"giá Xăng Tăng 2.000 Đồng Là Còn Thấp"

Xóm ve chai đêm lay lắt trong bão giá

Sau một ngày nhặt rác mệt lử, nửa đêm mới về phòng trọ, chị Hoàng dọn bữa cơm với vài con cá khô kho và dĩa rau dền luộc. Thấy chồng nhìn mâm cơm thở dài, vợ phân trần: "Ăn để lấy sức làm việc, giờ cái gì cũng đắt đỏ".

Ngồi trong gian trọ chật chội, nóng bức, được quây lại bằng những tấm tôn gỉ màu, chiếc đèn chữ U tỏa ánh sáng leo lét, chị Trần Thị Hoàng (quê Phú Thọ) kể, tuổi thơ của chị gắn với con trâu, mảnh ruộng. Cuộc sống hồi ấy tuy vất vả nhưng được cái không lo đói kém. Nhưng vài năm trở đây, đất đai bạc màu lại thêm thiên tai nên mùa màng thất bát, cấy lúa không đủ ăn. Cực chẳng đã, vợ chồng chị quyết định rời quê, dắt díu nhau vào Nam tìm kế sinh nhai và kiếm tiền gửi về quê nuôi 2 đứa con ăn học.

Hàng đêm khi thành phố đã chìm vào giấc ngủ, người phụ nữ vẫn lầm lũi với nghề lượm rác mưu sinh. Ảnh: Thi Ngoan.

Không đồng vốn, không học hành, hồi mới vào Sài Gòn, hai con người tha phương loay hoay kiếm sống với đủ mọi nghề từ ở đợ, bán vé số, làm tạp vụ đến bán xôi, rau muống... Thu nhập ba cọc ba đồng cũng đủ sống nhưng lại bấp bênh lúc có, lúc không. Cho đến khi gặp được một số người đồng hương làm nghề lượm ve chai (đồng nát) đêm ở Sài Gòn, anh chị quyết định theo chân họ "học nghề" và cho đến nay đã hơn 5 năm gắn bó với cái nghiệp này. Họ cùng nhau thuê nhà, lập thành xóm ở trên đường Lê Đức Thọ, phường 15, quận Gò Vấp, TP HCM.

"Phải thức khuya, đạp xe mỗi ngày cả mấy chục cây số vừa mệt vừa buồn ngủ nhưng được cái thu nhập ổn định hơn. Mỗi đêm như thế hai vợ chồng cũng kiếm hơn 150.000 đồng để dành đến tháng gửi về quê cho ông bà nuôi các cháu ăn học", Anh Kiên (chồng chị Hoàng) nói.

Cũng như nhiều người ở xóm ve chai này, sống đến nửa đời vẫn chưa biết đến chiếc xe máy, chỉ lầm lũi đạp xe nhặt rác, vợ chồng anh Kiên vốn chẳng màng đến nhân tình thế sự hay giá xăng, giá vàng tăng giảm thế nào. Cho đến khi chủ thông báo giá phòng trọ tăng, đi chợ thấy giá thịt, rau cũng đồng loạt đội lên, được giải thích họ mới hiểu thì ra do giá xăng đã tăng.

Nếu mấy năm về trước, nghề lượm ve chai đem lại thu nhập ổn định cho nhiều người lao động nghèo ở xóm này thì hiện nay nhiều người đã bỏ về quê vì không kham nổi cảnh chi phí ngày càng đắt đỏ. Chị Hoàng cho biết, giá phòng trọ ở đây năm trước chỉ 500.000 đồng một tháng thì năm nay đã lên 650.000-700.000 đồng, riêng tiền điện, nước cũng tăng thêm dăm ba chục nghìn mỗi tháng.

Những người phụ nữ xóm ve chai đêm mỗi sáng giặt bọc ni lông và phơi cho khô để bán. Ảnh: ĐL.

"Giá ve chai thì chẳng lên được đồng nào nên càng phải tiết kiệm, cả mấy năm rồi tôi chưa dám mua chiếc áo mới. Nghĩ cũng vì con cái nên vợ chồng mới cố gắng bám trụ ở đây chứ không thì về lâu rồi", chị Hoàng bộc bạch. Thời gian trước, mỗi ngày chị chỉ làm từ 9 đến 10 tiếng đồng hồ, đến nay để có thêm thu nhập, anh chị phải "tăng ca" lên 12 tiếng để đi đến những nơi xa hơn mới mong có nhiều ve chai.

