Xung quanh những điều kỳ bí

Xung quanh những điều kỳ bí

Chuyện về “Nam Hải đại tướng quân”, nhất là việc cứu người trong cơn nguy nan giữa trùng khơi, dù ngẫu nhiên, dù khoa học đã hoặc chưa thể giải thích, ngư dân vẫn truyền miệng nhau những điều kỳ bí. Tuy nhiên, sáng tạo ra vị cứu tinh trên biển như “ông Nam Hải” là biểu hiện của trí tuệ dân gian nhằm củng cố lòng quả cảm trước hiểm nguy khó lường giữa đại dương

Đi đến bất cứ vùng biển nào, chúng tôi cũng được nghe ngư dân truyền tụng nhiều câu chuyện đầy huyền thoại của cá voi - “ông Nam Hải” của họ.

Cầu gì được nấy

Ở làng biển Đông Tác, phường Phú Đông (Tuy Hòa - Phú Yên), chúng tôi được nghe câu chuyện “ông” cứu người đầy vẻ bí ẩn. Con cháu ông Nguyễn Quảng Nam (đã mất), ngụ tại làng này, cho biết ông Nam không hề biết bơi. Cách nay trên 10 năm, ông đi theo một tàu đánh cá gồm 6 người thì gặp sóng đánh chìm. Năm người kia thiệt mạng, chỉ có ông Nam sống sót nhờ được “ông” cứu.

Lão ngư Lê Bồng bên một bộ xương “ông”, con cá voi trước khi chết đã dạt vào bờ biển Tuy Hòa - Phú Yên

Người nhà ông Nam kể với chúng tôi câu chuyện thoát nạn: Khi rơi xuống biển, ông Nam liên tục khấn vái cầu cứu “ông” đến “hộ”. Khi gần lịm người vì đuối sức, một sinh vật khổng lồ hình cầu, da trơn nhớt đen bóng đến nâng dìu ông Nam đến tận bãi Đá Đăng, cách bờ hàng chục cây số. Đến bãi Đá Đăng, ông Nam không thể leo lên được do đuối sức, phần vì do vách đá thẳng đứng không chỗ vịn.

Ông tiếp tục khấn nguyện: “Có thương thì thương cho trót, xin ông đưa con đến chân cầu Ba Chân”. Tuy cầu Ba Chân cách bãi Đá Đăng cả trăm cây số, song trong lúc mơ màng, ông Nam vẫn nhớ rõ mình được “ông” tiếp tục nâng dìu đến tận đây.

Người nhà ông Nam còn cho biết, ông rất khoái ăn thịt chó nhưng từ khi được “ông” cứu liền từ bỏ ngay sở thích này. Bởi ngư dân nào cũng tin rằng đã thờ cúng, tin tưởng “ông Nam Hải” thì phải nhất thiết không bao giờ được ăn thịt chó, nếu không sẽ có tai nạn xảy ra.

Thế nhưng, nhiều năm sau khi được “ông” cứu, ông Nam chợt muốn thử lại cảm giác khoái khẩu khi dùng thịt chó, và ngay sau bữa ăn đã lăn đùng ra chết! Tuy nhiên, không ít người dân trong làng khẳng định với chúng tôi, ông Nam bị trúng gió không cứu chữa kịp nên thiệt mạng.

Xôn xao khi “ông lụy”

Nhiều ngư dân từng chứng kiến cảnh “ông lụy” (cá voi chết) cũng kể lại cho chúng tôi rất nhiều điều kỳ bí. Ông Nguyễn Văn Út, 70 tuổi, ở Tuy Hòa - Phú Yên, nhớ lại những lần chứng kiến cảnh “ông lụy” trong đời mình: “Lúc sắp lụy, ông sẽ tìm cách vào bờ. Lúc này biển dậy sóng dữ dội, xung quanh ông có vô số “binh tôm tướng cá” phò ông vào”.

Hầu hết các ngư dân đều tin rằng không phải vùng đất nào cũng được “Nam Hải đại tướng quân” chọn để vào bờ “lụy”. Vùng “ông” chọn để gửi xác những năm sau đó trù phú khác thường. “Đặc biệt trong năm “ông lụy”, ngư dân vùng biển đó sẽ được mùa cá bội thu” - ông Võ Mưa (73 tuổi, ngụ thôn Kim Giao, xã Hoài Hải, huyện Hoài Nhơn - Bình Định) bảo.

