Ngẫu nhiên? quy luật? Hay cố ý

Trích dẫn trong đề Văn không phải của tổng thống Lincoln?

Tác giả Nguyễn Đình Nam đưa ra dẫn chứng trên Google và tài liệu của sử gia Mỹ cho thấy, trích dẫn trong đề Văn đại học khối C không phải của tổng thống Lincoln.

> Thí sinh hào hứng với đề Văn mở

Trên trang web vanhocmang.net, tác giả Nguyễn Đình Nam viết:

Vô tình tôi đọc đề thi đại học môn Văn khối C năm 2009, thấy viện dẫn lời của cố Tổng thống Mỹ để làm tâm điểm cho thí sinh bàn về tính trung thực. Đó là câu ở trong bức thư được cho là của Lincoln viết, đã được đưa vào sách Ngữ văn lớp 10, xuất bản năm 2006: "Xin thầy hãy dạy cho cháu biết chấp nhận thi rớt còn vinh dự hơn gian lận khi thi".

* Đề Văn đại học khối CTôi liền lên mạng tìm kiếm sự thật. Chỉ Google vài từ khóa, tôi đã tìm được bản tiếng Anh của bức thư đó, nhưng ở 3 kết quả tìm kiếm đầu tiên thì kết quả đều nằm ở Ấn Độ, kết quả thứ hai nằm ở Kabul - Afghanistan, chứ không phải ở Mỹ. Kết quả thứ 3 thì có đoạn cho rằng bức thư đó không phải do Lincoln viết vì cách diễn đạt là của ngôn ngữ hiện đại, khác hẳn so với thời của Lincoln.

Đề thi Văn năm nay được nhiều chuyên gia, thí sinh đánh giá là mở, nhiều "đất diễn". Ảnh: Hoàng Hà.Tìm kiếm bằng Google trên các site ".gov" (chính phủ Mỹ) và ".edu" (ngành giáo dục Mỹ) không đem lại kết quả nào khả quan liên quan đến bức thư, nhưng tìm được bộ sưu tập các tác phẩm của Lincoln, là một bộ sách đồ sộ, cho phép truy cập miễn phí. Tuy nhiên sau những nỗ lực tìm kiếm trong bộ sưu tập này, tôi cũng không tìm được bức thư đó.

Tiếp tục tìm kiếm, đến website của một cơ quan bảo tồn lịch sử của bang Illinois, là bang nhà của Lincoln, tôi tìm thấy bài viết "Lincoln chưa bao giờ nói vậy" của tiến sỹ Thomas F. Schwartz (đăng ở tạp chí chuyên ngành của Hiệp hội Abraham Lincoln mang tên "For The People", bản phát hành mùa đông năm 2001) khẳng định bức thư này là 1 trong 10 điều Lincoln chưa bao giờ nói hay viết, nhưng bị gán cho là của Lincoln.

Thomas F. Schwartz là nhà sử học bang Illinois, chuyên nghiên cứu về Lincoln, là giám đốc Thư viện và Bảo tàng Tổng thống Lincoln. Trong 16 năm lại đây ông đã xuất bản rất nhiều sách về Lincoln. Tôi tạm dịch bài viết năm 2001 của Thomas như sau:

Internet có thể là một công cụ tuyệt vời để thu thập tin tức nếu trang web chứa thông tin có một tiến trình phản biện trước khi thông tin được đăng tải. Tuy nhiên, nhiều khi thông tin bị thêm bớt lung tung, tạo thành rác thông tin. Tất cả các loại thông tin cùng nhanh chóng lan truyền khắp hành tinh, bao gồm cả rác. Gần đây tôi được cảnh báo về một bức thư viết bởi Abraham Lincoln gửi tới hiệu trưởng của con trai mình. Bức thư này xuất hiện ở Hội đồng Quốc gia các Nhà giáo ở New Dehli, Ấn Độ, và các trang web ở các trường khác.