Quá nửa đêm, khi gia đình chị Hoàng chuẩn bị đi nghỉ thì nhiều người trong "ốc đảo" ve chai này mới cọc cạch đạp xe về. Thành quả lao động của họ là những bao tải nặng chật cứng đồng nát. Những thứ gì khô ráo sạch sẽ thì họ lựa chọn bán ngay ở vựa, còn bọc ni lông ướt, dơ chưa bán được phải chờ giặt, phơi khô mới chở đi bán.

Trên con đường Lê Đức Thọ heo hút tối đen như mực, men theo bờ kênh đen nồng nặc mùi xú uế, những chiếc chòi tôn lụp xụp, hai bên bờ rào chất trắng xóa bọc ni lông, dây điện chằng chịt. Đây là nơi sinh sống của làng ve chai với khoảng 80 con người. Tếng cót két của những chiếc xe đạp đã cũ hòa lẫn với những câu chuyện và tiếng hỏi han đặc sệt giọng quê: “Hôm nay lượm được nhiều không?”, “Chán lắm, đi xa mà chẳng được bao nhiêu ”.

Chị Nguyễn Thị Tuyết (quê ở huyện Vĩnh Tường, tỉnh Vĩnh Phúc) cho biết, trung bình chị kiếm được từ 70.000 đến 80.000 đồng một ngày. Mỗi tháng trừ chi phí ăn uống, 2 vợ chồng để dành được một triệu đồng gửi về cho ông bà nuôi cháu. "Sống xa con, thương và nhớ chúng lắm nhưng cũng không dám cho chúng đi cùng bố mẹ vì vào đây làm gì có tiền đi học", người mẹ trẻ lắc đầu ưu tư. Bù lại, mỗi năm vào dịp Tết, cả xóm trọ lại kéo về quê, dù chỉ vài ngày để gặp gỡ, trò chuyện và dặn dò con cái cho vơi đi nỗi nhớ.

Cái vất vả, cái cực nhọc của nghề này đã khiến chị Tuyết cũng như nhiều phụ nữ ở đây này trông già trước tuổi. Khuôn mặt chị sạm đi vì nắng gió, bàn tay chai sần đen đủi vì thường xuyên phải tiếp xúc với rác bẩn, mỗi ngày chị tất bật đi làm từ 10 đến 12 tiếng đồng hồ, về đến nhà lại lo giặt giũ bao ni lông.

Trên con đường ngập ngụa rác rưởi dẫn vào xóm, những người phụ nữ giặt bọc ni lông dưới dòng kênh đen ngòm bốc mùi hôi thối. Ảnh: ĐL.

Cuộc sống vốn đã khó khăn, nhất là từ hôm giá xăng lên hơn 21.000 đồng kéo theo mọi nhu yếu phẩm cũng tăng theo, bữa cơm gia đình ở xóm nghèo này được tiết kiệm đến mức tối đa, chỉ quanh quẩn đĩa rau luộc hay vài quả trứng, con cá khô. “Thèm thịt lắm cũng chỉ dám mua ít đầu thừa đuôi thẹo chỉ vài nghìn một lạng. Còn quần áo thì lúc nào cần lắm mới dám ra chợ mua đồ cũ đại hạ giá", chị Tuyết bộc bạch.

Ngồi quây quần nói chuyện ở mảnh sân giữa xóm, một bà mẹ trẻ khác cũng góp chuyện với tiếng thở dài: “Nhiều khi nghĩ cái chỗ trọ này chẳng bằng cái góc bếp nhà mình nhưng vẫn phải ở. Ở để đi làm lấy tiền mà nuôi con. Về nhà làm ruộng thì chết đói”.

Vất vả là vậy, song với câu hỏi tại sao không tìm một công việc ổn định khác ở đất Sài Gòn này thì vẻ mặt của các chị, các mẹ lại chùng xuống đầy vẻ ưu tư. Bà Hoàng Thị Tân, 50 tuổi, một trong những người làm nghề lượm ve chai lâu nhất ở đây bần thần: “Người như chúng tôi thì đổi nghề gì được, không học hành, không bằng cấp, muốn đi buôn thì không có vốn. Mà mới nghe nhà nước có lệnh cấm ve chai hoạt động trong nội thành, bắt phải ra vùng ven, nhưng ở đó thì có gì mà nhặt...”.

Thi Ngoan - Đinh Lăng

"Khi nào các doanh nghiệp mới hết kêu lỗ"

Nhiều ngày qua, giá xăng dầu thế giới biến động mạnh và tăng cao do ảnh hưởng từ chiến sự Libya và nguồn cung được dự báo là có thể khan hiếm. Và việc tăng giá xăng dầu lần này tại Việt Nam được cho là khá bất ngờ. Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan để đánh giá những ảnh hưởng của việc tăng giá xăng dầu lần thứ hai trong năm.

