gì đó (chẳng hạn như tự vỗ ngực mình đứng đầu thế giới, hay bằng cấp, thậm chí danh xưng) làm điểm tựa. Chỉ tiếc rằng điểm tựa như thế là dỏm và đóng góp thêm một câu chuyện hài hước -- thay vì đóng góp vào khoa học -- cho thế giới.

Lòng trắng trứng sống, ngó sen hoặc lê tươi đều rất hiệu nghiệm. All in a row thấy, trong các bữa nhậu rất hay co cháo đậu xanh và gỏi ngó sen. 2 món này có thể dùng luôn trên bàn nhậu.

Nhà không liền khối thì xác định tâm nhà sao nhỉ?

Cụ rùa thứ hai có thể mới được thả vào Hồ Gươm TPO - Tim McCormack - Điều phối viên Chương trình Rùa châu Á (ATP), trả lời Tiền Phong Online về những vấn đề liên quan đến việc xác định giới tính cụ Rùa, khả năng nhân giống, cũng như vì sao có bao nhiêu cụ Rùa ở Hồ Gươm đến nay vẫn còn là bí ẩn. Nhiều ý kiến cho rằng tồn tại hơn 2 cá thể rùa Hồ Gươm tại chính hồ này. Ý kiến của ông về vấn đề này? Tại sao đến nay, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, lại khó khăn đến như vậy khi xác định có bao nhiêu cá thể rùa ở một hồ nhỏ như Hồ Gươm? Tôi rất ngạc nhiên nếu có hơn một cá thể rùa Hoàn Kiếm xuất hiện trong hồ. Có vẻ như cá thể đó không phải sinh sống ở Hồ Hoàn Kiếm từ nhiều năm trước. Hiện nay có một số phương pháp chuẩn được áp dụng cho việc nghiên cứu rùa trong nhiều năm trở lại đây và hầu như ko có nhiều thay đổi như là đặt bẫy, điều tra theo tuyến. Hiện tại, có một số phương pháp nghiên cứu hiện đại được áp dụng cho nghiên cứu động vật hoang dã nói chung, rùa nói riêng, trong đó có phương pháp sử dụng sóng âm thanh (sonar). Tuy nhiên, phương pháp này không hiệu quả với những khu vực nước nông như ở hồ Hoàn Kiếm. Phương pháp tôi cho rằng có thể sử dụng ở hồ Hoàn Kiếm tương tự như phương pháp đội lai dắt và bắt cụ rùa đã sử dụng đó là sử dụng ống nhòm, quan sát, đi thuyền trên hồ và theo dõi dấu bong bóng. Tôi sẽ đặt câu hỏi về cá thể thứ hai ở hồ Hoàn Kiếm bởi nhiều khả năng cá thể đó mới được thả vào trong thời gian gần đây. Xin ông cho biết việc xác định gen và tuổi của rùa Hoàn Kiếm có thể được thực hiện như thế nào? Có những khó khăn gì và có thể khắc phục ra sao? Đối với rùa mai mềm, việc xác định giới tính dựa trên 3 phương pháp: Thứ nhất dựa trên độ dài và to của đuôi. Đuôi của con đực to và dài hơn đuôi của con cái cùng loại. Thứ hai là xác định vị trí của hậu môn. Hậu môn của con đực nằm xa gốc đuôi hơn so với con cái. Cuối cùng là sự khác nhau của yếm. Con đực trưởng thành có yếm lõm, con cái có yếm phẳng (tiêu chí này áp dụng cho một số loài). Việc xác định giới tính của loài rùa mai mềm là rất khó khăn, phức tạp và đến nay chưa có cách nào xác định được chính xác. Công nghệ gen chỉ có thể nêu ra được những đặc tính khác về loài. Người ta có thể sử dụng các đồng vị phóng xạ để xác định niên đại của động vật. Tuy nhiên, phương pháp này chỉ sử dụng cho những mẫu vật có niên đại rất lớn. Các nhà khoa học xác định nhiều khả năng rùa hồ Gươm là cá thể cái. Như vậy, triển vọng nhân giống loài rùa này như thế nào? Sẽ là một tin vui nếu cụ Rùa Hồ Hoàn Kiếm là cụ bà. Trong những lần làm việc về loài rùa Hoàn Kiếm ở Trung Quốc, tôi được biết rằng chúng rất khó giao phối. Đối với chương trình bảo tồn, câu hỏi sẽ là: cá thể rùa cái còn khả năng sinh sản hay không khi đã quá già như vậy? Chương trình bảo tồn, nhân giống sẽ được thực hiện như thế nào? Hồ Hoàn Kiếm hiện nay rất ô nhiễm. Đưa những cá thể khác tới hồ là rất nguy hiểm, có thể giết chết con vật. Thực tế ở Trung Quốc có hai cá thể, một đực và một cái. Các nhà bảo tồn Trung Quốc đã ghép đôi hai cá thể này từ năm 2008 tới nay và cá thể cái đã đẻ khoảng 600 trứng, tuy nhiên, không có trứng nào nở thành công. Nguyên nhân có thể do cá thể đực. Vì thế, cách tốt nhất để nhân giống rùa từ Trung Quốc với Việt Nam là chuyển cá thể rùa đực ở Việt Nam tại hồ Đồng Mô sang Trung Quốc. Cá thể này sẽ ở đó khoảng một vài năm, nếu ghép đôi và sinh sản thành công thì 50 cá thể con sinh ra sẽ được chuyển về Việt Nam, 50% giữ lại ở Trung Quốc. Sau đó cá thể đực này có thể trở về Việt Nam. Về cá thể rùa Hoàn Kiếm ở hồ Hoàn Kiếm, hiện tại vẫn chưa xác định được giới tính của cá thể. Một số nhà khoa học cho rằng 90% đó là cá thể cái và giới tính của cá thể này vẫn đang trong quá trình thảo luận. Bên cạnh đó, hồ Hoàn Kiếm ko phải là môi trường tốt cho quá trình ghép đôi sinh sản và phát triển loài rùa này bởi môi trường ô nhiễm, cơ sở vật chất chưa có, không có khu vực đẻ trứng. Trong khi bên Trung Quốc, họ đã có đầy đủ cơ sở vật chất và có kinh nghiệm trong quá trình ghép đôi sinh sản rùa Hoàn Kiếm. Cảm ơn ông! Mỹ Hằng