Mặc dù nội dung các trang web hơi khác nhau, thông điệp trong bức thư là một. Một trang web có lời đề tựa rằng: "Viết bởi Abraham Lincoln gửi tới hiệu trưởng của ngôi trường mà con trai ông đang học. Nó chứa một lời khuyên, mà đến nay giá trị vẫn còn nguyên cho các nhà quản lý, người lao động, giáo viên, cha mẹ và học sinh". Bức thư này được lưu truyền dưới dạng các phần nằm trong dấu ngoặc vuông, nói lên rằng nội dung xuất hiện trên các trang web chứ không phải dưới các hình thức khác.

Đáng tiếc là bức thư không được ghi ngày, và không có dấu hiệu nào giúp tìm được danh tính của người hiệu trưởng trong bức thư, cũng như danh tính người con trai của Lincoln. Trong 4 người con trai của Lincoln, chỉ có Robert sống đến tuổi trưởng thành để học ĐH Illinois và Phillips Execter Academy. Không có bằng chứng nào cho thấy Lincoln từng viết thư cho nhà trường về hành vi của Robert. Cách viết và nội dung của bức thư không phải phong cách của Lincoln. Bất cứ ai quen thuộc với lối hành văn của Lincoln đều ngay lập tức nhận ra đó không phải lời của Lincoln.

Tham khảo thêm vài nguồn phân tích khác, các phán đoán cho rằng bức thư đó là của một người ẩn danh viết, tuy bản thân bức thư là một tác phẩm hay, nhưng để tăng thêm sức nặng, người đó đã đề tên Lincoln vào. Tác phẩm đó lan truyền trên Internet, nhiều nhất là ở vùng Trung Á.

Có lẽ khi lan truyền đến Việt Nam, Bộ GD&ĐT thấy hay nên đưa vào sách giáo khoa mà không kiểm tra nguồn gốc. Tác phẩm này cũng có nhiều yếu tố của một tác phẩm "văn học mạng", khi gặp thời, văn học mạng cũng có thể đi từ Internet vào sách giáo khoa.

Lại quay lại trong bức thư, thấy có đoạn "xin thầy dạy cho cháu biết cần phải sàng lọc những gì nghe được qua một tấm lưới Chân lý", thiết nghĩ Bộ Giáo dục cần có cơ chế huy động xã hội cùng lọc nội dung sách giáo khoa qua tấm lưới chân lý, để ta không rơi vào tình cảnh đem những kiến thức không chính xác dạy hàng triệu con em chúng ta.

Trao đổi với với VnExpress.net, Cục phó Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục Trần Văn Nghĩa cho biết, đề Văn khối C đã ra theo đúng nội dung chương trình phổ thông. Câu trích dẫn của tổng thống của Lincoln nằm trong sách giáo khoa Văn lớp 10.

"Việc xác định đó có đúng là câu nói của tổng thống Mỹ hay không là trách nhiệm của những người biên soạn sách giáo khoa Văn", ông Nghĩa nói.

Tiến Dũng

Quả bóng trách nhiệm được đẩy sang NXB Trẻ :lol:

Lá thư của 'cố Tổng thống Lincoln' vẫn là một nghi vấn

Chiều 13/7, trao đổi với VnExpress.net, GS Phan Trọng Luận, Tổng Chủ biên SGK Ngữ Văn lớp 10 cho biết, trong quá trình biên soạn, chỉnh lý lại SGK, nếu thông tin về bức thư này sai thì đính chính.

> Trích dẫn trong đề Văn không phải của Tổng thống Lincoln?

Ảnh chụp bìa sách Ngữ văn 10 tập 2.

Theo GS Luận, khi biên soạn, những nhà làm sách đã lấy nguồn bức thư này trong cuốn sách của NXB Trẻ in năm 2004. Do vậy, NXB Trẻ phải chịu trách nhiệm trước tính xác thực của thông tin.

"Thông tin cố Tổng thống Lincoln có viết bức thư đó không hiện vẫn còn là tồn nghi, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở trên cả thế giới. Ở Mỹ cũng chưa thống nhất quan điểm còn ở Ấn Độ vẫn đang bàn cãi", ông Luận nói.