Việc tăng giá xăng dầu lần này được cho là khá bất ngờ vì mới chỉ hơn 1 tháng trước giá xăng đã có một đợt tăng mạnh, bà đánh giá gì về đợt tăng giá xăng lần này?

Thông tin tăng giá xăng lần này đến khá đột ngột. Trong bối cảnh vật giá đang lên, giá điện tăng và giá xăng cũng vừa tăng vào tháng 3, vừa họp Quốc hội xong thì buổi tối tăng giá xăng dầu. Trong Quốc hội, nhiều đại biểu đã bày tỏ lo ngại về vật giá leo thang, khó khăn đời sống của người dân, đòi hỏi cam kết của Chính phủ về ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát.

Thời điểm tăng giá này trùng với thời điểm những vấn đề kinh tế đang rất nóng và đặc biệt tác động mạnh đến cuộc sống của người dân và kinh doanh của doanh nghiệp. Lần điều chỉnh giá cuối tháng hai khiến cho các doanh nghiệp đang tính phải điều chỉnh thế nào thì bây giờ lại phải tính tiếp. Tôi thấy tình hình đang rất đáng lo ngại.

Theo nhận định của bà, tăng giá xăng lần này tác động như thế nào đến cuộc sống người dân?

Giá xăng dầu ảnh hưởng trực tiếp đến người dân vì ai cũng phải đi lại, sử dụng phương tiện. Đáng ngại nhất là cuộc sống của người nghèo, sự tăng giá từ đầu năm đến giờ mà đặc biệt là tháng 3 mức tăng rất lớn kéo theo bao nhiêu thứ khác cũng tăng theo. Mỗi lần giá tăng người ta lại thấy đồng tiền trong tay vơi đi nhanh chóng. Việc ổn định kinh tế vĩ mô lại càng khó khi ba tháng đầu năm CPI đã là 6%, gần bằng chỉ tiêu của năm nay đề ra. Thực tế 3 tháng gần bằng chỉ tiêu của cả năm rồi thì việc giữ mục tiêu như Quốc hội đề ra là rất khó.

Lý do mà Bộ Tài chính và các doanh nghiệp đưa ra cho lần tăng giá này là giá thế giới liên tục tăng, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu gặp nhiều khó khăn?

Xăng dầu là mặt hàng có ảnh hưởng lớn đến người dân

Đó là những lý do muôn thưở, khi nào tăng giá cũng giải thích như thế. Tôi không biết đến khi nào các doanh nghiệp mới không kêu thua lỗ nữa. Lỗ của doanh nghiệp do những nguyên nhân nào, do giá cả đầu vào từ việc nhập khẩu, do kinh doanh của các doanh nghiệp chưa hợp lý về tất cả điều kiện giá thành, hoặc họ chưa thực hiện những biện pháp để giảm giá thành, thì không được giải thích đầy đủ.

Bộ Tài chính, Bộ Công thương đều đưa ra những lý do ấy chứ chưa bao giờ với tư cách là người quản lý, các cơ này đưa ra những giải pháp để yêu cầu các đơn vị giảm giá thành, giảm bớt tình trạng thua lỗ, cải thiện năng lực kinh doanh, hoặc có những biện pháp thị trường mạnh hơn, tạo cạnh tranh mạnh hơn.

Ông Đỗ Quốc Bình, Chủ tịch Hiệp hội Taxi Hà Nội: "Tôi thực sự bị sốc vì giá xăng".Ông Bình nói:

"Không hiểu tại sao tần suất tăng giá lại dày và cao như thế. Với mức tăng 2.000 đồng mỗi lít, các hãng taxi chắc chắn phải nghĩ đến việc điều chỉnh cước trong những ngày tới. Thế nhưng, mỗi lần tăng cước, bản thân doanh nghiệp cũng gặp khó khăn vì lượng khách hàng có thể giảm. Chưa kể, chi phí cho mỗi lần thay đổi bảng giá, khai báo, in ấn cũng khá tốn kém. Bình quân, mỗi chiếc xe phải mất khoảng 500 nghìn đồng chi phí cho mỗi lần niêm yết giá mới. Họ phải in bảng giá, lập trình lại đồng hồ tính cước và dừng toàn bộ hoạt động lại trong vòng nửa ngày".

Cũng theo ông Bình, do xăng mới tăng giá từ đêm 29/3 nên hiện chưa doanh nghiệp taxi nào đưa ra mức cước mới. Tuy nhiên, việc điều chỉnh giá theo xăng, dầu, chắc chắn các hãng buộc phải làm trong thời gian tới.