Chiến Lược Và Sự Kiện Châu Á Thái Bình Dương

>> Hướng tới liên minh của hy vọng

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (trái) và Tổng thống Mỹ Barack Obama tại thủ đô Washington (Mỹ).
Ông Abe có chuyến thăm đến Washington ngày 28.4.2015 - Ảnh: AFP

 

LTS: Michael Fleacker là tiến sĩ khảo cổ học hàng hải chuyên ngành nghiên cứu Đông Nam Á. Hiện ông là nghiên cứu viên khách mời tại Trung tâm Nalanda Sriwijaya, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore. Ông vừa có bài viết phân tích các yêu sách chủ quyền của TQ trên phần lớn Biển Đông dựa trên con bài lịch sử:

Tại buổi tổng kết hội nghị thượng đỉnh ASEAN mới đây ở Malaysia, chủ tọa đưa ra tuyên bố chung, trong đó nêu: “Chúng tôi chia sẻ những quan ngại sâu sắc từ các nhà lãnh đạo của một số quốc gia trước các hoạt động cải tạo bãi đá đang được tiến hành trên Biển Đông - một hành động gây xói mòn lòng tin và đe dọa hòa bình, an ninh và sự ổn định tại Biển Đông”.

Trong khi ASEAN tỏ ra hết sức thận trọng như sợ “làm đổ bát nước” trong quan hệ với TQ , thì Bắc Kinh lại đòi hỏi VN, Philippines và các quốc gia có liên quan cần phải chấm dứt việc xâm phạm chủ quyền TQ.

TQ không thể tuyên bố chủ quyền từ thời chưa có tàu biển TQ

Tất cả các bên tranh chấp tại Biển Đông đều đã tham gia vào Công ước LHQ về Luật biển (UNCLOS) có hiệu lực từ năm 1994. Trước đó, TQ cũng như bất kỳ quốc gia nào khác, có quyền chiếm giữ các vùng lãnh thổ bỏ hoang tại quần đảo Trường Sa. Tuy nhiên, sau khi UNCLOS có hiệu lực, TQ vẫn ngang nhiên chiếm giữ và phong tỏa nhiều bãi đá ngầm nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Philippines.

Yêu sách đường 9 đoạn của TQ chồng lấn sâu vào vùng EEZ của VN, Malaysia, Brunei, Philippines và cả Indonesia. Cả VN và Philippines đều quyết liệt lên tiếng khẳng định theo luật quốc tế, không thể nói TQ có quyền không thể tranh cãi ở những vùng biển này..

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao TQ khẳng định chủ quyền quốc gia của TQ tại vùng biển này mang tính lịch sử, với bằng chứng sớm nhất được ghi nhận trong các văn bản từ thời nhà Hán, nhà Đường, cho thấy TQ làm chủ vùng biển Nanhai (tức Nam Hải). TQ cho rằng vào thời nhà Hán (206 TCN - 220) và nhà Đường (618-906), TQ đã duy trì một hải đội nhỏ trong suốt thiên niên kỉ thứ nhất.

Các sản phẩm TQ như gốm sứ, đồ kim loại hay lụa mặc dù rất được ưa chuộng trong lịch sử, song nghịch lý trong luận điệu của TQ nằm ở chỗ, ngành vận tải biển ngay từ những ngày đầu tiên xuất phát từ các quốc gia Đông Nam Á, và đôi khi chỉ được mở rộng nhưng vẫn hạn chế đối với người Ả Rập và Ấn Độ.

Theo lời giáo sư sử học Singapore Derek Heng trong cuốn sách về thương mại Trung - Mã Lai, “tất cả các tư liệu hiện nay đều cho thấy người TQ chưa bao giờ tham gia vào các hoạt động vận tải biển đến vùng Mã Lai (nay là khu vực Malaysia và Indonesia) mãi cho đến thế kỉ 11”.

Các nghiên cứu khảo cổ học về biển đã khẳng định điều này. Hàng trăm xác tàu bị đắm đã được phát hiện tại TQ và khắp cả khu vực Đông Nam Á trong vài thập kỷ qua. Đáng tiếc là trong số những xác tàu từ thế kỷ 17 trở về trước, chỉ có khoảng 35 chiếc có đủ tư liệu để có thể xác định nguồn gốc và niên đại của chúng.

Dù số xác tàu có thể xác định lai lịch rõ ràng khá ít ỏi nhưng chúng vẫn đủ để nói lên được nhiều sự thật. Có 7 trong tổng số 35 chiếc tàu thuộc về người Đông Nam Á với kiểu đóng tàu truyền thống cổ xưa có tuổi đời hàng nghìn năm, từ thế kỉ 4 cho đến thế kỉ 13 sau công nguyên.

Kế đến là hai chiếc thuyền buồm tam giác của Ả Rập xuất hiện vào khoảng thế kỉ 9, khi những cộng đồng đông đảo người Ả Rập đã tìm đến các bến cảnh lớn của người TQ.

Bên cạnh đó, ít nhất 15 xác tàu chở hàng có đặc trưng truyền thống khu vực Biển Đông - một kiến trúc dựa trên sự hòa hợp giữa Đông Nam Á và TQ - có nguồn gốc vào khoảng thế kỷ 14 đến 16 tại trung tâm đóng tàu thời bấy giờ nằm ở Xiêm (Thái Lan ngày nay).

Ngoài ra còn có 11 chiếc thuyền mành TQ, nhưng chiếc xuất hiện sớm nhất cũng phải đến khoảng cuối thế kỉ 12 đến đầu thế kỉ 13.

Từ các bằng chứng trên, rất rõ ràng rằng TQ không thể tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông từ thời mà còn chưa có tàu biển của TQ xuất hiện.

Loại bỏ lá bài lịch sử

Từ cuối thế kỷ 13, TQ mới bắt đầu khẳng định năng lực hàng hải. Một lần nữa, các chứng cứ khảo cổ hàng hải có thể xác minh được tính đúng sai trong những yêu sách dựa trên lịch sử mà TQ và các nước liên quan đưa ra gần đây.

Khi vẽ lại các vị trí của những con tàu bị đắm từ thế kỷ thứ 13 trở về sau, hai tuyến đường chính qua Biển Đông hiện lên rất rõ ràng. Tuyến đường phía Tây ôm sát bờ biển của VN, trong khi tuyến đường phía Đông ôm lấy bờ biển Luzon và Palawan của Philippines.

Đường đi của những con tàu cũng cho thấy người ta đã thận trọng né tránh các rặng san hô nguy hiểm thuộc khu vực quần đảo Trường Sa. Ngay cả trong các bản đồ hàng hải hiện đại cũng đánh dấu đây là Khu vực Nguy hiểm.

James Horsburgh, một nhà thủy văn học của công ty Đông Ấn thuộc Anh Quốc đã phải cảnh báo Khu vực Nguy hiểm khi nhắc đến quần đảo Trường Sa trong Bản hướng dẫn lộ trình cho các con tàu vào năm 1836:

Quần đảo rất rộng lớn với nhiều bãi cát, đá hoặc các rặng san hô nổi lên trên và chìm dưới mặt nước. Vô số nguy hiểm luôn rình rập tại khu vực quần đảo này. Đó là lý do khiến tất các nhà hàng hải né Khu vực Nguy hiểm càng xa càng tốt, thay vì quan sát và mô tả những hiểm nguy mà quần đảo này có thể mang lại.

Năm 1993, được sự cho phép của VN, tôi có cơ hội hiếm hoi và tuyệt vời để khảo sát một số thực thể ở quần đảo Trường Sa. Đá Lát (Ladd Reef), Đá Tây và Đá Đông (West and East London Reefs) là những thực thể nằm ở phía cực Tây, do đó có thể coi là nguy hiểm nhất.

Nhiều xác tàu đắm đã được phát hiện tại quần đảo này. Trong đó có một tàu chở trà nổi tiếng mang tên Taeping, đã biến mất vào năm 1871 trên đường từ Amoy (nay là Hạ Môn, TQ) đến New York (Mỹ).

Ngoài ra còn có một chiếc tàu Liverpool tên là Titania bị chìm vào năm 1852 trong khi đang chở hàng hóa có giá trị từ Macau (TQ)đến Sydney (Úc), và không một người nào may mắn sống sót.

Một chiếc tàu buồm của Anh tên Christina, bị đắm sau khi rời cảng Macau chở theo một số lượng lớn châu báu về Bombay (Ấn Độ) vào năm 1842. Hàng hóa trên chuyến tàu này được thanh toán bằng thuốc phiện. Vài năm sau khi Christina bị đắm, nhà thám hiểm người Bồ Đào Nha, thuyền trưởng Cuarteron, đã thu lại được những món đồ bằng bạc của con tàu này.

Người ta cho rằng đá Châu Viên (Cuarteron Reef), một trong những bãi đá ngầm bị TQ chiếm đóng trái phép, được gọi theo tên vị thuyền trưởng này.

Chúng tôi còn tìm thấy một con tàu có niên đại từ giữa thế kỷ 19 nhưng chưa xác định được nguồn gốc, một chiếc tàu 4 cột buồm của Đức từ đầu thế kỷ 20, một con tàu chạy bằng hơi nước từ thế kỷ 20, một chiếc tàu ngầm từ thời Thế chiến 2, một vài chiếc thuyền đánh cá bằng kim loại và vài chiếc xà lan.