Cũng theo ông Luận, tranh cãi xung quanh việc đó có phải là bức thư của cố Tổng thống Lincoln chỉ là chuyện văn bản học. Còn liên quan đến đề thi thì nội dung này không ảnh hưởng gì đến đề thi.

"Trong quá trình biên soạn, chỉnh lý lại SGK, đây là điểm chúng tôi sẽ chú trọng kiểm tra lại. Nếu sai thì đính chính, nếu là vấn đề tồn nghi của các nhà khoa học thì phải chấp nhận và có chú giải rằng đây là vấn đề còn tồn nghi. Hiện, nhiều tài liệu vẫn cho rằng đây là bức thư của Lincoln", vị Tổng Chủ biên nhấn mạnh.

Ông Luận cũng thừa nhận, nếu biết sớm tình trạng tranh cãi này thì đã không đưa bức thư vào chương trình. Hơn nữa, đây cũng chỉ là bài tham khảo, không phải bài chính khóa.

Trước đó, trên vanhocmang.net, tác giả Nguyễn Đình Nam đưa ra những bằng chứng, lý lẽ chứng minh việc cố Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln không hề viết bức thư gửi thầy giáo của con mình. Có thể bức thư đó là của một người ẩn danh viết và để tăng thêm sức nặng, người đó đã đề tên Lincoln vào.

Xem bản dịch tiếng Việt bức thư được cho là của Lincoln tại đây.

Trích

Bản dịch tiếng Việt bức thư được cho là của Lincoln

Thưa thầy, con tôi sẽ phải học tất cả những điều này - rằng không phải luôn có sự công bằng và tất cả mọi người đều chân thật. Nhưng xin thầy hãy dạy cho cháu biết: cứ mỗi kẻ vô lại ta gặp trên đường phố thì ở đâu đó sẽ có một con người chính trực - Cứ mỗi chính trị gia ích kỷ ta sẽ có một nhà lãnh đạo tận tâm - Cứ mỗi kẻ ghét bỏ ta thì sẽ có một người ta có thể kết thành bạn.

Bài học này sẽ mất nhiều thời gian, tôi biết, nhưng xin thầy hãy dạy cho cháu: mỗi đồng đôla kiếm được do công sức của mình quí hơn nhiều 5 đôla nhặt được trên hè phố - Xin hãy dạy cháu rằng có thể bán cơ bắp và trí tuệ với giá cao nhất nhưng không cho phép ai ra giá mua trái tim và tâm hồn mình.

Xin thầy dạy cho cháu biết thà bị điểm kém vẫn hơn là gian lận trong thi cử, biết chấp nhận thất bại và cách tận hưởng niềm vui chiến thắng - Xin hãy dạy cháu biết mỉm cười ngay cả khi buồn bã, rằng không có xấu hổ nào trong những giọt nước mắt - Xin dạy cháu tránh xa sự đố kị và hung hăng, đó là những điều làm người ta dễ bị đánh bại nhất - Hãy dạy cháu biết cách đối xử dịu dàng với những người hòa nhã và cứng rắn với những kẻ thô bạo - Biết chế giễu những kẻ yếm thế và cẩn trọng trước những sự ngọt ngào đầy cạm bẫy - Xin hãy dạy cho cháu có sức mạnh ngoảnh mặt làm ngơ trước đám đông đang gào thét và không chạy theo thời thế, nhưng đứng thẳng người bảo vệ những gì cháu cho là đúng và đi đến cùng con đường của mình.

Xin thầy giúp cháu nhìn thấy được sự kì diệu của sách, nhưng cũng cho cháu có đủ thời gian để lặng lẽ suy tư về sự bí ẩn, kì diệu của cuộc sống: đàn chim tung cánh trên bầu trời, những dòng suối trong vắt trên thảo nguyên và những buổi bình minh rực rỡ - Xin thầy hãy đối xử dịu dàng với cháu nhưng đừng vuốt ve nuông chiều cháu, bởi chỉ có sự thử thách của lửa mới tôi luyện nên con người bản lĩnh.