Tìm đường đưa cụ Rùa trở về hồ Gươm TP - Việc đưa cụ Rùa trở lại hồ Gươm sau khi điều trị xong không dễ dàng vì hồ còn rất ít cá, trong khi việc nuôi dưỡng dài ngày có thể khiến rùa bị thuần hóa. http://www.tienphong...ve-ho-Guom.html Sáng qua, bên cạnh việc tiếp tục chăm sóc vết thương cho cụ Rùa, các thành viên tổ chữa thương bàn biện pháp đưa rùa trở lại hồ Gươm, trong khi thức ăn tự nhiên của cụ gần như không còn. Ngày bủa lưới đưa cụ lên bờ, không có con cá nào mắc lưới. “Có ý kiến cho rằng, do mắt lưới to nên cá lọt ra ngoài. Nhưng cũng lưới với kích cỡ mắt như vậy, khi diễn tập ở hồ Đồng Mô, chúng tôi bắt được từ cá vài chục cân đến cá bé bằng mấy ngón tay”, TS Nguyễn Viết Vĩnh, chuyên gia thủy sản, nói. Theo nhiều nhà khoa học, hồ Gươm gần như không còn cá dù việc cấm đánh bắt được thực hiện nhiều năm nay. “Phải thả cá lại hồ. Nhưng thả loại nào, phải bàn”, TS Vĩnh nói. Có mặt trong buổi chữa trị cho rùa sáng 13-4, TS Bùi Quang Tề (Viện Nuôi trồng Thủy sản) và nhiều thành viên tổ chữa thương nhất trí cần có một hội thảo về vấn đề này. Sáng qua, trong bóng râm của bể điều dưỡng, rùa không tỏ ra sợ sệt khi có người tới gần. Tất cả hoạt động chữa trị diễn ra suôn sẻ vì rùa tỏ ra khá hiền lành. TS Nguyễn Văn Vĩnh, thành viên tổ chữa thương, nói: “Nếu cứ để cụ ở trong bể thời gian nữa, cụ sẽ quen với điều kiện nuôi nhốt, dạn với người, quen được cho ăn, kẻ xấu có thể dễ dàng tiếp cận khi cụ nổi lên gần bờ”. TS Vĩnh nhận định. Trong khi đó, ngay cả khi đã lành bệnh, cụ Rùa không thể sớm trở lại hồ và việc cải tạo hồ chưa xong. Theo các thành viên Ban Quản lý hồ Gươm, việc cải tạo hồ, vớt dị vật và hút bùn lòng hồ sẽ kéo dài 2 - 3 tháng nữa, dù việc hút bùn dự kiến áp dụng công nghệ Đức từng thử nghiệm năm 2009. Nếu đợi cải tạo xong hồ mới đưa cụ Rùa xuống thì nguy cơ cụ bị thuần hóa, quen với nuôi nhốt là rất cao, tổ chữa thương nhận định. Ngoài ra, việc sống trong bể điều dưỡng sạch sẽ, nhưng thiếu các vi chất tự nhiên trong bùn có thể làm rùa phát sinh bệnh mới hoặc bị sốc khi trở lại tự nhiên. Một trở ngại nữa là bể điều dưỡng bằng thép rất nóng vào buổi chiều. Nhóm chữa thương đang đề xuất làm thêm mái che tại khu điều dưỡng, nhưng đó cũng chỉ là giải pháp tình thế.