Các cuộc tìm kiếm trực quan xung quanh các rặng san hô này được tổ chức rất cẩn thận mà kết quả đạt được lại thật đáng thất vọng. Không hề có đồ gốm, đá dằn tàu hay các thứ khác có xuất xứ từ trước thế kỷ 19.

Với một sự nhận thức muộn màng, những phát hiện này trùng khớp với cảnh báo của Horsburgh  về Khu vực Nguy hiểm, cũng như các hàng hải chỉ nam trước đó. Mãi cho đến thế kỷ 19, công nghệ đóng tàu mới đủ tiến bộ đến mức cho phép tàu có thể đi biển ngay cả trong những ngày gió mùa thay vì phải trì hoãn hải trình như giai đoạn trước.

Hạn chế của việc ra khơi vào đợt gió mùa là hành trình trở nên dài hơn vì các con tàu phải đi theo chiều gió. Đôi khi việc làm này khiến con tàu lệch quá xa so với hải trình dự tính ban đầu, và hậu quả là các thuyền nhân phải trả giá bằng cả tính mạng của họ.

Vậy nên các yêu sách chủ quyền của TQ trên phần lớn của Biển Đông dựa trên cơ sở lịch sử là hoàn toàn có khả năng bị bác bỏ.

Tuy nhiên, có lẽ TQ chỉ coi đây là một cái cớ, như tôi đã nhìn như vậy. Có thể đây chỉ là một trò chơi do Bắc Kinh tạo ra để phục vụ mục đích xác lập và xây dựng các cơ sở quân sự trên các hòn đảo đang tranh chấp.

Và rồi có lẽ sau khi hoàn thành được mục đích của mình, TQ sẽ vui vẻ tham gia vào các cuộc đàm phán song phương hoặc đa phương với các nước liên quan, và thậm chí, vứt luôn con bài lịch sử này ra khỏi cuộc chơi.

• Ba điểm yếu nghiêm trọng của quân đội Trung Quốc  /  'Đả hổ diệt ruồi' phơi bày điểm yếu của quân đội Trung Quốc

Tàu khu trục tên lửa Tế Nam của Trung Quốc hôm 4/5 cập cảng Salalah, Oman. Ảnh: Zuma Press

Bản đánh giá mới nhất từ Bộ Quốc phòng Mỹ về khả năng chiến đấu của Trung Quốc khắc họa hình ảnh một lực lượng quân đội đang nỗ lực hiện đại hóa trên diện rộng với tốc độ khiến nhiều quốc gia phải ganh tỵ. Trung Quốc từng bước tăng cường năng lực quân sự nhằm làm đòn bẩy giành lợi thế trong các tranh chấp trên Biển Đông và Hoa Đông. Đặc biệt, Bắc Kinh cũng mở rộng phạm vi triển khai quân, góp phần củng cố vị thế toàn cầu.

Nhưng theo báo cáo, hiệu quả thực chất của quá trình này chưa chắc đã cao khi quân đội Trung Quốc vẫn tồn tại yếu kém về nhân lực và cơ cấu ở một số lĩnh vực, và Bắc Kinh đang tìm cách để khắc phục chúng, theo Wall Street Journal.

Tăng cường sức mạnh quân sự

Đồ họa: WSJ

"Các đơn vị lục quân, không quân, hải quân và tên lửa của Trung Quốc ngày càng lạm dụng sức mạnh để khẳng định khả năng thống trị khu vực trong thời bình, đồng thời thách thức ưu thế quân sự của Mỹ", bản báo cáo được đưa ra hôm 8/5 cho biết.

Bắc Kinh từ lâu sử dụng chiến thuật "cắt lát salami" trên Biển Đông để hiện thực hóa tuyên bố chủ quyền phi lý trong tranh chấp với các quốc gia láng giềng. Quá trình bồi đắp các bãi đá với tốc độ nhanh chóng cũng tạo điều kiện giúp nước này xây dựng những cơ sở quân sự, từ đó nâng cao sức ảnh hưởng.

Khả năng phòng thủ trên biển của Trung Quốc gia tăng đáng kể khi quân đội vừa biên chế thêm nhiều tên lửa đạn đạo chống tàu có khả năng tấn công các mục tiêu ở khoảng cách lên tới 900 hải lý. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng nâng cấp hệ thống liên lạc cho các đơn vị tên lửa đạn đạo liên lục địa và đưa vào không gian nhiều vệ tinh quan sát hơn để cải thiện khả năng ngắm bắn.

Nhằm chống lại những động thái can thiệp từ không gian của các đối thủ tiềm năng, Bắc Kinh đang triển khai "thiết bị gây nhiễu có khả năng chống lại hàng loạt hệ thống liên lạc, radar khác nhau cũng như cơ chế định vị vệ tinh GPS".

Hải quân Trung Quốc đạt được nhiều bước tiến khi là đơn vị sở hữu lượng tàu lớn nhất ở châu Á. Tàu khu trục Type 052D lớp Luyang III của nước này, được đưa vào hoạt động từ năm ngoái, với hệ thống phóng thẳng đứng, có thể khai hỏa nhiều loại tên lửa khác nhau, bao gồm tên lửa hành trình chống tàu, tên lửa tấn công trên bộ, tên lửa đất đối không hay tên lửa chống ngầm. Tàu tuần dương tên lửa Type 055 dự kiến được khởi công chế tạo trong năm nay sẽ sở hữu hỏa lực tương tự.

Những bước phát triển này cho thấy hải quân Trung Quốc sẽ đóng vai trò như chiếc ô phòng thủ giúp Bắc Kinh bảo vệ tốt hơn những khu vực nằm ngoài phạm vi tác động của hệ thống phòng không trên đất liền.

Ngoài ra, Trung Quốc đang bổ sung một lượng lớn tàu hàng hải dân sự. Các thực thể này sẽ nắm giữ vị trí chủ chốt trong chiến lược đối phó với các tranh chấp trên biển của Bắc Kinh. Đến cuối năm 2015, Trung Quốc sẽ bổ sung khoảng 25% số lượng tàu. Nhiều mẫu cũ, lỗi thời được thay thế bằng những phiên bản cải tiến, hiện đại hơn, có thể mang theo cả trực thăng.

Trên không, mặc dù ít tiến triển hơn nhưng Trung Quốc vẫn đạt được những thành tựu nhất định. Lầu Năm Góc dự đoán chiến đấu cơ quan sát tầm thấp J-20 của Bắc Kinh sẽ bay thử lần đầu trong năm nay. Mẫu J-31 đã sẵn sàng để xuất khẩu. Trung Quốc là "quốc gia duy nhất trên thế giới ngoài Mỹ sở hữu cùng lúc hai chương trình máy bay chiến đấu tàng hình", báo cáo nhấn mạnh và kết luận rằng không quân Trung Quốc "đang nhanh chóng thu hẹp khoảng cách với các đối thủ phương Tây".

Đồ họa: WSJ

Khắc phục những yếu kém

Bắc Kinh hiện thiếu một số công nghệ, quy trình công nghiệp cũng như các bí quyết chế tạo quan trọng. Tuy nhiên, các khiếm khuyết này có thể được bù đắp bởi những hỗ trợ từ nước ngoài.

Bất đồng giữa Nga và phương Tây quanh khủng hoảng ở đông Ukraine tạo điều kiện để Trung Quốc tiếp cận với những công nghệ tiên tiến hơn. Nhiều hệ thống từ máy bay thương mại và các chương trình dân sự cũng có thể được họ áp dụng sang cả lĩnh vực quân sự. Bản báo cáo cũng chỉ ra rằng Trung Quốc từng rất nhiều lần tìm cách chuyển giao công nghệ từ nước ngoài bất hợp pháp.

Công tác huấn luyện các đơn vị quân đội và tính hiệu quả trong chiến đấu vẫn còn là một câu hỏi lớn. Hậu cần và năng lực tình báo là trở ngại chính đối với hoạt động bên ngoài lãnh thổ của Bắc Kinh, nhất là ở Ấn Độ Dương. Theo báo cáo, Trung Quốc ý thức được về những yếu kém của mình. Vì thế đẩy mạnh tập trận chung là cách để Bắc Kinh cải thiện huấn luyện, đi vào thực chất hơn.

Một số biện pháp cải tổ dường như đang được cân nhắc bao gồm giảm thiểu các lực lượng phi chiến đấu cùng một phần lục quân, tăng số lượng và giao thêm nhiệm vụ cho lính nghĩa vụ và hạ sĩ quan, đồng thời xây dựng "lực lượng chiến đấu kiểu mới" cho nhiều đơn vị khác nhau.

Để tăng cường hiện diện trên Ấn Độ Dương, báo cáo cho hay Bắc Kinh "có vẻ sẽ thiết lập nhiều trạm truy cập trong 10 năm tới" và ký các thỏa thuận với đối tác khu vực để hỗ trợ công tác tiếp nhiên liệu, duy tu bảo trì đội tàu ở mức độ thấp hay cung cấp nơi nghỉ ngơi cho thủy thủ đoàn. Nhưng khả năng kế hoạch này được ủng hộ không cao.