Xin thầy hãy giúp cháu có niềm tin chính đáng vào bản thân dù tất cả mọi người xung quanh đều cho rằng ý kiến của cháu là sai lầm - Dạy cho cháu biết cách lắng nghe tất cả mọi người nhưng cũng biết cách sàng lọc qua tấm lưới của chân lý để đón nhận được những điều tốt đẹp - Xin giúp cháu có được sự dũng cảm để không dung thứ sự sai trái và bền chí để là người dũng cảm - Xin dạy cho cháu biết rằng phải luôn có niềm tin tuyệt đối vào bản thân nhờ thế cháu mới có niềm tin tuyệt đối vào Nhân loại.

Đó là yêu cầu quá lớn, nhưng xin thầy hãy cố gắng, và như thế con trai tôi quả thật là cậu bé hạnh phúc.

(vnexpress.net)

Ai là tác giả của “thư Tổng thống Lincoln gửi thầy hiệu trưởng”?

Nguồn Thanh Niên Online

14/07/2009 23:57

Tác phẩm Teach Him World đăng trên tờ The Daily Times News (Burlington, North Carolina) ngày 6.9.1969 với tên tác giả Dan Valentine

Sau khi bài viết Đi tìm nguồn gốc “thư Tổng thống Lincoln gửi thầy hiệu trưởng” được đăng trên Thanh Niên ngày 14.7, sự ủng hộ lẫn... thách thức từ nhiều độc giả (“không phải Lincoln thì ai là tác giả của bức thư này?”) đã thôi thúc tôi tiếp tục tìm kiếm nguồn gốc tác phẩm.

Như đã kể từ số báo trước, tôi đã tìm ra được bản chụp cuốn sách giáo khoa năm 1969 ở Mỹ, mà chỗ đề tên tác giả ghi “Người Mẹ” (His Mother). Song song, tôi tìm được trên kho sách Google một cuốn phát hành năm 1960. Đó là kỷ yếu hội thảo Thiên Chúa giáo dòng Mormon ở Mỹ. Google báo trong văn bản có một số câu văn giống trong bức thư, mà cuốn sách lại in trước cuốn sách giáo khoa kia tận 9 năm. Tôi phát hiện ra trên mạng có khá nhiều dị bản của tác phẩm. Việc đó làm cho công việc xác minh trở nên khó khăn hơn.

Trong các dị bản đó, tôi chú ý đến nhất là dị bản có bối cảnh hoàn toàn không phải là bức thư gửi hiệu trưởng mà lời cầu nguyện của phụ huynh, cầu cho thế giới dạy cho con trai mới vào lớp 1 những điều tốt đẹp. Có rất nhiều bài viết trên mạng về tác phẩm này, mọi người đa phần kể là đã đọc được nó từ hàng chục năm trước, thường là được trường phát tặng khi đưa con đi khai giảng. Sau hàng chục năm họ đem ra và thấy tác phẩm vẫn lay động lòng người, nên họ gửi lên mạng để chia sẻ. Tuy nhiên đa phần đều nói bản copy của họ không đề tên tác giả, hoặc tên tác giả không giống nhau.

Lincoln chưa bao giờ nói...

Dưới đây là “10 quan điểm” thường được đăng trên báo chí Mỹ ngày 12.2 hằng năm để ngợi ca Tổng thống Lincoln. Nhưng thực ra, đây là những lời của giáo sĩ William John Henry Boetcker (1873 - 1962).

- Bạn sẽ chẳng bao giờ mang đến sự thịnh vượng mà không đoái hoài đến cần kiệm.

- Bạn không thể làm kẻ yếu mạnh hơn bằng cách làm người mạnh yếu đi.

- Bạn không thể giúp đỡ những người thấp bé bằng cách triệt hạ các thế lực lớn hơn.

- Bạn không thể giúp người nghèo bằng cách tiêu diệt người giàu.

- Bạn không thể nâng đỡ người làm công bằng cách các hạ bệ ông chủ của họ.

- Bạn không thể vượt qua khó khăn bằng cách vung vít thu nhập của mình.

- Bạn không thể phát triển tình bằng hữu bằng cách kích động lòng hận thù giai cấp.

- Bạn sẽ chẳng bao giờ cảm thấy vô lo từ những đồng tiền đi vay mượn.

