2.000 Pho Tượng Cổ Ngàn Năm Kỳ Lạ ở Bắc Ninh

“Mỗi pho tượng là một kiệt tác nghệ thuật của người Việt cổ, kích thước, chiều cao, hình dáng không cái nào giống cái nào. Tất cả các pho tượng đều ở trần và lộ hết “của quý” không chút ngại ngùng với mọi tư thế độc đáo”.

Đó là lời ông Nguyễn Khắc Bảo, thường được gọi là ông Lang Chọi ở TP Bắc Ninh, nói về những pho tượng kỳ bí mà mình đang giữ.

5 đời bốc thuốc

Duyên chơi tượng đất cổ đến với ông Bảo cũng từ nghề y gia truyền 5 đời của gia đình mà ra. Năm 1989 các cụ thân sinh qua đời, để lại cho ông một gia tài ngổn ngang những bài thuốc, mong ông thừa kế cho chu đáo. Vì các bài thuốc đều được ghi dưới dạng chữ Hán, Nôm, ông đành mày mò học các loại chữ này.

Bức tượng trong bộ sưu tập của ông Bảo.

Từ năm 2000 trở lại đây, ông thường xuyên đi dịch hộ chữ Hán trên các đồng tiền cổ cho bạn bè. Một lần như thế, ông chợt nghĩ: “Người ta không rành về chữ Hán mà lại chơi tiền cổ và đồ cổ được, mình đây biết chữ Hán mà lại không chơi? Quả thật phí!”

Vén cánh tủ kính bên trong chứa ngổn ngang nhiều pho tượng bằng đất nung đỏ ối, ông giải thích: “Tôi quen nhiều người chơi tiền cổ là đồng môn với nhau họ thường nhờ tôi dịch hộ chữ trên mặt tiền, mà dân chơi tiền cổ laị thường chơi các đồ cổ khác như tượng đất”.

Thấy những người đi đồng nát ở làng Đại Bái (Gai Bình, Bắc Ninh) có những bức tượng kỳ quặc bằng đất nung, xem qua, ông cho rằng những bức tượng này được bao bọc những lớp thời gian.

Ông Bảo bên cạnh một số cổ vật

Nhiều người tìm tới ông bốc thuốc biết ông có thú chơi tượng đất nung cổ liền mang tới bán lại cho ông Bảo, chủ yếu ở mạn Chí Linh, Kinh Môn, Hải Dương và Thủy Nguyên, Hải Phòng.

Cho tới nay trong căn nhà hẹp cứ chỗ nào còn trống là ông “nhét” tượng đất vào, kể cả đường lên cầu thang cũng được xếp tượng. Ông Bảo cho biết, tới giờ ông đã sưu tầm được gần 2000 pho tượng bằng đất nung độc đáo.

Dù chưa có ai có thể thẩm định niên đại hay giá trị của chúng nhưng theo ông, các pho tượng được làm cách đây hàng nghìn năm: “Nếu là tượng người để trần như thế này thì ít nhất phải có từ trước thời Lý, vì thời đó Phật giáo thịnh hành không cho nặn tượng như thế này”

Chuyên gia đánh giá niên đại hàng nghìn năm?

Mỗi pho tượng chỉ cao chừng một gang tay được nhào nặn diễn tả đủ tư thế, vẻ mặt, tâm trạng khác nhau. Tuy nhiên, chúng có những điểm chung: đôi mắt to sinh động, hoang dã, cằm nhô ra phía trước,…

Một pho tượng đất nung trong bộ sưu tập của ông Bảo. Tượng các con vật như cá, cóc, rắn, thằn lằn, vượn, khỉ, chó… hay như các con vật không có thật như Kỳ Lân (?) cũng được nặn khá lạ mắt.

Ngoài những “kho báu” vô giá trên ông hiện còn sưu tầm được những thứ có một không hai như thanh kiếm, đồng tiền Ngũ thù thời Tần Thủy Hoàng (khoảng 250 năm TCN) được bao bọc bằng lớp dây vàng thật, hay như thanh kiếm cổ của Nhật Bản, con dao thời kỳ Đông sơn…

Trong nhà ông Bảo còn có cả đầu chim Phượng còn nguyên vẹn mà theo ông là một bảo vật có từ thời Lý.

Ông Bảo và những bức tượng kỳ lạ

Theo ông Bảo, PGS, nhà khảo cổ học VN Trịnh Cao Tưởng (Viện Khảo cổ) sinh thời đã về thăm và trầm trồ với “kho báu” vô giá mà ông Bảo đang có. “Nếu là đồ từ thời Lý, thời Trần, Lê tôi chỉ cần sờ vào là biết. Trong đời khảo cổ của tôi, tôi đã từng đi, từng gặp rất nhiều thứ nhưng chưa khi nào gặp những pho tượng kì lạ như thế này, có lẽ chúng phải có niên đại tới hàng ngàn năm”.

Ông Bảo kể lại, GS Trịnh Cao Tưởng còn dặn đi dặn lại rằng: “Các kiệt tác này ngày nay rất quý và hiếm, nếu ông còn phải nhịn ăn, nhịn tiêu thì ông cũng hãy cố gắng mà mua, không thì không còn dịp nào khác nữa đâu”.

Cũng theo ông Bảo, còn nhiều người khác như GS Hà Tôn Vinh - một người Mỹ gốc Việt nghiên cứu về khảo cổ học, vợ chồng phó đại sứ người Mỹ Jonh S.Boardman, bà Ann Proctor – GS lịch sử nghệ thuật người Australia… cũng đã tìm tới nhà ông.

Thấy chúng tôi thắc mắc về giá trị được quy ra tiền để mua được số pho tượng khổng lồ trên, ông Bảo cười nói: “Tiền mua thì nhiều, tôi chẳng bao giờ nói với vợ, nói ra bà ấy lại xót”.

Theo Xuân Trung – Như Biển/Bee.net