Theo Andrew Erickson, giáo sư từ Học viện Chiến tranh Hải quân Mỹ, chuyên gia tại Trung tâm Fairbank, Havard, Chủ tịch Tập Cận Bình đã có bài phát biểu quan trọng tại Hội nghị các Vấn đề Ngoại giao của Trung ương đảng diễn ra năm ngoái. Toàn văn phát biểu vẫn chưa được công khai nhưng nhìn vào những văn bản chính thức được đưa ra, kết hợp với các hoạt động mà bộ máy chính quyền Trung Quốc thực hiện ngay sau đó, có thể thấy bài phát biểu đã đánh dấu bước ngoặt lớn về chính sách của Chủ tịch Tập. Từ đây, Bắc Kinh sẽ theo đuổi một đường lối ngoại giao quyết đoán hơn trước.

Vũ Hoàng (theo Wall Street Journal)

============================

Năm nay chưa bụp đâu. Rất lấy làm tiếc nếu "canh bạc cuối cùng" kết thúc bằng một cuộc chiến tranh.

Sau cuộc họp giữa Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu và Phó chủ tịch Quân ủy Trung ương Trung Quốc Fan Changlong, ông Antonov nói: "Các đồng sự Trung Quốc đã nhấn mạnh sự nhất trí trong lập trường của hai nước về những vấn đề liên quan tới các mối đe dọa và thách thức".

"Phía Trung Quốc đề cập tới sự cần thiết phải sắp xếp lại trật tự thế giới hiện nay, bỏ các tiêu chuẩn kép và củng cố những mối quan hệ bình đẳng và cùng có lợi trên thế giới".

Theo ông Antonov, hai nước đã nhấn mạnh tới "lợi ích thiết thực" của cuộc tập trận hải quân chung trên biển Hoa Đông.

"Vào tháng 5 và tháng 8 năm nay, có hai cuộc tập trận hải quân giữa Trung Quốc và Nga, theo kế hoạch sẽ diễn ra ở vùng biển Địa Trung Hải và biển Nhật Bản", ông Antonov nói.

Nga và Trung Quốc sẽ tập huấn việc hợp tác trong các chiến dịch gìn giữ hòa bình cũng như chống khủng bố và cướp biển ở biển Nhật Bản.

Theo quan chức trên, trong cuộc gặp với các lãnh đạo Trung Quốc bao gồm Chủ tịch Tập Cận Bình, ông Kerry có thể cảnh báo rằng công tác cải tạo của Bắc Kinh tại các vùng biển tranh chấp có thể gây hậu quả tiêu cực đối với sự ổn định của khu vực, cũng như đối với mối quan hệ với Mỹ.

"Ông ấy (Kerry) chắc chắn sẽ nói với những người đồng cấp Trung Quốc rằng Mỹ luôn cam kết duy trì tự do hàng hải và để đảm bảo các lợi hợp pháp của chúng ta liên quan tới hàng không và di chuyển trên biển", quan chức trên nói.

Ông Kerry "có thể sẽ nhấn mạnh... các hệ quả rất tiêu cực đối với hình ảnh của Bắc Kinh và mối quan hệ giữa Trung Quốc với các láng giềng và có thể là cả mối quan hệ Mỹ-Trung do các nỗ lực cải tạo quy mô lớn của Bắc Kinh và hành động của họ nói chung ở Biển Đông".

Trước đó, hôm 12/5, một quan chức của Mỹ cho hay Lầu Năm Góc đang cân nhắc đưa các tàu và máy bay quân sự để khẳng định tự do hàng hải quanh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc đang xây dựng ở Biển Đông.

Bộ ngoại giao Trung Quốc đáp trả bằng việc nói rằng Bắc Kinh "đặc biệt lo ngại" về kế hoạch của Mỹ và yêu cầu Washington giải thích rõ.

Người phát ngôn Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh ngày 13/5 nói rằng tự do hàng hải không có nghĩa là tàu và máy bay quân sự nước ngoài có thể tùy ý đi vào lãnh hải hoặc không phận của nước khác.

"Chúng tôi yêu cầu bên liên quan phát biểu và hành động thận trọng và không nên có bất kỳ hành động khiêu khích hoặc liều lĩnh nào nhằm duy trì ổn định và hòa bình khu vực", bà Hoa nói.

Nhưng quan chức Bộ ngoại giao Mỹ đã bác bỏ bình luận rằng việc xây dựng các đảo nhân tạo trên các bãi cạn cho phép Trung Quốc có quyền đối với các tuyên bố chủ quyền.

"Không cần biết là Trung Quốc đã đổ bao nhiêu đống cát lên các bãi đá ngầm, điều đó không trợ giúp các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh. Bạn không thể xây dựng chủ quyền", quan chức Mỹ nói.

Sẽ có hành động thích hợp và hiệu quả

Trong một diễn biến liên quan, trợ lý Bộ trưởng ngoại giao Mỹ về quốc phòng David Shear ngày 13/5 cho biết trong một cuộc điều trần của quốc hội rằng Mỹ có quyền đi lại tại các khu vực mà Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền.

"Chúng tôi đang xem xét các hàm ý quân sự của việc cải tạo đất và cam kết sẽ có hành động thích hợp và hiệu quả", ông Shear nói, nhưng không tiết lộ chi tiết.

Quan chức cấp cao của Bộ ngoại giao Mỹ cho rằng "câu hỏi về việc hải quân Mỹ sẽ làm gì và không làm gì là điều mà Trung Quốc hoàn toàn có thể đặt ra" với ông Kerry tại Bắc Kinh, nơi ông dự kiến tới đây vào thứ Bảy để gặp gỡ các quan chức dân sự và quân sự sở tại.

Chuyến thăm của ông Kerry nhằm chuẩn bị cho Đối thoại kinh tế và chiến lược Mỹ-Trung thường niên vào tháng tới tại Washington và chuyến thăm dự kiến của ông Tập Cận Bình tới Washington trong tháng 9 năm nay. Nhưng sự đối đầu chiến lược ngày càng gia tăng đang phủ bóng hợp tác giữa hai nước.

Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền đối với hầu hết Biển Đông và đang tiến hành công tác cải tạo tại ít nhất 7 bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Hồi tháng trước, Tư lệnh các lực lượng Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương, Đô đốc Samuel Locklear, cảnh báo rằng Trung Quốc cuối cùng có thể triển khai radar và các hệ thống tên lửa trên các đảo nhân tạo mà nước này đang xây dựng ở Trường Sa, chuẩn bị cho việc tuyên bố một vùng nhận dạng phòng không ở Biển Đông.

An Bình

Tháng 7/2014, Nội các của Thủ tướng Shinzo Abe đã thông qua một nghị quyết nhằm diễn giải lại Hiến pháp vì hòa bình của nước này trong đõ dỡ bỏ lệnh cấm Nhật Bản thực thi quyền phòng vệ tập thể- trong đó có việc hỗ trợ một nước đồng minh của Nhật Bản trong trường hợp nước này bị tấn công.

Dự kiến, sau khi Nội các Nhật Bản phê chuẩn dự luật này, ông Abe sẽ tiến hành họp báo để giải thích rõ về dự luật nói trên.

Trước đó, việc ông Abe đưa ra cam kết trước Quốc hội Mỹ ngày 29/4 rằng dự luật trên sẽ có hiệu lực vào mùa Hè năm nay đã vấp phải sự phản đối quyết liệt của các đảng đối lập. Tuy nhiên, với việc đảng cầm quyền của ông Abe đang chiếm đa số trong Quốc hội, nhiều khả năng dự luật này sẽ sớm được thông qua trong vài tháng tới.

Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy cử tri Nhật Bản đang có sự chia rẽ đối với dự luật mới này của ông Abe. Ngay cả những người ủng hộ ông cũng cho rằng, dự luật này vượt quá giới hạn của Điều 9 trong Hiến pháp Nhật Bản.

Tuy nhiên, ông Abe đã nói rõ, ông muốn sửa đổi lại Điều 9 bất chấp đây là một mục tiêu rất khó thành hiện thực.

Một cuộc thăm dò do đài NHK thực hiện cho thấy 49% người tham gia thăm dò không hiểu rõ về những sự thay đổi trong dự luật này. Trong khi đó 50% số người tham gia thăm dò không chấp thuận việc Nhật Bản nới rộng vai trò của quân đội nước này.

Theo đó, dự luật mới sẽ cho phép Nhật Bản điều một số lượng binh sĩ ở mức tối thiểu đến hỗ trợ các nước đồng minh của mình trong trường hợp các nước này bị tấn công. Ngoài ra, quân đội Nhật Bản có thể cung cấp hậu cần cho quân đội nước ngoài theo đúng Hiến chương của Liên Hợp Quốc.

TT - Liên quan động thái Bộ Quốc phòng Mỹ có kế hoạch điều tàu chiến, máy bay đến biển Đông, đã có một số ý kiến nhận định, phân tích, phản ứng khác nhau khiến dư luận hết sức quan tâm với những cảm xúc khác nhau.

Bản đồ các bãi đá, bãi cạn mà Trung Quốc đang xây dựng, cải tạo trái phép ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam

Hình ảnh tài liệu về việc Trung Quốc xây dựng trái phép ở các đảo ở biển Đông - Ảnh: Reuters

Bãi Đá Vành Khăn (Mischeft), nơi Trung Quốc đang tiến hành nạo vét và xây dựng trái phép - Ảnh: AP

Để có thể xem liệu những ý kiến đánh giá nào, những phản ứng nào trước thông tin này là khách quan, đúng đắn, có tinh thần xây dựng thì phải thật sự bình tĩnh theo dõi và xác minh một cách thận trọng. 