Cụ rùa Hồ Gươm và làm khoa học theo kiểu … phổ thông http://nguyenvantuan.net/science/4-science/1237-cu-rua-ho-guom-va-lam-khoa-hoc-theo-kieu-pho-thong- Cách làm khoa học ở Việt Nam có khi rất khác với thông lệ khoa học thế giới. Người ta xem những bài báo trên các tạp chí chuyên ngành chưa qua bình duyệt, thậm chí những bài báo trên báo chí phổ thông, là “công trình khoa học”. Một công trình nghiên cứu xong thì có “nghiệm thu” và mọi chuyện rồi đâu vào đó, chẳng có gì xảy ra tiếp. Đó là cách làm khoa học mà báo Phụ nữ today đề cập đến trong một bài viết rất đáng chú ý dưới đây. Cuối cùng thì cụ rùa Hồ Gươm cũng được “tạm giam” đề điều trị. Sự việc chỉ xảy ra sau nhiều cuộc họp qua … nhiều tuần lễ. Cũng may là cụ còn sống sót. Nhưng qua diễn tiến của sự việc, chúng ta thấy rõ một khoảng trống khoa học, hay nói đúng hơn là khoảng trống về cách làm khoa học ở Việt Nam. Mặc dù rùa Hồ Gươm thuộc loại hiếm và có ý nghĩa tâm linh, nhưng cho đến nay chúng ta biết rằng Việt Nam không có những chuyên gia “rùa học” đúng nghĩa. Như bài báo phản ảnh, vị giáo sư khả kính về rùa thật ra ít có công trình nghiên cứu về rùa. Hai mươi năm nghiên cứu về rùa, nhưng vị giáo sư này chỉ có 2 công trình khoa học về rùa. Hai công trình này dù được hội đồng nghiệm thu đánh giá là xuất sắc, nhưng công chúng chẳng mấy ai tiếp cận được. Thật vậy, không có một bài báo khoa học trên một tập san khoa học quốc tế nào về rùa từ Việt Nam cả! Chúng ta không có những thông số sinh học về cụ rùa Hồ Gươm. Thật vậy, ngay cả bao nhiêu cụ rùa trong Hồ Gươm mà cũng chẳng ai biết; tất cả chỉ là võ đoán! Ngay cả giới tính của rùa cũng chẳng ai khẳng định. Thật là khó tưởng tượng nổi một báu vật trong tay mà chúng ta không có thông tin gì về báu vật đó. Đó là do cách làm khoa học theo kiểu phổ thông, tức là làm khoa học tài tử. Sản phẩm của khoa học tài tử là những bài báo trên báo chí phổ thông, những trao đổi ngắn trên tivi hay hệ thống truyền thanh. Nhưng đó không phải là khoa học nghiêm chỉnh. Một nền khoa học phổ thông không thể nào làm cho đất nước tiến bộ được. Cách làm khoa học phổ thông của nhiều người làm tôi nhớ đến cách làm khoa học của người phương Tây. Đó là cách làm khoa học "đến nơi đến chốn", tìm hiểu từ các vấn đề cơ bản, đến thực nghiệm, và ứng dụng vào thực tế. Đành rằng quá trình từ nghiên cứu cơ bản đến ứng dụng vào thực tế là một thời gian dài, nhưng đó là con đường không thể khác được. Trong khoa học, không có cái gọi là "đi tắt đón đầu". Một phát hiện về mối liên hệ giữa DNA và bệnh tật phải được nghiên cứu từ cơ bản để biết cơ chế của mối liên hệ, đến ứng dụng vào lâm sàng. Cố nhiên, trước khi đưa vào ứng dụng, người ta phải làm nhiều nghiên cứu độc lập để loại bỏ những yếu tố ngẫu nhiên hay yếu tố nhiễu. Chưa có những nghiên cứu độc lập mà đã tuyên bố trên báo chí phổ thông là không đúng qui trình làm khoa học. Làm khoa học thật đòi hỏi sự dấn thân. Dấn thân thực tế, chứ không phải chỉ ... đọc báo phổ thông. Còn nhớ cách đây vài tháng khi nghe tin Việt Nam có một loài thằn lằn mới, hai cha con nhà khoa học Mĩ đã bỏ tiền túi mua vé máy bay sang Việt Nam, mướn xe ôm lặn lội đến tận nơi để tìm hiểu. Họ còn lấy mẫu đem về Mĩ phân tích DNA, và trong tương lai sẽ công bố kết quả nghiên cứu trên các tập san khoa học quốc tế. Lại nhớ đến chuyện khám phá gene LRP5, chỉ vì một ca tai nạn xe ôtô, các nhà nghiên cứu Mĩ đã bỏ công và thời gian cá nhân ra "truy tìm" cho được gia đình có "xương đặc", họ còn bỏ tiền và mang thiết bị sang tận Thổ Nhĩ Kì chỉ để xét nghiệm thành viên trong đại gia đình, và để nối kết câu chuyện. Gene LRP5 được khám phá từ sự dấn thân đó. Cách làm khoa học như thế không phải là cá biệt, mà đã từng xảy ra ở nước ta trước đây. Vào thập niên 1960, khi có báo cáo một người lính Mĩ bị dịch hạch ở Tây Nguyên, thế là trung tâm quân y Walter Reed gửi một đoàn chuyên gia sang Tây Nguyên để nghiên cứu. Kết quả của nghiên cứu là một loạt 6 bài báo khoa học công bố trên các tập san y khoa danh giá thời ấy, mô tả từ lịch sử dịch hạch ở VN đến từ đâu (Hồng Kông), vào Việt Nam qua tỉnh thành nào, lan truyền sang các tỉnh lân cận ra sao, và mối tương quan giữa biến đổi khí hậu và tần số dịch hạch. Những số liệu đã thu thập trên 50 năm mà tôi thấy vẫn còn nguyên giá trị khoa học. Ngày nay, khi làm nghiên cứu về dịch hạch, tôi vẫn thấy phải nghiêng mình cám ơn các bác sĩ Mĩ đã để lại một di sản rất quí báu. Di sản họ để lại có giá trị lâu dàu vì họ làm khoa học nghiêm chỉnh. Thử hỏi nếu chỉ nhìn vấn đề một cách hời hợt thì làm sao có khoa học nghiêm chỉnh.Tiếc thay, ở nước ta, nhiều người nhìn vấn đề chẳng những hời hợt mà còn quá đơn giản. Người ta chỉ làm cho có cái bằng thạc sĩ, tiến sĩ và dừng ở đó, chứ chẳng có sự dấn thân, theo đuổi. Lại có tâm lí "Tụi Tây nó làm hay hơn, mình làm chi để tốn công". Đó là tâm lí đầu hàng ngay từ lúc chưa làm! Buồn thay, cái tâm lí đó hiện hữu không ít trong giới khoa học và sinh viên ở Việt Nam. Đó là bên y học, còn bên văn hóa và nhân chủng học, tôi thấy nhiều kiến thức và dữ liệu về người Việt và đất nước Việt Nam lại được giới khoa học nước ngoài lí giải hay hơn và đầy đủ hơn giới khoa học VN. Thử đọc Kinh Dịch chúng ta sẽ thấy người phương Tây viết dễ hiểu hơn, đầy đủ hơn và uyên bác hơn là người Việt (hay người Tàu) viết. Tôi cứ tưởng một người bỏ ra cả 20 năm theo đuổi về rùa ắt phải am hiểu tường tận về rùa, nhưng thực tế hình như không phải như vậy. Tác giả Lão Phạm cho biết “20 năm nghiên cứu của PGS Đức mang đến cho ông một tấm giấy chứng nhận kỷ lục Việt Nam cho người có nhiều bài viết về Rùa Hồ Gươm nhất nước. Song, những bài viết ấy không mang lại cho cộng đồng bất cứ thông tin khoa học nào đáng kể về con rùa Hồ Gươm. Thậm chí, con rùa mà theo ông là cá thể duy nhất ở Hồ Gươm mà ông đặt tên là rùa Lê Lợi, là đực hay cái thì ông cũng không biết”. Điều này nói lên một điều hiển nhiên mà nhiều người, kể cả người viết bài này, từng lên tiếng: chúng ta cần một chuẩn mực khách quan để đánh giá một công trình khoa học (và thành tựu của một nhà khoa học). Theo thông lệ quốc tế, một công trình khoa học chỉ có thể xem là hoàn tất nếu kết quả công trình đó được công bố trên những tập san khoa học có bình duyệt (peer review). Chỉ qua bình duyệt và qua công bố quốc tế thì người ta mới có thể đánh giá công trình khoa học đó ra sao. Một công trình nghiên cứu tiêu nhiều triệu đồng (của dân) mà không được công bố trên các tập san khoa học có bình duyệt thì không thể xem là hoàn tất được, và tác giả vẫn còn nợ người dân. Những bài viết trên báo chí phổ thông không thể và không bao giờ xem là bài báo khoa học. Những abstracts trong hội nghị cũng không phải là những bài báo khoa học. Liên quan đến bệnh cụ rùa, có một thông tin làm tôi thắc mắc hoài. Đó là tin trên Tuổi Trẻ cho biết “Kết quả phân tích ADN ở những phòng thí nghiệm cho thấy, bên trong cơ thể cụ rùa không có trọng bệnh. ADN cho thấy 90% những phán đoán ban đầu của chúng tôi về tình hình sức khỏe cụ rùa là đúng.” Tôi không biết phân tích DNA như thế nào mà có thể biết bệnh trong cơ thể cụ rùa. Bệnh gì? Phán đoán ban đầu là phán đoán bệnh gì? Ở người, giới khoa học tốn nhiều tỉ USD mà vẫn chưa dùng (hay chưa dám dùng) DNA để chẩn đoán bệnh. Ấy thế mà ở nước ta, có người có thể dùng DNA để chẩn đoán bệnh của rùa. Phát triển này cần phải công bố cho cộng đồng quốc tế biết, chứ không nên chỉ tuyên bố trên báo chí phổ thông trong nước. Với cách làm khoa học phổ thông như thế chúng ta không ngạc nhiên khi thấy năng suất khoa học quốc gia rất thấp so với quốc tế. Cả nước có gần 9000 giáo sư và phó giáo sư (chứ không phải 7000 như tác giả viết) và nhiều vạn tiến sĩ (không biết con số chính xác là bao nhiêu) mà mỗi năm công bố không đến 1000 bài báo khoa học quốc tế thì quả là một điều bất bình thường. Vấn đề là vì cộng đồng khoa học VN chưa tạo ra những chuẩn mực khách quan để đánh giá thành tựu một nhà khoa học. Vì thiếu một chuẩn mực khách quan, nên có sự lẫn lộn giữa bài báo phổ thông hay abstract trong hội nghị và một bài báo khoa học nghiêm chỉnh. Từ sự lẫn lộn này dẫn đến những sai lầm trong đánh giá và đề bạt các chức danh khoa học. Tình trạng vàng thau lẫn lộn cũng xuất phát từ sự thiếu chuẩn mực khách quan cho một công trình nghiên cứu khoa học. Và, từ đó chúng ta có rất nhiều nhà khoa học phổ thông, nhưng rất ít những nhà khoa học thứ thiệt. Có lẽ dịp chữa bệnh cho cụ rùa là dịp lí tưởng để thiết lập các tiêu chuẩn để đánh giá một công trình khoa học. Cần phải thay thế “nghiệm thu” bằng những bài báo khoa học quốc tế mà Quĩ Nafosted của Bộ Khoa học và Công nghệ đang áp dụng. Một công trình mang tiếng là nghiên cứu khoa học mà không công bố được kết quả trên các diễn đàn quốc tế thì không thể xem là khoa học được.