- Bạn không thể xây dựng tính cách và lòng dũng cảm cho một con người bằng cách lấy đi những sáng kiến và tính độc lập của người đó.

- Bạn sẽ chẳng bao giờ có thể cưu mang ai suốt đời.

(Theo học giả Thomas F.Schwartz)

An Điền (dịch)

Dù sao, cuối cùng các nguồn thông tin hội tụ lại cho rằng tác giả là Dan Valentine (1917-1991), đăng ở tuyển tập Ideals Scrap Book phát hành năm 1961. Tôi đi tìm nội dung quyển này nhưng không ở đâu có, chỉ thấy trên các mạng nhiều người rao bán sách cũ là có bán, đến ngày hôm nay vẫn có rất nhiều người đang rao bán quyển này, chứng tỏ tuyển tập thơ này đã từng rất nổi tiếng. Tôi tìm ở các kho chụp các bài báo cổ, và cuối cùng đã tìm ra 1 bản chụp thú vị tháng 9.1969: tác phẩm được in trên tờ The Daily News của Virgin Islands ngày 9.9.1969 với tên tác giả là Dan Valentine. Tuy nhiên theo nhiều nguồn tin thì 1969 không phải là năm đầu tiên tác phẩm này xuất hiện.

Phải đến khi chấp nhận trả tiền một dịch vụ tìm kiếm thông tin chuyên dụng thì việc tìm kiếm mới trở nên dễ dàng hơn. Tôi tìm thấy bản cáo phó về Dan Valentine đăng trên tờ The Gainesville Sun số ra thứ sáu 15.2.1991, lược dịch: “Dan Valentine, tác giả, người kể chuyện hài hước, người phụ trách chuyên mục trên báo trong suốt 30 năm, đã ốm và qua đời vào thứ ba ở thành phố Salt Lake ở tuổi 73. Valentine ban đầu viết cho The Salt Lake Telegram rồi sau đó là The Salt Lake Tribune. Ông đã viết hàng ngàn bài báo cho mục “Không có gì nghiêm trọng” và hơn 3 tá sách. Một trong các bài nổi tiếng nhất của ông là Thế giới thân yêu (Dear World), mô tả các niềm hy vọng và lo lắng của ông đối với người con trai sắp đi học. Valentine về hưu năm 1980 sau khi bị thương nặng ở đầu trong một cú ngã”.

Bản cáo phó này khẳng định tác phẩm là của Dan Valentine, dưới cái tên chính thức Thế giới thân yêu (Dear World).

Ngoài ra, tôi cũng tìm được vài tờ báo xuất bản đã khá lâu, nói rằng tác phẩm được sáng tác vào 1944. Ví dụ như có bài đăng ở The Daily Time News (North Carolina) vào ngày 6.9.1969 nói “Bài sau đây đã được phát hành 25 năm trước bởi Liên minh Báo chí Bắc Mỹ,... mỗi năm vẫn có vài độc giả yêu cầu sao lại”.

Mặc dù hơi đáng tiếc là chúng tôi không tìm được tờ báo đăng bài này lần đầu, từ khi Chiến tranh thế giới thứ 2 còn đang diễn ra khốc liệt, nhưng qua các nguồn tin đáng tin cậy, chúng tôi có thể khẳng định tác phẩm trong sách Ngữ văn 10 của Việt Nam, vốn được cho là của Lincoln, thực ra là tác phẩm Thế giới thân yêu (tên tiếng Anh là Dear World, còn được biết đến tên khác là Teach Him World) của nhà báo Mỹ Dan Valentine.

Tác phẩm Teach Him World đăng trên tờ The Daily News của Virgin Islands ngày 9.9.1969 với tên tác giả Dan Valentine

Vì vậy, chúng tôi xin đưa các thông tin chúng tôi tìm được cùng các lập luận của mình, rất mong Bộ GD-ĐT xem xét để hiệu đính sách giáo khoa, trả lại tên tác giả cho một tác phẩm bất hủ.

Còn với Dan Valentine, cảm ơn ông vì một tác phẩm tuyệt vời!

Nguyễn Đình Nam