Trước hết, phải xác minh kế hoạch dự kiến này của Bộ Quốc phòng Mỹ thực chất là gì? Lực lượng tàu chiến, máy bay sẽ được điều động đến biển Đông để làm nhiệm vụ gì, ở khu vực biển cụ thể nào trên biển Đông? 

Biển chung của khu vực

Theo tôi, đây là một vấn đề khá nhạy cảm và rất phức tạp trong bối cảnh hiện nay của khu vực và quốc tế, nhất là những gì đang xảy ra trên biển Đông.

Vì thế mọi phản ứng trước bất kỳ động thái nào đó đều phải thật thận trọng, phải cân nhắc kỹ càng và phải có trách nhiệm trước cộng đồng, vì lợi ích chung của khu vực và quốc tế. 

Biển Đông là vùng biển chung của các nước trong khu vực, không phải của riêng ai.

Ở giữa biển Đông lại có quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam đang bị Trung Quốc đánh chiếm hoàn toàn và một phần bằng vũ lực và họ đang đầu tư cải tạo, xây dựng, biến một số thực thể thành các đảo có diện tích lớn, trên đó có các đường băng sân bay hiện đại, căn cứ quân sự tấn công…; và có một số thực thể trong quần đảo Trường Sa đang do một số lực lượng khác chiếm đóng từ trước, tạo ra tình hình tranh chấp chủ quyền lãnh thổ rất phức tạp… với những toan tính khác nhau trên nhiều lĩnh vực. 

Vì vậy, nếu Mỹ có kế hoạch đưa máy bay, tàu chiến vào các vùng biển thuộc chủ quyền quốc gia mà không được phép của các quốc gia này là hoàn toàn sai trái, sẽ phải bị lên án, bất kể động cơ việc làm của Mỹ ra sao.

Còn nếu Mỹ đưa máy bay, tàu chiến đi ngang qua vùng đặc quyền kinh tế (vùng biển và vùng trời trên đó rộng 200 hải lý tính từ đường cơ sở) thì không có vấn đề gì.

Vì trong vùng đặc quyền kinh tế, các quốc gia khác, có biển hay không có biển, đều “được hưởng quyền tự do hàng hải và hàng không, quyền tự do đặt dây cáp và ống dẫn ngầm nêu ở điều 87, cũng như quyền tự do sử dụng vào những mục đích khác hợp pháp về mặt quốc tế và gắn liền với việc thực hiện các quyền tự do này và phù hợp với các quy định khác của công ước, nhất là trong khuôn khổ việc khai thác các tàu thuyền, phương tiện bay và dây cáp, ống dẫn ngầm” (điều 58, UNCLOS 1982).

Tất nhiên khi thực hiện các quyền này, các quốc gia không được vi phạm quyền chủ quyền của quốc gia ven biển, không lợi dụng các quyền tự do này để hoạt động phục vụ mục đích chiến tranh, đe dọa an ninh của quốc gia khác, đe dọa an ninh an toàn hàng hải, hàng không quốc tế…

Mỹ không thừa nhận cách làm của Trung Quốc

Có lẽ Mỹ đã hiểu rõ nội dung trên nên khi đề cập đến kế hoạch này, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đề xuất nhiều lựa chọn, trong đó có việc điều các phi cơ và tàu quân sự trong phạm vi khoảng 22km xung quanh những bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa bị Trung Quốc cải tạo (Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên hôm qua cho biết).

“Chúng tôi đang xem xét làm thế nào để thể hiện rõ tự do hàng hải tại một khu vực quan trọng đối với thương mại thế giới”, quan chức này nói, đồng thời cho biết mọi lựa chọn đều cần được Nhà Trắng thông qua.

Nếu như vậy thì rõ ràng đây không phải là kế hoạch “tuần tra” như có ý kiến nhận xét, mà chỉ là “chúng tôi xem xét làm thế nào để thể hiện rõ tự do hàng hải tại một khu vực quan trọng đối với thương mại thế giới”.

Về phạm vi hoạt động của kế hoạch này, theo thông tin ban đầu là “khoảng 22km xung quanh những bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa bị Trung Quốc cải tạo”. 

Nếu đúng như vậy thì có thể cho thấy Mỹ không thừa nhận quan điểm dùng các bãi cạn thuộc quần đảo Trường Sa để tạo ra hiệu lực trong việc xác định phạm vi các vùng biển và thềm lục địa thuộc chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán theo quy định của UNCLOS 1982, cho dù Trung Quốc hiện đang cố đầu tư cải tạo biến các bãi cạn này thành đảo.

Theo tôi, quan điểm này của Mỹ là có thể chấp nhận được. Bởi vì theo quy định của UNCLOS, các đảo nhân tạo, các công trình thiết bị không có hiệu lực dùng làm cơ sở để xác định phạm vi các vùng biển và thềm lục địa theo quy định hiện hành, chỉ được phép có một vùng an toàn 500m xung quanh chúng.

Ngoài phạm vi an toàn này là vùng biển theo quy chế pháp lý riêng được xác lập phù hợp với UNCLOS 1982.

Từ những phân tích nói trên, theo tôi, Việt Nam cần tiếp tục theo dõi và xác định thông tin có liên quan đến kế hoạch này để có thái độ thích hợp.

Nếu nội dung kế hoạch này tuân thủ các quy định của Luật biển hiện hành và vì mục đích đảm bảo an ninh an toàn hàng hải quốc tế, vì lợi ích của cộng đồng, ngăn chặn những hành vi vi phạm các quyền và lợi ích chính đáng của các bên liên quan trong biển Đông thì có lẽ không lý gì Việt Nam không hoan nghênh, ủng hộ.

Còn nếu kế hoạch này vi phạm các quy định như phân tích nói trên và các hoạt động được triển khai của kế hoạch này vì mục đích quân sự, xung đột, tranh giành vị thế gây bất ổn cho hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển trong khu vực thì Việt Nam cũng như các quốc gia khác chắc chắn không thể ủng hộ, trái lại sẽ cực lực phản đối và sẽ có những biện pháp ứng phó thích hợp nhất.

Thông điệp mạnh mẽ của Washington

Báo Wall Street Journal (WSJ) cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã yêu cầu cấp dưới xem xét nhiều khả năng. Những đề xuất của Lầu Năm Góc vẫn chưa chính thức được đệ trình lên Nhà Trắng.

Tuy nhiên, giới chức Mỹ cho biết hiện nay Nhà Trắng và Lầu Năm Góc có những động thái cho thấy cả hai cơ quan này đang tính toán thực hiện những bước chắc chắn để đưa ra thông điệp với Bắc Kinh rằng việc tăng tốc xây dựng ở quần đảo Trường Sa của họ đã “đi quá xa” và “cần phải dừng lại”.

“Chúng tôi đang xem xét việc chứng minh tự do hàng hải như thế nào trong khu vực là điều sống còn đối với nền thương mại thế giới. Bất cứ lựa chọn nào đều cần Nhà Trắng thông qua” - Hãng tin Reuters dẫn lời một quan chức Mỹ cho biết.

Cả Nhà Trắng và Lầu Năm Góc không đưa ra bình luận gì về thông tin trên, nhưng chắc chắn vấn đề biển Đông có thể là một trong các chủ đề chính mà Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ đưa ra bàn luận trong chuyến thăm Trung Quốc cuối tuần này.

Theo ước tính của Mỹ, Trung Quốc hiện đang tăng tốc mở rộng trái phép các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa và xây dựng hai đường băng quân sự. Reuters dẫn lời một chỉ huy quân sự giấu tên của Mỹ cảnh báo việc xây dựng này nhằm giúp Bắc Kinh có thể bành trướng tuần tra trên vùng trời biển Đông, phục vụ ý đồ tuyên bố thành lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở khu vực này trong tương lai.

Trong buổi họp báo ngắn trưa 13-5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố Trung Quốc “cực kỳ quan ngại” kế hoạch xem xét đưa tàu và máy bay quân sự đến các vùng biển đang có tranh chấp ở biển Đông của Bộ Quốc phòng Mỹ. 

 

 

MỸ LOAN

Chuyên gia Parameswaran cho rằng Mỹ có thể áp dụng điều 60.8 trong UNCLOS để "gây khó dễ" cho Trung Quốc.

Cụ thể, tàu Hải quân Mỹ sẽ cứ thế mà di chuyển vào bên trong bán kính 12 dặm xung quanh một hoặc nhiều đảo/đá nhân tạo mà Trung Quốc đã xây dựng trái phép trên Biển Đông, để chứng tỏ rằng Washington không hề công nhận các đảo/đá này của Bắc Kinh.

Theo ông Parameswaran, nước cờ này của Mỹ sẽ đặt Trung Quốc vào thế "tiến thoái lưỡng nan".

Nếu Trung Quốc muốn cáo buộc Mỹ đã xâm phạm lãnh hải, họ sẽ phải công khai tuyên bố chủ quyền trên những đảo/đá chìm này, và nói rằng các đảo/đá này được hưởng quyền 12 dặm lãnh hải như các đảo/đá bình thường khác.

Theo trang web của Cục Hải sự Trung Quốc, giàn khoan Hải Dương 981 sẽ hoạt động từ ngày 6 đến 16-5 tại khu vực giếng Lăng Thủy 25-1S-1 ở biển Đông (tọa độ 17°03′44″.5N/109°59′02″.7E), cách TP Tam Á, tỉnh Hải Nam 75 hải lý về phía Đông Nam.