Rùa ở Hồ Gươm là "cụ bà"! http://phunutoday.vn/xahoiol/201104/Rua-o-Ho-Guom-la-cu-ba-1987605/ (Phunutoday)- TS Bùi Quang Tề, Viện Nuôi trồng Thủy sản, trưởng nhóm chẩn đoán và chữa bệnh cho Rùa Hồ Gươm đã khẳng định như vậy với báo Phunutoday sáng 13/4. Theo TS Tề, chỉ cần dựa vào hình thái có thể chuẩn đoán về "cụ". "Cụ" Rùa đang được chữa trị có bộ phận sinh dục thuộc giống cái, da nhẵn, không ráp, đuôi của "cụ" không thò ra khỏi mai. Đây là điều quan trọng để xác định được giới tính của "cụ". Ngoài ra, gờ mai phía trước của "cụ" nhẵn, không nhấp nhô như giống đực. Rùa ở Hồ Gươm là "cụ bà" Về việc phát triển nhân giống cá thể Rùa ở Hồ Gươm, TS Tề cũng cho hay: "Điều này cũng rất khó vì độ tuổi sinh sản cũng có mức độ nhất định. Nhưng chúng tôi sẽ tìm mọi cách để có thể làm được điều đó miễn là "cụ" còn sống là được. Chỉ có điều là già rồi thì sẽ khó hơn mà thôi. Chỉ cần kiếm thêm một cụ ông nữa thì việc tiến hành nhân giống rùa Hồ Gươm sẽ dễ dàng hoàn thành. Tuy nhiên việc đấy thì còn phải bàn và việc trước tiên là chữa trị cho cụ đã. Khó khăn trong quá trình điều trị cho cụ là sợ "cụ" phản ứng quá. Nhưng rất may là cụ rất hiền lành, động chạm thoải mái. Mọi người tiếp cận "cụ" rất dễ dàng, bôi thuốc không có phản ứng gì mấy. Đấy là điều thú vị nhất trong cả quá trình chữa trị từ lâu nay. Tôi đã chữa cho nhiều loài bò sát này, nhất là ba ba. Chính vì "cụ" rất lành nên đã tạo điều kiện thuận lợi rất nhiều cho chúng tôi trong việc chữa trị". Được biết, trong phác đồ điều trị vết thương cho cụ Rùa Hồ Gươm có 9 bước, nhóm chẩn đoán và chữa bệnh cho "cụ" đã tiến hành cơ bản 8 bước, chỉ còn việc đưa "cụ" về Hồ Gươm. Tuy nhiên, theo TS Tề, việc này còn rất khó khăn. "Hiện nay chúng tôi vẫn đang tiếp tục tiến hành chữa trị vết thương cho "cụ", trong khoảng 1 - 2 tháng tới thì chúng tôi sẽ có thể đưa "cụ" trở về hồ. Nhưng điều đó còn phụ thuộc vào hồ có dọn được hay không thì bước thứ 9 đưa rùa về hồ sẽ hoàn thành. Tuy nhiên, việc dọn hồ còn đang rất phức tạp, mà việc dọn chỉ làm được ban đêm. Thành phố cũng nói rằng tiến độ đó cũng nhanh quá không kịp làm. Nhưng cũng không thể để lâu "cụ" trong bể điều dưỡng được vì nó sẽ ảnh hưởng đến cụ. Nó chật hẹp, "cụ" đang hoạt động trong một không gian rộng lớn, bây giờ mà nhốt "cụ" lâu trong nơi chật như vậy thì "cụ" sao chịu được. Một vài tháng thì còn có thể chứ nhốt cả 5 -7 tháng thì không thể chịu được". TS Tề nói. Khải Nguyên

http://phunutoday.vn/quanbatam/201104/Chuyen-rua-Ho-Guom-va-nen-khoa-hoc-bo-ngua-1987062/ Chuyện rùa Hồ Gươm và nền khoa học bò ngửa 20 năm nghiên cứu về rùa Hồ Gươm, PGS Đức đã có 2 công trình khoa học và đều được hội đồng nghiệm thu đánh giá là xuất sắc. Chỉ có điều, nó không mang lại cho cộng đồng bất cứ thông tin khoa học nào đáng kể. Câu chuyện về rùa hồ Hoàn Kiếm mấy bữa nay ồn ào trở lại trên trang nhất nhiều tờ báo khi có thông tin không phải chỉ có một “cụ” rùa. Vậy, cuối cùng thì trong hồ Gươm còn bao nhiêu “cụ” rùa? Phó Giáo sư Hà Đình Đức vẫn khăng khăng chỉ 1, ông Trưởng Ban chỉ đạo bắt rùa của thành phố bảo ít nhất còn 2, ông thợ ảnh tên Ngò bảo phải còn 5, 6… Có lẽ trên thế giới hiếm quốc gia nào may mắn như nước ta khi truyền thuyết lịch sử được tự nhiên ban cho một linh vật sống để lưu truyền như con rùa Hồ Gươm và ông vua Lê Lợi. Lẽ ra, một huyền tích lung linh như vậy sẽ phải được trân trọng nghiên cứu và bảo tồn. Song, thay vì thế, những con rùa Hồ Gươm, dù là một cá thể sống, nhưng luôn bị coi là vật thờ và hầu như chỉ tồn tại trong niềm sùng kính dân gian. Ngay cả người được coi là “nhà rùa học”, chuyên gia số 1 về rùa Hồ Gươm là PGS Hà Đình Đức, một nhà khoa học có học hàm, học vị, thì sự quan tâm nghiên cứu con rùa Hồ Gươm cũng chỉ bằng yếu tố tình cảm. Nói rằng PGS Đức chỉ quan tâm đến rùa Hồ Gươm bằng tình cảm của một người Thanh Hóa kính ngưỡng Lê Lợi, hẳn sẽ làm ông buồn, thậm chí là giận. Bởi lẽ, ít nhất cũng đã 20 năm rồi ông nghiên cứu rùa, chụp tới 300 bức ảnh, hàng ngàn giờ quay phim và quan sát, viết hàng trăm bài báo, thậm chí bảo vệ hẳn 2 công trình nghiên cứu khoa học cấp thành phố về rùa Hồ Gươm. Với bề dày nghiên cứu như vậy mà chỉ thừa nhận tình cảm và ngày công của ông đối với rùa mà không nhắc đến thành quả nghiên cứu khoa học của ông thì quả là quá đáng. Tuy nhiên, công bằng mà nói, công sức lao động của ông quả đáng được ghi nhận, nhưng thành quả khoa học thì… 20 năm nghiên cứu của PGS Đức mang đến cho ông một tấm giấy chứng nhận kỷ lục Việt Nam cho người có nhiều bài viết về Rùa Hồ Gươm nhất nước. Song, những bài viết ấy không mang lại cho cộng đồng bất cứ thông tin khoa học nào đáng kể về con rùa Hồ Gươm. Thậm chí, con rùa mà theo ông là cá thể duy nhất ở Hồ Gươm mà ông đặt tên là rùa Lê Lợi, là đực hay cái thì ông cũng không biết. Nói rằng PGS Đức chỉ là một người yêu rùa chứ không phải nhà nghiên cứu rùa học, hẳn sẽ bị phản đối. Ít ra ông cũng đã có tới 2 công trình khoa học về rùa Hồ Gươm. Công trình thứ nhất có tên: Nghiên cứu sơ bộ hiện trạng Hệ sinh thái Hồ Gươm, nhằm bảo tồn và phát triển đàn rùa quý và cải thiện cảnh quan môi trường được nghiệm thu năm 1993. Công trình thứ hai có tên: Nghiên cứu hình thái, sinh thái loài Rùa Hồ Gươm, tình trạng chất lượng nước, hệ vi tảo Hồ Gươm,nhằm bảo tồn, phát triển đàn rùa quý và cải thiện cảnh quan môi trường, được nghiệm thu một năm sau đó. Cả 2 công trình đều được hội đồng nghiệm thu đánh giá là xuất sắc. Có điều, từ khi được bảo vệ, những đề tài khoa học này chẳng giúp được gì cho rùa Hồ Gươm. 20 năm qua, kể từ khi PGS Hà Đình Đức nghiên cứu rùa thì đời sống của nó mỗi ngày một tệ hơn. Và, điều khiến “cụ” rùa được quan tâm, cứu chữa như bây giờ không phải là những nỗ lực của những nhà khoa học như PGS Đức, mà là những con rùa tai đỏ, giống sinh vật ngoại lai đang bị truy nã trên phạm vi toàn quốc. Chính sự xuất hiện của những con rùa tai đỏ chứ không phải các công trình khoa học được công bố khiến dư luận quan tâm đến “cụ” Rùa. Đó là một sự trớ trêu với số phận rùa thiêng. Và không chỉ với con rùa, đó còn là một sự thật trớ trêu đối với nền khoa học Việt Nam. Trở lại với 2 công trình nghiên cứu khoa học của PGS Hà Đình Đức. Vì sao nó không được ứng dụng để cải thiện đời sống và bảo vệ “cụ” rùa? Phải chăng là bởi nó không có giá trị khoa học để ứng dụng? Nếu vậy, sao những công trình đó lại được nghiệm thu, thậm chí được đánh giá là xuất sắc? Lẽ ra, đây là một câu hỏi đáng để quan tâm và suy nghĩ. Song, thực tế, việc những công trình khoa học được nghiên cứu, bảo vệ rồi lãng quên vốn đã là bình thường. Mỗi năm trung bình ngân sách nhà nước chi ra xấp xỉ 2%GDP cho khoa học công nghệ, nước ta cũng là quốc gia có mật độ nhà khoa học cao so với các quốc gia trong khu vực với khoảng gần 20.000 tiến sĩ và gần 7.000 giáo sư, mỗi năm có tới hàng ngàn công trình nghiên cứu khoa học được công bố. Song, trong vòng 10 năm qua, trung bình mỗi giáo sư của chúng ta chỉ công bố được 0,58 bài báo trên các tạp chí khoa học quốc tế, và các nghiên cứu đó hầu như không bao giờ được giới khoa học thế giới trích dẫn. Như vậy, không có gì là khó hiểu khi 2 công trình khoa học xuất sắc của “nhà rùa học” Hà Đình Đức chẳng hề có giá trị trong việc cứu rỗi và bảo tồn con rùa già ở Hồ Gươm. Tuy nhiên, ngược lại, có thể sự hy sinh của con rùa già Hồ Gươm sẽ cứu vớt được nền khoa học của nước nhà. Nếu chẳng may “cụ” rùa thăng khi mà các nhà khoa học chưa kịp tìm được cách bảo tồn, rất có thể đó sẽ là một sự kiện để các nhà khoa học của chúng ta nghiêm túc nhìn nhận lại những đóng góp của mình đối với đất nước./. Lão Phạm

