Những thế lực đứng sau vụ khủng bố Mumbai

Những thế lực đứng sau vụ khủng bố Mumbai

Nguồn: Vietnamnet.vn

14:52' 05/12/2008 (GMT+7)

Mười thanh niên từ nhóm chiến binh Lashkar-e-Taiba (LET) tại Pakistan đã được cử tới Mumbai để tiến hành khủng bố. 9 trong số chúng đã bị tiêu diệt - như mong đợi của thủ lĩnh LET - trong các cuộc đọ súng kéo dài ba ngày với lực lượng an ninh Ấn Độ.

Nhà ga chính ở Mumbai sau khi bị khủng bố. (Ảnh: AP)

Điều không diễn ra theo kế hoạch là vụ bắt giữ chiến binh 21 tuổi Ajmal Amir Kesab, kẻ đã cung cấp chi tiết về âm mưu của nhóm này. Âm mưu này được hoạch định bởi một số nhân vật trong Cơ quan tình báo liên ban (ISI) của Pakistan và LET, trong đó có việc huấn luyện 10 tên này tại PNS Iqba (đơn vị lính đặc nhiệm hải quân ở Karachi) và tại Mangla Dam gần Thủ đô Islamabad của Pakistan.

Vụ bắt giữ trên đã khiến kế hoạch của LET và al-Qaeda đổ vỡ. Trước tình hình căng thẳng leo thang giữa Ấn Độ và Pakistan, câu hỏi then chốt hiện nay là: Liệu Pakistan sẽ khuất phục trước áp lực của Washington để trấn áp LET và các sĩ quan ISI đồng lõa trong vụ khủng bố ở Mumbai hay không?

’’Một cuộc chiến giữa Ấn Độ và Pakistan là chìa khóa thành công đối với các chiến binh Thánh chiến từ Afghanistan cho tới Ấn Độ’’, một thành viên cấp cao của LET tiết lộ. Rõ ràng là các chiến binh muốn cuộc chiến của chúng, song Mỹ giờ muốn một cuộc chiến với các chiến binh này.

Đô đốc Mỹ Mike Mullen, Chủ tịch Hội đồng các tham mưu trưởng liên quân, hiện đang ở Islamabad cùng Ngoại trưởng Condoleezza Rice. Các nguồn tin nói rằng, thông điệp chủ đạo của Mullen sẽ là yêu cầu Pakistan nghiêm túc trong việc trấn áp LET - nhóm đã đổi tên là Jamaatut Dawa - cũng như các sĩ quan tình báo ISI tham gia vào vụ tấn công Mumbai.

Áp lực của Mỹ hiện đè nặng lên quân đội Pakistan và đây sẽ là một cuộc sát hạch thực sự đối với Tổng tham mưu trưởng mới của Pakistan là Tướng Kiani cũng như mối quan hệ giữa quân đội nước này và các chiến binh.

Hậu thuẫn các chiến binh

Thủ lĩnh của Jamaatut Dawa là Hafiz Muhammad Saeed đã ở Sukkur - một thành phố cách Karachi 363km về phía bắc - vào ngày 26/11 và định tới Karachi. Tuy nhiên, sau vụ khủng bố Mumbai hôm 27/11, hắn được triệu tập khẩn cấp tới thành phố quân sự Rawalpindi để tham dự một cuộc họp được tổ chức tại Văn phòng Tổ chức chiến lược.

Tại đó, hắn được thông báo rằng không lực Ấn Độ đang trong tình trạng báo động cao và hắn có kế hoạch gì nếu Ấn Độ phát động một cuộc chiến tranh. Saeed đáp lại rằng LET sẽ là hàng phòng ngự đầu tiên chống lại hải quân Ấn Độ ở biển Ảrập. LET cũng sẽ tăng cường các hoạt động ở Ấn Độ và Kashmir. Hắn nói thêm, sẽ yêu cầu các chiến binh ở tỉnh Biên giới Tây Bắc bất ổn của Pakistan ngừng chĩa súng vào lực lượng an ninh Pakistan.

Cùng lúc, do nguy cơ không kích của Ấn Độ, mọi trại huấn luyện chiến binh ở Muzzafarabad, thủ phủ của vùng lãnh thổ Kashmir do Pakistan kiểm soát, đã được sơ tán.