Theo lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, Hải Dương 981 đang hoạt động ở ngoài vùng biển Việt Nam.

Hải Dương 981 từng được hạ đặt trái phép trong vùng biển Việt Nam từ tháng 5 đến giữa tháng 7 năm ngoái, gây ra phản ứng dữ dội từ dư luận quốc tế.

Ngày 30-4 vừa qua, Trung Quốc đưa giàn khoan Hưng Vượng xuống biển Đông nhưng không rõ vị trí cụ thế

 

.

Trong phiên điều trần trước Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Quốc hội Mỹ cách đây ít hôm, Trợ lý Ngoại trưởng đặc trách Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russell đã tuyên bố rằng, việc Bắc Kinh xây dựng đảo nhân tạo ở Biển Đông đang làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. 

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. Ảnh AP Photo/ Joshua Roberts

(TNO) Úc nên chuẩn bị điều động máy bay và tàu quân sự đến Biển Đông để ngăn các hoạt động khẳng định chủ quyền gần như toàn bộ vùng biển quan trọng này của Trung Quốc, một nhà hoạt định chính sách quốc phòng hàng đầu của Úc đề xuất.

HMAS Parramatta, khu trục hạm lớp ANZAC của Hải quân Hoàng gia Úc - Ảnh: Reuters

Đề xuất này được ông Peter Jennings, người đứng đầu ban cố vấn soạn thảo sách trắng quốc phòng của chính quyền Thủ tướng Tony Abbott, đưa ra, nhật báo The Sydney Morning Herald (Úc) đưa tin ngày 15.5.

Mặc dù vẫn chưa được lãnh đạo quân đội hay chính phủ Úc tán thành, nhưng đề xuất này thể hiện mức độ lo ngại của Canberra trước các tuyên bố chủ quyền hung hăng, phi lý của Trung Quốc tại Biển Đông, The Sydney Morning Herald bình luận.   

Nhật báo lâu đời nhất nước Úc cho biết mối lo ngại của các nước trong khu vực trong năm 2015 tập trung vào việc Trung Quốc ngang ngược xây dựng cầu cảng, đường băng và thậm chí có khả năng là cả các ụ súng trên các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.

Và mối lo ngại trên ngày một gia tăng, thể hiện qua sự cố “nói nhầm” của một quan chức quốc phòng Mỹ về việc Washington sẽ điều động máy bay ném bom siêu âm chiến lược B-1 sang Úc.

Phát biểu trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ ngày 14.5, ông David Shear, Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách khu vực châu Á-Thái Bình Dương, khẳng định việc điều động máy bay ném bom siêu âm chiến lược B-1 đến Úc là một phần trong nỗ lực củng cố sức mạnh quân sự cho Úc. Phía Úc sau đó đã phủ nhận tuyên bố này, cho rằng ông Shear đã “nói nhầm”.

Ông Jennings bình luận đây không phải là lần đầu tiên quan chức Lầu Năm Góc “nói nhầm”, nhưng tình tiết này cho thấy Mỹ đang củng cố vị thế của mình trước một Trung Quốc đang ngày càng hung hăng.

Để bảo vệ uy tín của mình, Mỹ sẽ phải vô hiệu hóa các tuyên bố chủ quyền ngang ngược của Trung Quốc tại Biển Đông bằng cách cho phép tàu và máy bay quân sự áp sát các đảo nhân tạo của Bắc Kinh. Và Úc nên tiếp bước theo sau chiến lược này, ông Jennings cho biết.

“Bước tiếp theo sau khi khẳng định lập trường của chúng ta (tại Biển Đông) đơn giản là thể hiện nó ra bằng cách cho tàu thuyền và máy bay đi qua vùng biển và vùng trời (của các đảo nhân tạo)”, quan chức quốc phòng Úc đề xuất.

Đa Chiều ngày 15/5 bình luận, để chuẩn bị "lật bài ngửa" với Trung Quốc ở Biển Đông, Mỹ đã sẵn sàng buông Ukraine bởi hoạt động cải tạo, bồi lấp (bất hợp pháp) của Trung Quốc ở Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam) đã khiến Washington cực kỳ lo ngại. Từ khi Trung Quốc bắt đầu bồi lấp và xây dựng ở Trường Sa 1 năm trước đây, Mỹ cũng bắt đầu chuyển hướng từ gây sức ép ngoại giao sang cứng rắn về quân sự, tích cực can thiệp vào Biển Đông.

Chuyên thăm Nga và phát biểu của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khiến Đa Chiều cho rằng có thể Washington đã quyết định bỏ Ukraine đổi lấy thỏa hiệp với Moscow trong việc ngăn chặn Trung Quốc bành trướng Biển Đông.

Mỹ nhận thấy không thể giành chiến thắng đồng thời trong 2 cuộc chiến tranh

Lập trường của Mỹ trong vấn đề Biển Đông đã thay đổi về bản chất, từ chỗ "không ủng hộ bên nào" sang ủng hộ các bên không phải là Trung Quốc. Trên thực tế đồng thời với việc điều chỉnh chiến lược của Mỹ ở Biển Đông, Mỹ cũng đã bắt đầu điều chỉnh các trọng điểm chiến lược toàn cầu để dồn sức về vùng biển trọng điểm này. Chiến lược quân sự của Nhà Trắng cho hấy Lầu Năm Góc đã từ bỏ mục tiêu có thể tham chiến và chiến thắng trong 2 cuộc chiến tranh đồng thời mà vẫn bảo toàn được lực lượng.

Mỹ đang tập trung sức mạnh quân sự vào Biển Đông và bắt buộc phải rút khỏi cục diện Ukraine. Trước chuyến công du Trung Quốc ngày 16/5 của Ngoại trưởng John Kerry, hôm 13/5 Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Hoa Kỳ tổ chức điều trần về cục diện Biển Đông, Hoa Đông. Tại đây Trợ lý của ông Kerry, Daniel Russel đã nói với các Thượng nghị sĩ rằng Ngoại trưởng Mỹ sẽ nói thẳng với Tập Cận Bình chuyện  Trung Quốc xây đảo ở Biển Đông vào ngày hôm nay 17/5.

Đáng chú ý hơn nữa là chuyến công du của ông Kerry tới Bắc Kinh diễn ra khi ông vừa đi Moscow hôm 12/5. Đây là chuyến thăm Nga đầu tiên của Ngoại trưởng Mỹ từ khi nổ ra khủng hoảng Ukraine. Hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti đưa tin về sự kiện này với tít bài Đa Chiều cho là "bất thường, cổ quái".

Truyền thông Nga đưa tin: "John Kerry thăm Nga: Nga và Mỹ nỗ lực khôi phục lại quan hệ bình thường". Trong bản tin này, RIA Novosti bình luận rằng chuyến thăm Nga của Ngoại trưởng Mỹ "có ý nghĩa bước ngoặt lịch sử", mặc dù hai bên không có đột phá nào trong đàm phán.

Đa Chiều đặt câu hỏi, tại sao không có tiến triển nào trong đàm phán Nga - Mỹ mà thông tấn nhà nước Moscow lại nói chuyến thăm của ông John Kerry "có ý nghĩa bước ngoặt lịch sử" và "nỗ lực khôi phục lại quan hệ bình thường"? Theo Đa Chiều, nguyên nhân rất đơn giản: Chuyến thăm Nga lần này của ông Kerry không có đột phá nào về nhận thức chung giữa hai bên, nhưng rất có khả năng Nga đã nhận được sự nhượng bộ quan trọng có tính quyết định từ Mỹ về cuộc khủng hoảng Ukraine.

Washington và Moscow đã có thỏa thuận ngầm kết thúc khủng hoảng Ukraine?

"Tư thế rút lui" của Washington khỏi cuộc khủng hoảng Ukraine trong chuyến thăm Nga của ông John Kerry là khá rõ ràng. 4 tháng trước vào ngày 29/1 Nga đã "phao tin" Kerry sẽ đi Moscow ngày 4/2, các báo lớn của Nga đua nhau bình luận "quan hệ Nga - Mỹ rã đông", "Mỹ đã cúi đầu", "Ukraine sinh biến". Nhưng cuối cùng ông John Kerry đã không đến Moscow mà lại sang Kiev, gián tiếp phủ nhận đồn đoán của truyền thông Nga khiến Moscow thấy rõ ác cảm của phương Tây đối với mình.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Nga Sergei Lavrov.

Nhưng 4 tháng sau Ngoại trưởng Mỹ đã có mặt ở Moscow và hội đàm với các nhà lãnh đạo Nga suốt 8 tiếng đồng hồ. Họ đã bàn những gì? Theo Đa Chiều, một số tờ báo Nga nói rằng ông Kerry đã nhắc đến việc tháo dỡ lệnh cấm vận đối với Nga, nhưng xem ngôn ngữ cử chỉ của John Kerry cho thấy quan điểm của Mỹ không có gì khác so với trước. Mỹ vẫn chỉ là kêu gọi Nga thực hiện đầy đủ thỏa thuận Minsk, có nghĩa là ngừng bắn triệt để, vấn đề Mỹ đã đặt ra từ tháng 9 năm ngoái.