Không nhiều công cụ phòng ngừa rủi ro tỉ giá Giao dịch quyền chọn tiền đồng thì hiện không được thực hiện; hợp đồng kỳ hạn thì vướng lãi suất cơ bản còn hợp đồng hoán đổi thì không nhiều DN lựa chọn. Sau một ngày được điều chỉnh giảm nhẹ, ngày 7.4, tỉ giá ngoại tệ liên NH giữa USD và VND do NHNN công bố tăng trở lại mốc 20.713VND/USD. Đây là lần thứ tư, tỉ giá này được điều chỉnh lên mốc 20.713VND/USD kể từ khi NHNN áp dụng quy định tỉ giá linh hoạt. Bình luận về sự điều chỉnh của tỉ giá thời gian qua, Bà Phan Thị Thanh Bình - GĐ khối thị trường tài chính NH ANZ cho biết, các mức điều chỉnh này là nhỏ. Đại diện NH này tin rằng, trong tương lai, tỉ giá sẽ được điều chỉnh linh hoạt hơn. Ông Paul Gruenwald - Kinh tế trường khu vực Châu Á của NH này cho rằng, việc làm mất giá VND hơn 9% trong 12 tháng qua đã không có tác dụng nhiều trong việc khắc phục thâm hụt thương mại nhưng lại làm gia tăng áp lực lạm phát. Áp lực giảm giá tiền đồng sẽ còn tiếp tục cho tới khi có dấu hiệu rõ ràng rằng cán cân than toán được cải thiện và áp lực lạm phát được giảm bớt. Đến nay, vẫn còn rất nhiều DN cho rằng khả năng rủi ro về tỉ giá vẫn cao và vẫn cần có công cụ để phòng ngừa rủi ro này. Nhưng hiện nay, một số công cụ phòng ngừa rủi ro tỉ giá hiện đang bị vướng. Đại diện ANZ cho biết, giao dịch quyền chọn tiền đồng thì hiện không được thực hiện; giao dịch hợp đồng kỳ hạn thì vướng lãi suất cơ bản vì đã từ lâu không phản ánh được lãi suất thực trên thị trường; chỉ còn giao dịch hợp đồng hoán đổi hiện vẫn được thực hiện nhưng không nhiều DN lựa chọn, một phần là do chi phí thực hiện.

Cảm ơn a Thiên Luân rất nhiều.

Đỉnh lạm phát có thể rơi vào tháng 8-9? Thứ Năm, ngày 07/04/2011, 14:35 Nhìn vào các nguyên nhân tác động đến giá cả thị trường hiện nay và hiệu ứng trong thời gian tới, Vụ trưởng Vụ Thống kê giá (Tổng cục Thống kê) Nguyễn Đức Thắng cho rằng, lạm phát có thể còn tiếp tục tăng cao từ nay đến khoảng tháng 8-9/2011. Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Thắng nói: - Mới đây cũng có ý kiến cho rằng, dù tiền rút về thì lạm phát Việt Nam còn chịu ảnh hưởng của vàng và USD. Một lượng lớn ngoại tệ và vàng đang giao dịch trên thị trường và đó cũng là phương tiện thanh toán. Rút tiền về, kỳ thực vẫn còn phương tiện thanh toán kia. Người ta nói thế cũng phần nào có lý. Hiện nay, ngoài các nguyên nhân lạm phát cầu kéo, chi phí đẩy thì nước mình vẫn bị lạm phát "tâm lý", chưa hết được. Cụ thể về chi phí đẩy, vừa qua Tổng cục Thống kê có công bố một loạt chỉ số giá mới như chỉ số giá bán người sản xuất công nghiệp, nông nghiệp… Các chỉ tiêu này cho thấy điều gì? Tất cả các chỉ số này đều cao hơn chỉ số giá tiêu dùng (CPI), tính theo quý so với cùng kỳ. Đặc biệt là chỉ số giá bán người sản xuất sản phẩm nông nghiệp tăng tới trên 23%, công nghiệp tăng gần 15% (quý 1/2011 so với cùng kỳ - PV). Đúng theo quy luật bình thường thì giá sản xuất sẽ tăng trước giá tiêu dùng tăng sau, hoặc xuống thì nó xuống trước. Khi mà giá sản xuất cao hơn giá tiêu dùng, theo kinh nghiệm thì giá tiêu dùng sẽ tăng ở khúc sau, tức là sau đây còn tiếp tục tăng nữa.

