Nhà Cổ Việt Nam

Nhà xưa - Nét đẹp miền Tây Nam bộ (P1)

Phải nói rằng ở đâu đó thấp thoáng trong các vùng nông thôn miền Tây Nam bộ, những ngôi nhà cổ đang hiện diện như một minh chứng cho một giai đoạn lịch sử của văn hóa, con người miền sông nước một thời. Những ngôi nhà hiện nay cũng có căn còn y nguyên dáng dấp và các đường nét kiến trúc ban đầu, có căn không còn nguyên vẹn, một phần do thời gian, con người và các tác nhân gây hại của thời tiết qua hàng bao thập kỷ trên mảnh đất nhiệt đới có độ ẩm cao này. Nhưng nhìn chung ở chúng đã thể hiện được một phần kiến trúc và văn hóa tín ngưỡng cũng như trình độ xây dựng những năm của thập kỷ 80, đầu thập kỷ 90 thế kỷ trước, lối kiến trúc cũng như bố cục hài hòa phù hợp với văn hóa lối sống của bản địa. Tôi đã nghe nói đến ngôi nhà cổ nổi tiếng ở Bình Thủy – Cần Thơ, ngôi nhà trăm cột ở Cần Đước - Long An nhưng chưa có dịp ghé thăm và chiêm ngưỡng.

Những ngôi nhà dưới đây có nhiều căn tuy đơn giản hơn về đường nét kiến trúc cũng như quy mô xây dựng nhưng nhìn chung tự bản thân nó cũng nói lên được quá khứ qua bàn tay và dấu ấn của tiền nhân ở vùng đất Nam bộ xưa, tiếc rằng do thời gian, điều kiện kinh tế và thiếu đi bàn tay chăm sóc của con người. Và nhiều lý do khác mà có nhiều căn nhà nay đã xuống cấp ngiêm trọng trong sự tiếc nuối của người trong cuộc, cũng như những ai thích khám phá tìm hiểu kiến trúc xưa và tâm hồn muốn tìm về hoài cổ.

Với hình khối đường nét phóng khoáng pha lẫn kiến trúc Pháp thời thuộc địa, mái lợp ngói vẩy cá (ngói âm dương) 2 lớp, những cây cột trụ chính và cửa hiên thoáng gió, cửa chính vào nhà và cửa sổ sơn màu xanh lơ đặc trưng tạo chớp, kích thước lớn hơn bình thường tạo không gian thoáng đãng khi được mở tối đa, tất cả lối kiến trúc hoà quyện vào nhau và mang đậm dấu ấn phương Đông, những ngôi nhà có tuổi thọ trên dưới trăm năm hầu như vẫn còn giữ lại được kiểu dáng ban đầu.


3 ngôi nhà này tọa lạc tại Tân Túc, huyện Bình Chánh, thành phố Hồ Chí Minh:

Ngôi thứ nhất gồm quần thể 2 nhà riêng biệt nối với nhau bằng một khoảng sân hẹp chừng 2 mét, phù hợp với bố cục cảnh quan xung quanh.



















Hàng rào bằng thép đúc, hoa văn đơn giản tạo mỹ quan cho ngôi nhà.





Ngôi nhà thứ 2, tường sơn màu vàng đặc trưng mái ngói âm dương cũ màu.





Hoa dong riềng đỏ rực cả góc sân như điểm gạch nối thời gian hiện tại với ngôi nhà đang suy tư.









Ngôi nhà thứ 3, hình khối đường nét dứt khoát, kín đáo, tường màu vàng lợt cũng lợp bằng mái ngói âm dương.

Hoa rụng trên bậc thềm cũ gợi niềm hoài cảm.

Ngôi nhà dưới đây tại huyện Bến Lức - Long An, tiếc rằng đã từ lâu không còn bóng dáng của con người hiện diện vì số phận của nó sắp kết thúc trong lặng lẽ, khi mảnh đất này chuẩn bị giải tỏa để nhường chỗ cho khu du lịch trong tương lai.

Hàng cột hiên phai màu đứng trầm mặc với thời gian.

Hoa trái quanh nhà như còn xanh tươi lần cuối để sắp tiễn biệt người bạn cố tri...

Đang lẫn khuất trong con ngõ nhỏ um tùm cây trái của một vùng quê yên bình ở huyện Giồng Trôm - tỉnh Bến Tre. Ngôi nhà bên dưới tuy không bề thế nhưng mọi chi tiết và hoa văn trang trí cũng như bố cục hầu như không thay đổi, chỉ có mái ngói bị xô lệch theo thời gian vì mưa nắng.

Những mảng tường vỡ như nhắc nhớ đến quá khứ vui buồn khi xưa.

2 tòa nhà sau đây nức tiếng một thời ở tỉnh Bạc Liêu xưa, chắc rất ít người là không biết đến; nhà ông Hội đồng Trần Trinh Trạch, cha Công tử Bạc Liêu Trần Trinh Huy.

Những vật liệu cơ bản như gạch, xi măng, cửa cổng chính bằng thép đúc, hàng rào... được đặt mua và vận chuyển về từ nước Pháp xa xôi. Kiến trúc mang tính hiện đại của phương Tây nhưng vẫn giữ được nét riêng hồn quê thanh bình nơi bản xứ.

Nhìn ngôi nhà đứng trầm mặc ưu tư với thời gian và quá khứ ta như thấy lại cảnh nhộn nhịp khách khứa vào ra của gia đình th trước, những vị chức sắc khắp lục tỉnh Nam kỳ trong đó có cả những người Ăng lê dập dìu đến tham dự, cậu Ba Huy quát tháo người làm công tất bật ra vào, và nhốn nháo dân cái bang khắp xứ... không khí thật tưng bừng mỗi khi nhà Lớn tổ chức đám tiệc, vui chơi...

Nay quần thể này đã trở thành Khách sạn "Công tử Bạc Liêu", trong ngôi nhà chính vẫn đặt ban thờ cũng như di ảnh gia đình và 2 bức tượng đồng vợ chồng ông Hội, rất nhiều khách du lịch trong nước cũng như nước ngoài đến nghỉ và tham quan, trong đó phòng nghỉ VIP xưa kia là phòng Hắc công tử lúc nào cũng kín chỗ.

Vẫn biết rằng ở đâu đó khắp hang cùng ngõ hẻm của dãi đất miền Tây Nam bộ đầy nắng và gió này còn rất nhiều ngôi nhà xưa mà tôi chưa kịp bết đến, mà tất cả đang âm thầm lưu giữ cho đời sau những kiệt tác kiến trúc của lớp người đi trước, mong cho thời gian và con người không lấy đi hết những gì còn sót lại nét đẹp tinh túy của lối kiến trúc mang đậm dấu ấn văn hóa Việt.

http://yume.vn/news/du-lich/kham-pha-viet-nam/nha-xua-net-dep-mien-tay-nam-bo-p1.35A8FF9C.html