Mắt xích chuyển biến trong lập trường của Mỹ, theo Đa Chiều lại thể hiện ở một chi tiết ít người chú ý. Trong cuộc họp báo chung sau hội đàm có phóng viên hỏi Ngoại trưởng Mỹ về việc Kiev tuyên bố sẽ lấy lại sân bay Donetsk, ông John Kerry trả lời, bất kỳ nỗ lực nào của Ukraine để giành lại lãnh thổ bằng vũ lực sẽ vi phạm thỏa thuận Minsk 2 và sẽ phải đối mặt với sự phản đối nghiêm khắc từ Washington.

"Nếu Tổng thống Poroshenko ủng hộ bất kỳ hành động vũ lực nào, chúng tôi sẽ kêu gọi ông ấy suy nghĩ kỹ trước khi có bất kỳ hành động nào, vì lúc đó thỏa thuận Minsk có nguy cơ bị phá vỡ nghiêm trọng. Chúng tôi đặc biệt quan ngại những hành động như thế có thể gây ra hậu quả. Đến lúc đó nó sẽ là một bước đi hủy diệt", ông John Kerry nói. Đa Chiều bình luận, câu nói này của ông John Kerry không chỉ đơn thuần phản đối Poroshenko, mà còn là sự thay đổi quan trọng trong thái độ của Washington.

Hiệu quả bùng nổ trong câu nói này của Ngoại trưởng Mỹ còn được thể hiện và củng cố bởi chiến lược của Mỹ trên thực tế. Sân bay Donetsk là một trong những cứ điểm 2 phe tranh giành ác liệt ở miền Đông Ukraine và hiện được xem như "biểu tượng" của cuộc chiến ở miền Đông. Tháng 2 năm nay trước khi thỏa thuận Minsk 2 được ký kết sân bay Donetsk lại thành điểm nóng và hiện nay giao tranh ở đây ngày càng ác liệt. Trong bối cảnh đó John Kerry lại cảnh báo Kiev "suy nghĩ cho kỹ trước khi hành động", chẳng khác nào Mỹ ép Kiev phải từ bỏ cứ điểm biểu tượng này sau một thời gian đã đổ bao xương máu.

Điều này sẽ dẫn đến những phản ứng mạnh mẽ từ những người ủng hộ chính quyền mới ở Kiev, đồng thời cũng là mối uy hiếp công khai đối với toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine. Washington muốn Kiev 2 tay dâng đất cho người, món mồi béo bở này tất nhiên không dành cho lực lượng ly khai miền Đông Ukraine, mà dành cho Moscow. Đa Chiều lưu ý, trên thực tế cái gọi là "Cộng hòa Nhân dân Donetsk" hay "Cộng hòa Nhân dân Luhansk" tự xưng chỉ kiểm soát chưa đầy 30% diện tích 2 khu vực này,

Phát biểu bất ngờ của Ngoại trưởng Mỹ về cục diện chiến sự Đông Ukraine cho thấy, rất có khả năng Washington sẽ ép Kiev từ bỏ 2 tỉnh này, thậm chí không giới hạn trong khu vực người Nga khống chế để đổi lấy hợp tác của Moscow  trong các vấn đề chiến lược khác.

Thêm dấu hiệu Mỹ rút khỏi khủng hoảng Ukraine đổi lấy thỏa hiệp với Nga

Thực tế thứ 2 củng cố nhận định này là, trong toàn bộ cuộc họp báo, ông John Kerry tuyệt nhiên không đả động gì đến bán đảo Crimea, vốn là nguyên do chủ yếu dẫn đến lệnh trừng phạt Nga của phương Tây. Đây không phải lần đầu tiên, ngay từ khi thỏa thuận Minsk 2 được ký kết hồi tháng 2, cũng không có chữ nào nhắc tới Crimea. Một khi Mỹ và các quốc gia lớn khác không nhắc gì đến Crimea, thì câu chuyện Ukraine vĩnh viễn mất vùng lãnh thổ này đã là gạo nấu thành cơm.

Ông John Kerry nhắc nhở Tổng thống Ukraine Poroshenko suy nghĩ cho kỹ khi quyết định lấy lại sân bay Donetsk là dấu hiệu đầu tiên Đa Chiều cho rằng Washington đã "đảo chiều" trong khủng hoảng Ukraine.

Mặt khác, ở Mỹ hiện nay rất ít tiếng nói kêu gọi viện trợ quân sự cho Ukraine, trong khi ông John Kerry từng tuyên bố sẽ không gặp Putin nếu như chưa có ngừng bắn ở miền Đông thì nay Ngoại trưởng Mỹ đã thăm chính thức Moscow. Điều này củng cố nhận định phương Tây đã thay đổi lập trường trong vấn đề Ukraine. 

Đa Chiều bình luận, phát biểu trên của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry dù chưa thể lấp đầy khoảng cách mất lòng tin giữa Nga và Mỹ, nhưng trên thực tế nó có thể kết thúc cuộc khủng hoảng Ukraine. Bản thân Washington là "kẻ đứng sau rèm" thao túng cục diện Ukraine nay tự tay kết thúc cuộc khủng hoảng này, đồng thời lại thay đổi lập trường trong vấn đề Biển Đông quá nhanh, động thái này cho thấy Nhà Trắng dường như muốn liên thủ với Điện Kremlin để gây áp lực với Trung Nam Hải trên Biển Đông.
 

Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Đa Chiều ngày 15/5 bình luận, chính sách của Mỹ trong vấn đề Biển Đông đã có những thay đổi về bản chất kể từ khi Trung Quốc đẩy mạnh hoạt động xây dựng, bồi lấp đảo nhân tạo (bất hợp pháp) trên 7 bãi đá ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam) trong 1 năm qua.

Từ chỗ bày tỏ quan ngại nghiêm trọng, Washington đã gây áp lực ngoại giao buộc Bắc Kinh ngừng hoạt động (phi pháp) này nhưng không hiệu quả. Bây giờ Hoa Kỳ quyết định chuyển hướng sang gây sức ép về mặt quân sự, tích cực can dự vào tranh chấp trên Biển Đông.

Lập trường "không ủng hộ bên nào" trong các bên tranh chấp Biển Đông của Nhà Trắng đã thay đổi, chính quyền Tổng thống Mỹ rõ ràng đã ủng hộ bên yêu sách không phải là Trung Quốc. Đây là sự thay đổi lớn không chỉ của riêng chính phủ Obama, mà của Nội các Hoa Kỳ qua nhiều thế hệ.

Trong thời điểm Ngoại trưởng John Kerry sửa soạn công du Bắc Kinh, Thượng viện Mỹ hôm 13/5 tổ chức phiên điều trần về các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông và Hoa Đông, trong đó vấn đề bồi lấp xây dựng đảo nhân tạo (bất hợp pháp) ở  Trường Sa trở thành tiêu điểm.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel và Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng David Shear cùng đăng đàn giải trình chiến lược của Nhà Trắng và Lầu Năm Góc ngăn chặn các hoạt động (phi pháp) của Trung Quốc trên biển. Ông Daniel Russel nhấn mạnh dùng con đường ngoại giao gây áp lực với Bắc Kinh, trong đó cho biết ngày 17/5 tới khi gặp Tập Cận Bình, ông John Kerry sẽ nói thẳng với chủ nhân Trung Nam Hải về chuyện Trung Quốc bồi lấp ở Trường Sa.

Ông David Shear thì tuyên bố Lầu Năm Góc sẽ tăng cường sự hiện diện quân sự trên Biển Đông và tăng cường hiệp đồng tác chiến với các đồng minh.

Về hoạt động bồi lấp xây đảo nhân tạo của Trung Quốc, cả 2 quan chức Mỹ đồng xác nhận: Một là chính phủ Obama đã xác định rằng chính sách của Bắc Kinh ở Biển Đông đã vấp phải phản đối gay gắt từ các nước láng giềng. Mục tiêu của Trung Nam Hải trong chiến lược ở Biển Đông bao gồm 3 yếu tố: Phản đối chỉ trích, phản đối quốc tế hóa Biển Đông và phản đối đưa Biển Đông ra cơ quan tài phán quốc tế. Nhưng cả 3 chính sách này đều đã thất bại.

Thứ hai, chính quyền Tổng thống Obama sẽ thay đổi tư thế quân sự của mình ở Biển Đông. Đa Chiều cho rằng đây là thay đổi về chất sau khi đề nghị đóng băng tranh chấp Biển Đông mà Mỹ đưa ra năm ngoái thất bại.

Các chính quyền tiền nhiệm của ông Obama đều xác định "không ủng hộ bên nào" trong các bên tranh chấp Biển Đông, và ông chủ Nhà Trắng hiện tại đã thay đổi nó. Đa Chiều cho rằng, nói thẳng ra là Mỹ đang ủng hộ Việt Nam, Philippines, Nhật Bản. Trên thực tế quân đội Hoa Kỳ đã thu thập các chứng cứ Trung Quốc bồi lấp, xây dựng ở Trường Sa từ lâu.

Thượng nghị sĩ Marco Rubio: Sẽ rắn với Trung Quốc nếu trở thành Tổng thống.

Điều này đã được tiết lộ trên tờ Financial Times ngày 10/7 năm ngoái khi ông Danile Russel đề xuất đóng băng tranh chấp ở Biển Đông: Các bên không chiếm các thực thể ở Trường Sa, không đặt công sự tiền tiêu, không thay đổi địa hình địa mạo khu vực tranh chấp, không có hành động đơn phương chống nước khác.