Nền kinh tế "mắc kẹt" với lãi suất cao Trong cuộc giao ban xuất khẩu sáng 5-4 của bộ Công thương, các doanh nghiệp đồng loạt than thiếu vốn, khó vay. Có thể nói, chính sách thắt chặt tiền tệ để kiềm chế lạm phát đã đẩy lãi suất tăng cao, gây khó khăn bao trùm lên toàn bộ nền kinh tế. Trong đó, ngay cả các doanh nghiệp xuất khẩu – đối tượng được hưởng chính sách ưu tiên vay vốn, cũng than khó. Doanh nghiệp mất thị trường Theo ông Nguyễn Thái Học, chủ tịch hiệp hội Điều Việt Nam, nhu cầu vốn của các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu hạt điều năm nay vào khoảng 25.000 tỉ đồng, trong đó dự kiến vay khoảng 20.000 tỉ đồng. Nhưng quý 1 chỉ mới giải quyết được 10% tổng nhu cầu, chủ yếu là vốn tự có của doanh nghiệp. “Từ tháng 4 – 6 tới, chúng tôi cần vay khoảng 12.000 tỉ đồng nhưng khó quá, không chỉ vì lãi cao mà tiếp cận vốn cũng quá khó”, ông Học nói. Phó chủ tịch hội Mỹ nghệ và chế biến đồ gỗ TP.HCM Trần Quốc Mạnh cũng phản ánh có doanh nghiệp gỗ tại TP.HCM vì thiếu vốn mua nguyên liệu nên đành nuối tiếc nhìn đơn hàng của mình rơi vào tay một đối thủ khác tại Malaysia. Ông Đỗ Hoài Nam, chủ tịch hiệp hội Hồ tiêu, kiêm phó chủ tịch hiệp hội Càphê cũng phản ánh, vì thiếu vốn nên các công ty xuất khẩu càphê của ta khi thu mua càphê trong dân phải “chạy sau” các công ty có vốn nước ngoài. Đến khi mua được hàng để xuất thì... thị trường rớt giá. Chính sách khó thực thi Có thể nói, Chính phủ, ngân hàng Nhà nước cũng thấy được những khó khăn mà doanh nghiệp gặp phải khi thực thi chính sách thắt chặt tiền tệ và đã có chính sách ưu tiên cho vay sản xuất, xuất khẩu – những lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế. Tuy nhiên, việc thực hiện cũng không dễ dàng chút nào. Khẳng định đã “nghe rất nhiều về chính sách ưu tiên vốn của ngân hàng cho khu vực sản xuất” song, phó chủ tịch hiệp hội Thuỷ sản Việt Nam Nguyễn Hữu Dũng bức xúc: “Khó khăn này không phải tạo ra bởi các chính sách mà là vì thực hiện không đến đâu. Và thực tế các doanh nghiệp thuỷ sản đang đứng thứ hạng bét trong tiếp cận vốn, dù chúng tôi sẵn sàng chấp nhận vay lãi cao”. Trong khi đó, ông Trần Quốc Mạnh cho rằng tình trạng khó tiếp cận vốn mà mất cơ hội thị trường không chỉ rơi vào những trường hợp không đáp ứng điều kiện vay như không có tài sản thế chấp, nợ quá hạn chưa trả hết, tình hình tài chính thiếu minh bạch… Cũng có nhiều doanh nghiệp ngành gỗ mặc dù đáp ứng đầy đủ tiêu chí nhưng vẫn khó vay vì ngân hàng viện lý do bị khống chế tăng trưởng tín dụng. Không ai dễ tiếp cận vốn Giám đốc một doanh nghiệp thuộc top 20 doanh nghiệp xuất khẩu điều cho rằng, nhóm doanh nghiệp lớn với tình hình tài chính minh bạch, làm ăn có lời vẫn được ngân hàng mời gọi vay vốn. Thứ trưởng bộ Công thương Nguyễn Thành Biên cũng cho biết: “Nhiều doanh nghiệp nói khó vay nhưng tôi điều hành tổ xuất khẩu gạo, tôi chứng kiến nhiều ngân hàng đến tận nơi mời các doanh nghiệp xuất khẩu gạo vào vay”. Tuy nhiên, với những doanh nghiệp dạng này, lãi suất trở thành rào cản. “Chúng tôi cố tự xoay xở lấy vốn kinh doanh chứ không muốn vay ngân hàng vì lãi suất quá cao”, vị giám đốc kể trên nói. Ai chấp nhận vay vốn lãi suất cao? Lãnh đạo các ngân hàng từng nhiều lần lên tiếng: “Lãi suất cao là những khoản cho vay rủi ro cao”. Như vậy, giảm lãi suất đang là mong muốn thật sự của cả doanh nghiệp, ngân hàng, và Nhà nước. Thế nhưng trên thực tế, lãi suất vẫn đang… bị kẹt ở mức cao chót vót do chính sách tiền tệ thắt chặt. Với trần huy động là 14%, ngân hàng sẽ buộc phải cho vay ở mức 17,5 – 18% mới tồn tại được. Quy định trần lãi suất huy động là đã bao gồm các khoản chi khuyến mãi dưới mọi hình thức. Nhưng ngân hàng vẫn có những cách thức linh động đẩy lãi suất huy động thực cao hơn, đồng nghĩa với lãi suất cho vay cũng cao hơn. Dĩ nhiên, việc “đua lãi suất” thường xuất phát từ những ngân hàng nhỏ gặp khó khăn về thanh khoản, nhưng ngân hàng lớn không thể ngoài cuộc nếu không muốn tiền bị rút khỏi ngân hàng mình. Và lãi suất không thể giảm xuống nhanh trừ khi lạm phát đã bị kiềm chế, ngân hàng Nhà nước thực thi chính sách tiền tệ nới lỏng. Nếu phải sử dụng trần lãi suất thì trần cho vay phù hợp hơn Nếu phải sử dụng một công cụ trần lãi suất nào đó để hạn chế rủi ro tín dụng trong điều kiện hiện nay thì trần lãi suất cho vay có lẽ sẽ là công cụ phù hợp hơn. Trong môi trường lạm phát cao và bất ổn, khoảng cách giữa lãi suất huy động và lãi suất cho vay thông thường sẽ được các ngân hàng thương mại (NHTM) đẩy cao hơn. Lãi suất cho vay do vậy sẽ duy trì ở mức cao, thậm chí ở mức bất hợp lý khi thị trường thiếu thanh khoản và gây rủi ro hệ thống khi chỉ có những hoạt động kinh doanh rủi ro cao, lợi nhuận lớn mới có khả năng sử dụng những nguồn vốn giá cao này. Trong khi đó, việc quy định trần lãi suất cho vay ở mức hợp lý, nếu được thực hiện nghiêm, sẽ giúp hạn chế bớt phần nào rủi ro này. Ngoài ra, việc quy định trần lãi suất huy động 14% còn đang gây bất lợi cho người gửi tiền “nghèo”. Trong khi người giàu, với các khoản tiền gửi lớn, có sức mạnh đàm phán với các NHTM để hưởng lãi suất thoả thuận cao thì người gửi tiền “nghèo” – vốn đã thiếu các công cụ phòng chống lạm phát – lại không có được khả năng này.