Ông cho biết: “Năm 1957, lúc tôi 11 tuổi, làng phát hiện một ông sắp lụy đâm vào bờ. Cả làng đưa về miếu chuẩn bị các thủ tục chôn cất nhưng đợi hoài ông vẫn không đi, mắt vẫn mở và đuôi vẫn ngo ngoe. Phải đến ngày thứ ba, khi các bô lão khấn hứa sẽ nhang khói thờ phụng đàng hoàng, ông mới vẫy đuôi rồi nhắm mắt lụy. Đó là điều cả đời tôi chưa từng thấy vì không sinh vật biển nào sống lâu trên cạn như vậy”.

Ông Hồ Ngợi, 58 tuổi, làng Phú Câu, phường 6 (Tuy Hòa -Phú Yên), đoan chắc với chúng tôi rằng đã chứng kiến một chuyện khó tin khi “ông lụy”: “Cách nay 15 năm, làng Phú Câu phát hiện ông tấp vào bờ sắp lụy, liền huy động hàng trăm người dân, trong đó có tôi, khiêng “ông” về để lo hậu sự. Thế nhưng, hàng trăm ngư dân to khỏe không thể nào nhấc nổi “ông”. Khi vị trưởng lạch đứng ra cúng vái hồi lâu, chúng tôi liền khiêng “ông” đi một cách nhẹ nhàng”.

Sáng tạo đấng cứu tinh

Nhiều ngư dân đã thêu dệt chuyện “ông Nam Hải” trước khi cứu người, cứu tàu sẽ phun nước bọt trấn áp sóng to gió lớn khiến biển lặng trời yên. Song, điều này đã được giải thích: Khi gặp thời tiết xấu, nhất là khi có gió bão khiến đại dương dậy sóng dữ, cá voi tự vệ bằng cách phun ra nhiều đờm. Chất đờm này có tác dụng như vệt dầu loang trên mặt nước biển, sẽ khiến sóng chỉ lềnh dưới mặt nước chứ không mạnh lên được.

Vùng an toàn mặt biển do cá voi phun đờm có diện tích đủ rộng để những chiếc tàu trọng tải hàng chục tấn trở lên có cảm giác biển yên gió lặng... Việc cá voi xuất hiện bên mạn tàu để nâng dìu mỗi khi gặp bão to, sóng lớn cũng được giải thích chính là cách để chúng tự cứu, tìm nơi né tránh cơn giận dữ của thiên nhiên.

Song, vẫn còn rất nhiều chuyện đầy bí ẩn về “Nam Hải đại tướng quân” được ngư dân tin tưởng, truyền tụng. Ở Phú Yên, ngư dân tin rằng những phụ nữ lớn tuổi song chưa lấy được chồng, chỉ cần chui qua bộ hài cốt của “ông” sẽ được toại nguyện, tìm được tấm chồng như ý. Ở Bình Định, Phú Yên, Ninh Thuận..., ngư dân còn cho rằng bột xương “ông Nam Hải” trị được nhiều chứng bệnh ở người, như hen suyễn, lao phổi...

Niềm tin vào sự trợ giúp của “Nam Hải đại tướng quân” xuất phát từ rất nhiều sự tích tương truyền về khả năng mầu nhiệm của cá voi đối với ngư dân làm nghề khai thác đánh bắt trên biển, dù sao cũng là một giá trị tâm linh đáng trân trọng. Có điều, không nên vì quá tôn sùng, tin tưởng vào “ông Nam Hải” mà ngư dân lơ là việc trang bị kiến thức cũng như phương tiện kỹ thuật phòng chống thiên tai khi ra khơi.

Vào thời đại văn minh hôm nay, con người vẫn còn tiếp tục bị vùi dập bởi những cơn bão dữ giữa biển khơi. Chuyện về “Nam Hải đại tướng quân”, nhất là việc cứu người trong cơn nguy nan giữa trùng khơi, dù ngẫu nhiên, dù khoa học đã hoặc chưa thể giải thích, ngư dân vẫn truyền miệng nhau những điều kỳ bí. Tuy nhiên, sáng tạo ra vị cứu tinh trên biển như “ông Nam Hải” là biểu hiện của trí tuệ dân gian nhằm củng cố lòng quả cảm trước hiểm nguy khó lường giữa đại dương.

Theo Nguyễn Thạnh - Xuân Thu (NLĐ)