Ứng viên Tổng thống Mỹ: Phải rắn với Trung Quốc ở Biển Đông

Trong một động thái có liên quan, tờ Financial Times ngày 14/5 đưa tin, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa gốc Cuba Marco Rubio là ứng cử viên tranh cử Tổng thống Hoa Kỳ khóa tới tuyên bố sẽ có chính sách đối ngoại cứng rắn với Trung Quốc, Nga, Iran nếu ông thắng cử. Ông cam kết sẽ sử dụng sức mạnh của Hoa Kỳ để phản đối các hành vi vi phạm luật pháp quốc tế trên các vùng biển như Biển Đông hoặc eo biển Hormuz.

Phác thảo chính sách đối ngoại của ông Marco Rubio cho thấy Thượng nghị sĩ này sẽ tập trung vào 3  trụ cột chính: Phát huy sức mạnh của Mỹ, bảo vệ nền kinh tế Hoa Kỳ trong thế giới toàn cầu hóa và bảo vệ sự trong sáng của các giá trị đạo đức, giá trị cốt lõi của Mỹ. Trung Quốc, Nga, Iran hay bất cứ quốc gia nào khác cố gắng ngăn chặn tự do thương mại toàn cầu sẽ vấp phải phản ứng tương xứng của Hoa Kỳ. Mỹ kiên quyết phản đối chủ nghĩa bành trướng lãnh thổ.

Trung Quốc đang ngày càng hung hăng hơn trong việc theo đuổi yêu sách (vô lý, phi pháp) ở Biển Đông. Tờ The New American ngày 14/5 cũng dẫn lời Thượng nghị sĩ Rubio trước Ủy ban Đối ngoại Thượng viện rằng, cần phải bảo vệ vai trò của Hoa Kỳ trong việc đảm bảo an ninh thế giới, và cần có hành động can thiệp sớm trong các cuộc khủng hoảng quốc tế.

"Nếu trở thành Tổng thống, tôi sẽ sử dụng sức mạnh của Hoa Kỳ chống lại bất kỳ hành vi vi phạm nào trên các vùng biển, vùng trời quốc tế, không gian mạng hoặc không gian bên ngoài. Điều này bao gồm sự gián đoạn kinh tế gây ra khi một nước làm tổn hại nước khác, cũng như sự hỗn loạn gây ra bởi gián đoạn trong các tuyến hàng hải huyết mạch như Biển Đông hay eo biển Hormuz", The New American dẫn lời ông cho biết.

Nhân Dân nhật báo: Phải chuẩn bị cho chiến tranh ở Biển Đông

 

Mựa! Lão điếu thèm xem lội dung bài báo bình lựng thế nào. Chỉ cần cái tựa cũng thấy dốt.

Này! Lão bảo cho mà biết nhá! Nếu lão Gàn mần cái Tổng tham mưu trưởng quân đội Hoa Kỳ thì lão hơi điếu đâu mà uýnh nhau ở bể Đông. Hiểu không? Nhìn cái mặt ục một đống, biết ngay là điếu hiểu gì cả.

Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russell

Biển Đông: Trung Quốc phá hoại phong thủy Đông Nam Á

Trang mạng "Quan sát" Trung Quốc dẫn tờ "Washington Post" Mỹ ngày 13 tháng 5 đưa tin, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á Daniel Russell trả lời phỏng vấn cho rằng: “Việc bồi đắp, tôn tạo (bất hợp pháp) không nhất định vi phạm công ước quốc tế, nhưng chắc chắn sẽ phá hoại phong thủy, hài hòa của khu vực Đông Nam Á”.

“Hơn nữa đi ngược lại chủ trương nhất quán của Trung Quốc, không phù hợp với thái độ nhất quán 'muốn làm một láng giềng tốt, một lực lượng tốt, không uy hiếp' của Trung Quốc”.

Cùng với việc tình hình căng thẳng giữa hai nước Trung-Mỹ ở vùng biển quan trọng leo thang, vào thứ Tư vừa qua, Trung Quốc bày tỏ quan ngại sâu sắc đối với thông tin Mỹ đề nghị điều tàu chiến và máy bay đến đảo nhân tạo ở Biển Đông.

Vài tháng gần đây, Trung Quốc bồi đắp, tôn tạo, cải tạo (bất hợp pháp) các đá ngầm thành đảo có thể cung cấp sân bay đơn giản và cơ sở quân sự sử dụng cho tuyến đường hàng hải bận rộn nhất thế giới.

Tháng trước, Tổng thống Mỹ Barack Obama bày tỏ lo ngại Trung Quốc sử dụng cường quyền ép các nước nhỏ thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp. Nhưng, những phản đối này của Mỹ bị Trung Quốc để ngoài tai.

Có chuyên gia cho rằng, quan chức Chính phủ Mỹ đang cố gắng tính toán làm thế nào để ngăn chặn Trung Quốc, hơn nữa muốn làm cho tình hình căng thẳng sẽ không tiếp tục leo thang.

Đến nay, Washington cũng không muốn mạo hiểm phá hoại phương diện khác của quan hệ song phương. Nhưng, Chính phủ Mỹ hầu như đang tìm kiếm các phương pháp khác để đối đầu với mối đe dọa gây ra cho lợi ích của Mỹ từ sự “tự tin” (hung hăng hăm dọa) của Trung Quốc.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sắp thăm Trung Quốc; tháng 9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng sẽ đến thăm Mỹ, giữa hai nước có một cuộc đối thoại cấp cao.

Ông Russell nói, vẫn rất nhiều con đường ngoại giao cởi mở có thể thay đổi quyết sách của Trung Quốc.

Trung Quốc xây dựng tiền đồn quân sự ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam (ảnh nguồn mạng Quan sát, TQ)

Mỹ phải cứng rắn, thậm chí cho Trung Quốc ăn “đấm” ở Biển Đông

Tờ "Hoàn Cầu" Trung Quốc ngày 15 tháng 5 cũng có bài viết dẫn lời trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Russell cho biết, Mỹ nỗ lực cho tự do hàng hải và tự do bay ở khu vực Biển Đông, khi Ngoại trưởng Mỹ John Kerry thăm Trung Quốc vào cuối tuần, Mỹ muốn làm cho Trung Quốc không thể hoài nghi về vấn đề này.

Gần đây, đứng trước sự trỗi dậy về kinh tế và ngoại giao của Trung Quốc, các quan chức, nghị sĩ và giới học giả Mỹ liên tục có động thái, có ý định sử dụng phương thức phô diễn vũ lực để thể hiện với các đồng minh như Nhật Bản và Philippines về vị thế lãnh đạo của họ hoàn toàn không lung lay.

Hứa Lợi Bình - nhà nghiên cứu Viện nghiên cứu chiến lược toàn cầu và châu Á-Thái Bình Dương, Viện Khoa học xã hội Trung Quốc tuyên truyền cho rằng: “Khu vực Biển Đông tổng thể ổn định, không ảnh hưởng đến đi lại của tàu thuyền, Mỹ không có lý do để can thiệp.

Tàu thuyền và máy bay Mỹ nếu đi vào phạm vi 12 hải lý đảo đá của Trung Quốc sẽ trực tiếp xâm phạm chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc. Mỹ tốt nhất không nên đụng vào giới hạn của Trung Quốc nếu không nếu không một khi lau súng cướp cò, America phải gánh lấy trách nhiệm”.

Mỹ sẽ duy trì sự hiện diện quân sự mạnh nhất ở Biển Đông

Hãng tin Reuters Anh ngày 14 tháng 5 dẫn lời trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Russell ngày 13 tháng 5 nói tại một phiên điều trần của Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, cho biết: "Ông Kerry thăm Trung Quốc sẽ đưa ra lập trường cứng rắn trong vấn đề Biển Đông".

Theo ông Russell, khi hội đàm với phía Trung Quốc, ông Kerry sẽ khẳng định Mỹ sẽ bảo đảm tự do hàng hải ở Biển Đông, đồng thời muốn để Trung Quốc "không thể nghi ngờ" đối với vấn đề này.

Bài báo dẫn lời ông Russell cho biết, Ngoại trưởng John Kerry sẽ cảnh cáo Trung Quốc, việc bồi đắp tôn tạo (đảo đá Biển Đông bất hợp pháp của Trung Quốc) sẽ gây ảnh hưởng bất lợi cho ổn định khu vực và quan hệ Trung-Mỹ. Những điều này sẽ là chủ đề gây tranh cãi nhất trong cuộc gặp cấp cao Trung-Mỹ lần này.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry

Hãng tin Reuters cho rằng, chuyến thăm này của ông John Kerry nhằm mở đường cho Đối thoại chiến lược và kinh tế Trung-Mỹ và chuyến thăm Mỹ của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình, nhưng Trung Quốc và Mỹ ngày càng nhiều đối đầu chiến lược có nghĩa là những chủ đề này sẽ chiếm vị trí chủ yếu.

Một loạt hội nghị của Quốc hội Mỹ gần đây hầu như đều lấy chống lại Trung Quốc làm chủ đề, Thượng viện Mỹ ngày 12 tháng 5 lấy chính quyền Obama chưa xử lý cứng rắn với vấn đề tỷ giá hối đoái đồng nhân dân tệ làm lý do, đã phủ quyết dự luật quyền xúc tiến thương mại của TPP.