"Khi nào các doanh nghiệp mới hết kêu lỗ" Nhiều ngày qua, giá xăng dầu thế giới biến động mạnh và tăng cao do ảnh hưởng từ chiến sự Libya và nguồn cung được dự báo là có thể khan hiếm. Và việc tăng giá xăng dầu lần này tại Việt Nam được cho là khá bất ngờ. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan để đánh giá những ảnh hưởng của việc tăng giá xăng dầu lần thứ hai trong năm. Việc tăng giá xăng dầu lần này được cho là khá bất ngờ vì mới chỉ hơn 1 tháng trước giá xăng đã có một đợt tăng mạnh, bà đánh giá gì về đợt tăng giá xăng lần này? Thông tin tăng giá xăng lần này đến khá đột ngột. Trong bối cảnh vật giá đang lên, giá điện tăng và giá xăng cũng vừa tăng vào tháng 3, vừa họp Quốc hội xong thì buổi tối tăng giá xăng dầu. Trong Quốc hội, nhiều đại biểu đã bày tỏ lo ngại về vật giá leo thang, khó khăn đời sống của người dân, đòi hỏi cam kết của Chính phủ về ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát. Thời điểm tăng giá này trùng với thời điểm những vấn đề kinh tế đang rất nóng và đặc biệt tác động mạnh đến cuộc sống của người dân và kinh doanh của doanh nghiệp. Lần điều chỉnh giá cuối tháng hai khiến cho các doanh nghiệp đang tính phải điều chỉnh thế nào thì bây giờ lại phải tính tiếp. Tôi thấy tình hình đang rất đáng lo ngại. Theo nhận định của bà, tăng giá xăng lần này tác động như thế nào đến cuộc sống người dân? Giá xăng dầu ảnh hưởng trực tiếp đến người dân vì ai cũng phải đi lại, sử dụng phương tiện. Đáng ngại nhất là cuộc sống của người nghèo, sự tăng giá từ đầu năm đến giờ mà đặc biệt là tháng 3 mức tăng rất lớn kéo theo bao nhiêu thứ khác cũng tăng theo. Mỗi lần giá tăng người ta lại thấy đồng tiền trong tay vơi đi nhanh chóng. Việc ổn định kinh tế vĩ mô lại càng khó khi ba tháng đầu năm CPI đã là 6%, gần bằng chỉ tiêu của năm nay đề ra. Thực tế 3 tháng gần bằng chỉ tiêu của cả năm rồi thì việc giữ mục tiêu như Quốc hội đề ra là rất khó. Lý do mà Bộ Tài chính và các doanh nghiệp đưa ra cho lần tăng giá này là giá thế giới liên tục tăng, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu gặp nhiều khó khăn? Xăng dầu là mặt hàng có ảnh hưởng lớn đến người dân Đó là những lý do muôn thưở, khi nào tăng giá cũng giải thích như thế. Tôi không biết đến khi nào các doanh nghiệp mới không kêu thua lỗ nữa. Lỗ của doanh nghiệp do những nguyên nhân nào, do giá cả đầu vào từ việc nhập khẩu, do kinh doanh của các doanh nghiệp chưa hợp lý về tất cả điều kiện giá thành, hoặc họ chưa thực hiện những biện pháp để giảm giá thành, thì không được giải thích đầy đủ. Bộ Tài chính, Bộ Công thương đều đưa ra những lý do ấy chứ chưa bao giờ với tư cách là người quản lý, các cơ này đưa ra những giải pháp để yêu cầu các đơn vị giảm giá thành, giảm bớt tình trạng thua lỗ, cải thiện năng lực kinh doanh, hoặc có những biện pháp thị trường mạnh hơn, tạo cạnh tranh mạnh hơn. Ông Đỗ Quốc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội: "Tôi thực sự bị sốc vì giá xăng".Ông Bình nói: "Không hiểu tại sao tần suất tăng giá lại dày và cao như thế. Với mức tăng 2.000 đồng mỗi lít, các hãng taxi chắc chắn phải nghĩ đến việc điều chỉnh cước trong những ngày tới. Thế nhưng, mỗi lần tăng cước, bản thân doanh nghiệp cũng gặp khó khăn vì lượng khách hàng có thể giảm. Chưa kể, chi phí cho mỗi lần thay đổi bảng giá, khai báo, in ấn cũng khá tốn kém. Bình quân, mỗi chiếc xe phải mất khoảng 500 nghìn đồng chi phí cho mỗi lần niêm yết giá mới. Họ phải in bảng giá, lập trình lại đồng hồ tính cước và dừng toàn bộ hoạt động lại trong vòng nửa ngày". Cũng theo ông Bình, do xăng mới tăng giá từ đêm 29/3 nên hiện chưa doanh nghiệp taxi nào đưa ra mức cước mới. Tuy nhiên, việc điều chỉnh giá theo xăng, dầu, chắc chắn các hãng buộc phải làm trong thời gian tới.

Chùa không giống các đơn vị, công ty, ... nên không có dấu, chức danh, tài khoản. Bởi vậy, tiền cúng viếng của Phật tử trong chùa rất khó làm rõ và minh bạch, bởi khi ta cúng dường vào Hòm công đức thì đâu có hóa đơn chứng từ gì. Và sư trụ trì mang tiền cúng dường đó đi gửi tiết kiệm cũng phải là cá nhân thôi, dùng tên thật và CMT thật của mình để gửi thay chùa bởi chùa đâu có tư cách pháp nhân để gửi đâu nhỉ? Bên cạnh đó, nếu ni cô không có kinh doanh, không có công việc làm ăn bên ngoài thì chắc chắn không có nguồn thu nhập nào cả, mà có khoản tiền trên gửi tiết kiệm thì chắc chắn nguồn tiền đó từ các phật tử cúng dường.

Gia đình e như sau: CHồng: 1981 Vợ: 1981 Con trai đầu: 2007 Kính nhờ a Thiên Luân giúp e xem sinh con thứ 2 vào năm nào thì tốt.

Chợ USD tái xuất: Giới quản lý 'biết' - 'khó dẹp'? http://cafef.vn/2011040606078934CA34/cho-usd-tai-xuat-gioi-quan-ly-biet-kho-dep.chnHầu hết chuyên gia đều cho rằng việc thanh kiểm tra thị trường USD tự do vừa qua là một giải pháp không triệt để, nếu không muốn nói là không hiệu quả. Sau hơn một tháng bị kiểm tra gay gắt, các cửa hàng USD tự do tại Hà Nội bắt đầu "nóng" giao dịch trở lại. Các chuyên gia cho rằng điều này không có gì ngạc nhiên, họ đã nhìn thấy trước vấn đề. Ông Hồ Hữu Hạnh, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM cho biết, hiện tượng USD lại được mua bán công khai trên “chợ đen” và các cửa hàng tự do hoạt động trở lại không chỉ diễn ra tại Hà Nội, mà còn là một vấn đề nóng tại TP HCM hiện nay. “Từ trước khi Ngân hàng Nhà nước có đợt thanh kiểm tra các cửa hàng USD tự do trên toàn quốc, tôi đã nhìn thấy trước điều này. Đợt kiểm tra vừa rồi là Ngân hàng Nhà nước làm theo Pháp lệnh ngoại hối. Theo yêu cầu của Chính phủ, cuối tháng 3 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước phải trình hai đề án về chống USD hóa trong nền kinh tế và không giao dịch vàng miếng trên thị trường. Việc thanh kiểm tra gắt gao thị trường ngoại tệ tự do trước đó là một trong những giải pháp để thử xử lý vấn đề này, từ đó Ngân hàng Nhà nước đưa ra những biện pháp đồng bộ trình Chính phủ và lấy ý kiến từ Hội đồng tư vấn tiền tệ", ông Hạnh nói. Cũng theo Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM, việc thanh kiểm tra vừa qua dù có gắt gao nhưng cũng không giải quyết được tận gốc vấn đề, mà chỉ là một chiêu “hăm dọa” tức thời. Tôi biết có những cửa hàng USD tự do tại TP HCM trước đó bị phạt tới gần 60 triệu đồng, nhưng giờ vẫn mua bán USD gần như công khai, làm gì được họ. Phía công an khi hợp tác với Ngân hàng Nhà nước chi nhánh các tỉnh thành để truy quét việc giao dịch USD chui cũng than phiền “không thể cứ đi rình mà bắt mãi thế được”, ông Hạnh nói. Nhận định về tình hình USD trên thị trường tự do hiện nay và việc thanh tra vừa qua của các cơ quan chức năng, chuyên gia tài chính độc lập Kiều Hữu Dũng, nguyên Vụ trưởng Các tổ chức ngân hàng (Ngân hàng Nhà nước) cho rằng, trong lúc chính sách còn chưa ra đồng bộ mà đã vội “khóa” ngay một thị trường âm thầm tồn tại bấy lâu từ khắp các tỉnh thành, thì việc này không thể thực hiện được là điều hiển nhiên. Khi nhu cầu mua bán USD của người dân, doanh nghiệp vẫn còn quá lớn mà không có đơn vị chính thức nào đáp ứng thì tất yếu sẽ sinh ra những dịch vụ phục vụ nhu cầu đó trên “chợ đen”. Khắc phục tình trạng USD hóa không phải chỉ là dẹp bỏ các điểm giao dịch ngoại tệ trái phép. Đây mới là cuộc “sơ diễn tập” nằm trong lộ trình xóa bỏ cơ chế hình thành hai tỷ giá từng song hành trên thị trường. Thế nên, khi cuộc sơ diễn tập này kết thúc, nếu Nhà nước không có ngay biện pháp khác thì thị trường USD sẽ lại trở nên "náo loạn". Như vậy, hầu hết chuyên gia đều cho rằng việc thanh kiểm tra thị trường USD tự do vừa qua là một giải pháp không triệt để, nếu không muốn nói là không hiệu quả. Để giải quyết tận gốc tình trạng này, ông Hồ Hữu Hạnh cho rằng, Nhà nước cần phải lập ra trung tâm mua bán ngoại tệ, giống như một hình thức của sàn giao dịch hàng hóa. Chẳng hạn, Phòng Quản lý ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước sẽ là trung tâm mua bán ngoại tệ. Doanh nghiệp A khi bán 1 triệu USD cho ngân hàng thương mại B, ngân hàng này sẽ phải chuyển lại số ngoại tệ đó cho phòng Quản lý ngoại hối, và thu về VND với tỷ giá hiện thời. Khi đó, phòng Quản lý ngoại hối duyệt và lưu lệnh, đến lúc công ty A cần ngoại tệ thì sẽ có một “vé” mua lại số ngoại tệ tương đương từ Ngân hàng Nhà nước. Theo ông Hạnh, hiện số lượng USD trong dân nắm giữ ở mức khoảng 20 tỷ USD. Con số này nếu so với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trung bình mỗi năm của Việt Nam khoảng 100 tỷ USD và tổng ngoại hối dự trữ của Ngân hàng Nhà nước, là quá lớn. Nếu Chính phủ không tìm ra giải pháp đồng bộ thì giao dịch USD trên “chợ đen” sẽ bùng phát như cũ. Tiến sĩ Lê Thẩm Dương, Trưởng khoa Quản trị kinh doanh, ĐH Ngân hàng TP HCM nếu quan điểm, để giải quyết khâu “cầu” của người dân và doanh nghiệp, Chính phủ cần cho thành lập mới các điểm giao dịch ngoại tệ đủ điều kiện cấp phép hoạt động hợp pháp, thực hiện niêm yết giá trên Bảng điện tử và chỉ thu đổi ngoại tệ theo đúng qui định của Ngân hàng Nhà nước (về đối tượng, hạn mức, tỷ giá). Thiết lập hệ thống giám sát của cơ quan chức năng (các đơn vị này thuộc Ngân hàng Nhà nước và khối nội chính), kết nối trực tuyến (online) để theo dõi hạn mức giao dịch qua các điểm thu đổi ngoại tệ Theo Đông Nhiên

