Sơ Cứu Kịp Thời để Không Chết Vì Sặc Thức ăn

Sơ cứu kịp thời để không chết vì sặc thức ăn

SGTT - Ăn uống vội vàng đôi khi làm sặc thức ăn vào phổi. Nếu không kịp thời lấy thức ăn ra sẽ gây tắc đường thở, dẫn đến suy hô hấp cấp, suy tuần hoàn và tử vong như trường hợp một cụ bà đã chết vì sặc cơm mà Sài Gòn Tiếp Thị ngày 30.9 thông tin.

Tai nạn sặc thức ăn có thể xảy ra với bất kỳ ai. Tuy nhiên, thường gặp nhất là ở những người già và trẻ em, do khả năng tự ăn uống của những người này kém, phải nhờ người khác hỗ trợ. Khi sặc thức ăn, nếu làm cho nạn nhân có phản xạ ho sặc tống được thức ăn ra ngoài thì sẽ qua khỏi cơn nguy hiểm ngay từ ở nhà. Vì vậy cấp cứu tại chỗ, tại nơi xảy ra tai nạn trong những phút đầu tiên là cực kỳ quan trọng.

Ăn sao tránh bị sặc?

Đối với người già: không cho ăn vật cứng và khi ăn nên ở tư thế ngồi. Tốt nhất ăn thức ăn xay nhừ. Khi uống nước hoặc ăn thức ăn quá lỏng (dễ gây sặc) phải vừa uống vừa cúi đầu và uống từ từ. Người chăm sóc chú ý động tác nuốt thức ăn hay thức uống của người già. Sau khi người già nuốt xong muỗng trước mới tiếp tục đút muỗng tiếp theo.

Đối với trẻ nhỏ: đút thức ăn từng muỗng nhỏ, từ từ, chọn thức ăn phù hợp, nhất là thời kỳ ăn giặm. Thận trọng khi trẻ vừa ăn vừa khóc, nói chuyện, hoặc la hét, chơi đùa nghịch ngợm. Trẻ chưa mọc đủ răng hàm thì không cho ăn thức ăn cứng như hạt đậu phộng, trái cây sống còn cứng như mận, ổi, củ cải, càrốt sống...

Làm gì khi sặc thức ăn?

Đối với người già: nếu còn tỉnh, sử dụng thủ thuật Heimlich đứng; nếu hôn mê sử dụng thủ thuật Heimlich nằm (xem ảnh).

Đối với trẻ nhỏ: nếu là trẻ sơ sinh và dưới 12 tháng tuổi, dùng phương pháp vỗ lưng ấn ngực (xem ảnh). Đối với trẻ lớn, dùng thủ thuật Heimlich như với người già. Nếu trẻ ngưng thở thì người ứng cứu phải thổi hơi của mình vào mũi, miệng trẻ (hà hơi thổi ngạt) kết hợp vỗ lưng ấn ngực. Thổi ngạt một cái, ấn ngực năm cái (với trẻ sơ sinh thì một lần thổi, ba lần ấn ngực). Trường hợp trẻ ngưng thở, ngưng tim… thì hà hơi thổi ngạt kết hợp ấn ngực. Tránh dùng ngón tay móc dị vật.

Sau khi đã sơ cứu để lấy thức ăn ra hoặc nạn nhân đã thở lại được, nên chuyển ngay nạn nhân đến bệnh viện để có những xử trí sặc triệt để hơn.

ThS.BS Lê Minh Chiến,

viện Khoa học thể dục – thể thao

Thủ thuật Heimlich đứng: người ứng cứu ra phía sau lưng nạn nhân, ngực áp vào lưng nạn nhân. Vòng hai tay ngang thắt lưng. Đặt nắm tay trái (bàn tay trái nắm lại như nắm đấm) lên bụng nạn nhân ngay dưới mũi xương ức, bàn tay phải xoè ra đặt chồng lên nắm tay trái. Đột ngột ấn mạnh ra sau, hướng lên trên (dồn hơi trong bụng lên ngực để tống dị vật ra ngoài). Làm nhanh năm cái.

Thủ thuật Heimlich nằm: người ứng cứu quỳ gối xuống và đặt hai bàn tay chồng lên nhau vùng dưới xương ức của người già. Đột ngột ấn mạnh ra sau và trước. Làm nhanh năm cái.

Thủ thuật vỗ lưng ấn ngực: Đặt nạn nhân nằm sấp, đầu thấp xuống trên cánh tay của người ứng cứu rồi dùng lòng bàn tay còn lại vỗ lưng năm cái thật mạnh và nhanh ngay vùng giữa hai xương bả vai. Sau đó lật ngửa nạn nhân lại, dùng hai ngón tay ấn ngực năm cái. Tiếp tục thực hiện lại quy trình trên 5 – 6 lần cho đến khi nạn nhân thở dễ.