Ngày 13 tháng 5, Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ tổ chức phiên điều trần về vấn đề Biển Đông. Phiên điều trần lần này tổ chức ở một phòng điều trần kích cỡ trung bình của Thượng viện. Tại phiên điều trần, ngoài các nghị sĩ và quan chức Chính phủ, còn có rất nhiều học giả Mỹ và phóng viên các nước, đặc biệt phóng viên Nhật Bản chiếm đa số.

Phiên điều trần do Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, nghị sĩ Đảng Cộng hòa Coke và thượng nghị sĩ hàng đầu Ủy ban Đối ngoại của Đảng Dân chủ Cardin chủ trì.

Tại phiên điều trần, ông Russell cho biết: "Sách lược và hành động của chúng ta (Mỹ) đều là để bảo vệ quy tắc. Chúng ta nỗ lực bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia của Mỹ, ngăn chặn xâm lược và đề phòng các mối đe dọa".

Tuy nhiên, ông Russell vẫn nhấn mạnh, Mỹ ưu tiên cân nhắc biện pháp ngoại giao để ứng phó vấn đề Biển Đông, Mỹ không ủng hộ bất cứ bên nào xây đảo ở vùng biển tranh chấp Biển Đông.

Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề an ninh châu Á-Thái Bình Dương David Shear tỏ ra cứng rắn hơn. "Mỹ sẽ duy trì sự hiện diện quân sự mạnh nhất ở Biển Đông”.

“Bộ Quốc phòng Mỹ áp dụng chiến lược mạnh ủng hộ ngoại giao Mỹ ở khu vực này. Nền tảng của chiến lược này là tăng cường năng lực của các đồng minh và đối tác của chúng ta để họ có được khả năng giành lấy lợi ích của mình, đồng thời bảo đảm Mỹ tiếp tục duy trì hiện diện mạnh nhất, nổi bật nhất ở khu vực này, bảo đảm Mỹ có thể triển khai các hành động cần thiết".

Đối thông tin tin tàu chiến và máy bay Quân đội Mỹ triển khai ở vùng biển 12 hải lý tại các đảo đá ở Biển Đông trên tờ "Nhật báo Phố Wall", ông David Shear không đưa ra bình luận gì, nhưng tin tưởng Trung Quốc đã theo dõi chặt chẽ "hành động tự do hàng hải của Mỹ ở Biển Đông, Mỹ sẽ tiếp tục thực hiện quyền lợi này ở trên biển, trên không".

Tàu chỉ huy đổ bộ USS Blue Ridge LCC-19 trên Biển Đông

Một số cơ quan nghiên cứu Mỹ cũng chủ trương cứng rắn đối với Trung Quốc. Tại phiên điều trần, chủ nhiệm lâu năm chương trình an ninh châu Á-Thái Bình Dương, Trung tâm an ninh Mỹ mới, Cronin cho rằng, chính sách ngoại giao của Mỹ đối với châu Á-Thái Bình Dương cũng cần có lực lượng quân sự mạnh để hỗ trợ.

Cronin nói: "Chúng ta không cần lo sợ cứng rắn, cho dù là phải cho một nắm đấm vào mũi của Trung Quốc... Chúng ta có thể không khoan nhượng với họ, bởi vì chúng ta có năng lực làm như vậy".

Người phát ngôn các vấn đề châu Á-Thái Bình Dương của Bộ Quốc phòng Mỹ, Poor ngày 13 tháng 5 cho biết, "kế hoạch tự do hàng hải" của Mỹ đã có từ lâu, Mỹ sẽ tiếp tục làm như vậy. Còn về vấn đề Hải quân Mỹ lúc nào đến vùng biển này, ông cho biết, Lầu Năm Góc sẽ không công khai thảo luận kế hoạch nội bộ.

Hạm đội Mỹ trên Biển Đông (nguồn Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc)

"Kế hoạch tự do hàng hải" do Mỹ xây dựng và bắt đầu thực hiện từ năm 1979, hàng năm Mỹ điều tàu chiến và máy bay quân sự tới vùng biển mà một số nước tuyên bố các biện pháp hạn chế để thể hiện không chấp nhận chủ trương quyền lợi của những nước này.

Báo Trung Quốc dẫn hãng tin VOA Mỹ cho biết, "Kế hoạch tự do hàng hải" năm 2014 của Mỹ đã thách thức chủ trương lãnh hải của 19 quốc gia, trong đó có Trung Quốc. 

Tàu chỉ huy đổ bộ USS Blue Ridge LCC-19 Hải quân Mỹ tuần tra Biển Đông (nguồn Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc)

Tàu tuần duyên USS Freedom Hải quân Mỹ (nguồn Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc)

Mỹ-Philippines diễn tập quân sự liên hợp trên Biển Đông (nguồn Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc)

Biển Đông: Trung Quốc phá hoại phong thủy Đông Nam Á

Trang mạng "Quan sát" Trung Quốc dẫn tờ "Washington Post" Mỹ ngày 13 tháng 5 đưa tin, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á Daniel Russell trả lời phỏng vấn cho rằng: “Việc bồi đắp, tôn tạo (bất hợp pháp) không nhất định vi phạm công ước quốc tế, nhưng chắc chắn sẽ phá hoại phong thủy, hài hòa của khu vực Đông Nam Á”.

 

Thưa quý zdị.

Như zdậy, một lần nữa chứng tỏ hùng hồn rằng: Phoeng shui là một ngành khoa học và goàn toàn có "cơ sở khoa học". Hì. Việc ngài trợ lý ngoại trưởng Hoa kỳ sử dụng khái niệm phong thủy để chỉ trích việc Tung Cóoc đang làm thay đổi cảnh quan bể Đông là phá hoại phong thủy. Tức là xác định yếu tố Loan đầu - một trong bốn yếu tố tương tác wan trọng của phoeng shui Lạc Việt. Khi thay đổi cảnh quan môi trường, tức là phá hoại môi trường sinh thái, sẽ tác động đến cuộc sống. Đó chính là luận điểm của phong thủy Lạc Việt. Chỉ có phong thủy Lạc Việt mới có "cơ sở khoa học" để đưa phong thủy từ một ngành ứng dụng đầy huyền bí trở thành từ dùng trong chính trị quốc tế. Phong thủy Tàu - mà chính người Tàu định nghĩa "Phong thủy là một tín ngưỡng cổ xưa", tất nhiên không có cửa để ứng dụng trong ngôn ngữ ngoại giao quốc tế như vậy.

Bởi vậy, phoeng shui Lạc Việt cứ gọi là từ đúng trở lên. Hì.

(TNO) Mỹ bắt đầu có những hành động thực sự để chống lại sự bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông, trang tin Duowei của người Trung Quốc ở nước ngoài, có trụ sở tại Mỹ, bình luận trong bài viết ngày 18.5.

Tàu sân bay USS George Washington và khu trục hạm lớp Arleigh Burke, chiếc USS McCampbell
tại quân cảng Busan (Hàn Quốc) - Ảnh: Reuters

 

Tờ Wall Street Journal (Mỹ) tuần trước dẫn nguồn tin từ quân đội Mỹ tiết lộ Bộ trưởng Quốc phòng Ashton Carter đã yêu cầu thuộc cấp phác thảo phương án cho máy bay trinh sát hải quân bay tuần trên các đảo nhân tạo Trung Quốc đang bồi đắp phi pháp tại quần đảo Trường Sa ở Biển Đông và điều tàu chiến áp sát các đảo nhân tạo này cách 12 hải lý (22 km).

Duowei nhận định Mỹ trong một thời gian dài đã có những “chiêu thức” để ngăn cản Trung Quốc tại Biển Đông. Mặc dù Mỹ tuyên bố không đứng về phía nào trong các tranh chấp chủ quyền trong khu vực, nhưng rõ ràng cường quốc này đang cố bảo vệ quyền lợi của mình thông qua các hành động can thiệp gián tiếp được "ngụy trang" bằng việc hậu thuẫn cho các quốc gia đang có tranh chấp với Bắc Kinh, Duowei bình luận.

Chẳng hạn vào năm 2011, cựu Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton cho biết Mỹ cam kết bảo vệ Philippines theo Hiệp ước Phòng thủ song phương Mỹ - Philippines ký kết năm 1952. Hiệp ước này quy định Philippines và Mỹ có trách nhiệm bảo vệ nhau trong trường hợp xảy ra các vụ tấn công từ bên ngoài.

Washington cũng đã gia tăng tần suất và quy mô của các cuộc tập trận hải quân chung với Philippines.

Duowei nhận định Mỹ trước đây thường chỉ đưa ra các tuyên bố phản đối Trung Quốc, nhưng giờ đây Washington đang có những hành động thực sự có thể tạo nên những thay đổi lớn trong khu vực.

Một trong những thay đổi trên chính là thái độ của Mỹ với Trung Quốc hồi tháng 4, khi Đô đốc Ngô Thắng Lợi, tư lệnh hải quân Trung Quốc, bất ngờ đề xuất "mời" Mỹ và các nước khác dùng chung cơ sở trên các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đang xây trái phép ở Biển Đông cho các hoạt động cứu trợ nhân đạo và ứng phó thiên tai. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ ngay sau đó tuyên bố Mỹ không “hứng thú” với đề xuất này, đồng thời kêu gọi Trung Quốc nên làm giảm căng thẳng trong vùng.