Hồ Gươm có ít nhất 2 “cụ” rùa Theo nld.com.vn – 13 giờ trước Nhiều thành viên ban chỉ huy “chiến dịch” cứu chữa rùa hồ Gươm khẳng định như vậy và cho biết việc trị bệnh cho “cụ” rùa được đưa lên bờ hôm 3-4 mất khoảng 2 tuần Ngày 4-4, Hội đồng Chẩn trị chữa bệnh cho rùa hồ Gươm - Ban Chỉ đạo Khẩn cấp bảo vệ rùa hồ Gươm bắt đầu triển khai bước thứ hai của quá trình điều trị “cụ” rùa đưa lên bờ hôm 3-4. Theo một thành viên của hội đồng, kết quả sơ khám cho thấy “cụ” rùa bị loét mãn tính ngoài da ở 2 chi trước và không có dấu hiệu bề ngoài của những bệnh do nhiễm trùng máu, virus gây nên. Các nhà khoa học đã lấy mẫu bệnh phẩm và đưa về phòng thí nghiệm để tìm nguyên nhân gây nên những vết lở loét này. Dự kiến sau 5-7 ngày sẽ có kết quả và đây sẽ là căn cứ để xây dựng phác đồ điều trị, quyết định chủng loại thuốc. Trước mắt, theo vị này, sức khoẻ của “cụ” rùa vẫn tốt, các vết thương đã thu gọn lại so với trước vì chất lượng nước hồ đã được cải thiện. Với tình trạng thương tích và sức khoẻ như hiện nay, thời gian điều trị cho “cụ” rùa được chia làm 2 giai đoạn và sẽ rút ngắn hơn rất nhiều so với dự kiến ban đầu, chỉ còn khoảng 2 tuần. Bể thông minh hình tròn chứa nước sạch để phục vụ công tác chữa bệnh cho "cụ" rùa Dự kiến, sau một tuần đầu điều trị, khi sức khoẻ khá hơn, “cụ” rùa sẽ được chuyển sang một bể lớn lắp đặt gần đó để chăm sóc. Ngoài ra, sau một tuần nữa, các nhà khoa học sẽ xác định ADN nguồn gốc của rùa hồ Gươm. Hiện, thức ăn ban đầu cho “cụ” rùa là cá được mang từ nơi khác đến và nằm trong phác đồ điều trị đã được vạch ra từ trước. Một thành viên của tổ chuyên môn cho hay vấn đề thức ăn cho “cụ” rùa vẫn còn nan giải và đang phải bàn thêm. Theo thông tin từ Hội đồng Chẩn trị chữa bệnh cho rùa hồ Gươm, “cụ” rùa vừa được đưa lên bờ ngày 3-4 có chiều dài mai 117cm, rộng 83cm. Một chuyên gia ngành thuỷ sản đã sống ở Hà Nội từ nhiều chục năm nay và là thành viên của hội đồng khẳng định qua 2 đợt bắt giữ “cụ” rùa vừa qua cho thấy có ít nhất 2 cá thể rùa lớn trong hồ Gươm. Đồng tình với nhận định này, ông Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn KAT - Đội trưởng Đội Lai dắt rùa Hồ Gươm, cũng cho rằng có ít nhất 3 “cụ” rùa. Theo ông Khôi, trong quá trình vây bắt “cụ” rùa lần thứ nhất, các thành viên đã phát hiện dưới hồ có từ 2 “cụ” rùa trở lên. Ông Khôi cho biết ngay trong ngày 4-4, Đội Lai dắt rùa hồ Gươm đã tính đến phương án đưa thêm ít nhất một “cụ” về khu vực “bệnh viện” dã chiến để điều trị và mở rộng nghiên cứu. Tuy nhiên, do chưa chuẩn bị được thiết bị nên phương án này tạm hoãn sau 2 tuần nữa. Theo ông Khôi, “cụ” rùa thứ hai còn khoẻ nên tạm thời ưu tiên chữa trị cho “cụ” vừa được bắt giữ. Rất nhiều cư dân sống xung quanh Hồ Gươm từ hàng chục năm nay cũng khẳng định có ít nhất 3 “cụ” rùa. Ông Nguyễn Văn Tiến, sống cạnh hồ Gươm lâu năm, cho biết nhiều thời điểm ở hồ Gươm có 3 “cụ” rùa cùng nổi lên mặt nước. Theo ông Tiến, cụ rùa có kích thước lớn nhất là “cụ đầu mốc” (đầu bị mốc), thường hay nổi vào sáng sớm ở khu vực Bưu điện Hà Nội (phố Đinh Tiên Hoàng); “cụ mép vàng” (mép màu vàng) có kích thước lớn thứ hai, thường nổi trước Nhà hàng Bốn Mùa (phố Lê Thái Tổ) và “cụ đầu sẹo” (vừa được bắt ngày 3-4) thường nổi ở nhiều khu vực. Bảo Trân

Không biết chị và gia đình đã có quyết định ntn rồi? Có đưa cụ lên chùa nữa không?