Sau đó, một quan chức cấp cao của ISI đã tổ chức một cuộc họp báo ở Islamabad. Trong cuộc họp này, ông nói rằng nếu Ấn Độ huy động binh sĩ áp sát biên giới, mọi đơn vị quân đội Pakistan sẽ rút khỏi tỉnh Biên giới Tây Bắc, nơi họ đang chống lại Taliban và các chiến binh khác.

Điều gây tranh cãi là quan chức này đã nói rằng, lãnh đạo Taliban theo đường lối cứng rắn Baitullah Mehsud và những thủ lĩnh khác sẽ ủng hộ Pakistan nếu Ấn Độ tiến hành chiến tranh với nước ông.

Hơn nữa, các lực lượng an ninh Pakistan đã khởi xướng tiến trình đàm phán với Taliban ở thung lũng Swat để thảo luận các điều kiện rút quân đội Pakistan khỏi đó.

Khai sinh kế hoạch khủng bố Mumbai

Vụ tấn công khủng bố Mumbai dựa vào các chiến binh địa phương có liên quan tới al-Qaeda (Mujahideen Ấn Độ), chẳng hạn như Abdus Subhan Qureshi (Tauqir). Hắn đã xem xét kỹ trung tâm Do Thái ở Mumbai và thu thập được thông tin rằng cơ sở này đang được tình báo Israel - Mossad - sử dụng. Trung tâm này đã bị tấn công hôm 27/11 và nhiều người tại đó đã thiệt mạng.

Thông tin về những mục tiêu then chốt như vậy đã được chuyển cho LET và các biệt kích được huấn luyện kỹ càng của nhóm này sau đó đã tiến hành chiến dịch khủng bố ở Mumbai. Abdus Subhan đã hoạch định những cuộc tấn công khác nhằm vào các mục tiêu chiến lược của Ấn Độ ngay sau vụ tấn công Mumbai. Tuy nhiên, vụ bắt giữ Kasab đã ngăn chặn được âm mưu đó.

Trước các vụ tấn công khủng bố ở Mỹ vào 11/9/2001, ISI có nhiều vùng hoạt động, vươn tới cả Ấn Độ. Các bộ phận tấn công lớn tập trung ở Muzzafarabad, thủ phủ của vùng Kashmir do Pakistan kiểm soát. Nơi này được sử dụng để mở các chiến dịch mà Pakistan ủy quyền cho các nhóm li khai Kashmir tiến hành tại vùng Kashmir do Ấn Độ kiểm soát.

Các vùng hoạt động khác là Nepal và Bangladesh, nơi được sử dụng để buôn lậu vũ khí vào Ấn Độ cũng như để các chiến binh thâm nhập vào Ấn Độ nhằm tiến hành các chiến dịch phá hoại kiểu du kích trong vùng lãnh thổ khác của Ấn Độ, ngoài Kashmir.

Sau 11/9, khi Islamabad sát cánh với Mỹ trong "cuộc chiến chống khủng bố’’ và cuộc tấn công Afghanistan được phát động để bắt các chiến binh al-Qaeda và Taliban, Pakistan buộc phải từ bỏ các hoạt động ở Muzzafarabad dưới sức ép của Mỹ. Những thay đổi lớn gần đây về tình hình chính trị ở Nepal với việc bãi bỏ chế độ quân chủ cũng làm thu hẹp các hoạt động của ISI. Tình hình tương tự cũng xảy ra ở Bangladesh, nơi Chính phủ đã thay đổi.

Các bộ phận tấn công duy nhất còn hoạt động của ISI được để lại ở thành phố cảng Karachi và các bộ phận trước đây ở Muzzafarabad được điều tới đó. PNS Iqba, đơn vị biệt kích hải quân của Pakistan, là căn cứ chính để huấn luyện các chiến binh. Sau đó, các chiến binh này được đưa tới biển Ảrập và xâm nhập vào vùng Gujarat của Ấn Độ.

Cùng lúc, Washington đã làm trung gian cho tiến trình đối thoại hòa bình giữa Ấn Độ và Pakistan, dẫn tới tình hình yên tĩnh tạm thời trong khu vực này. ISI khuyên các chiến binh nằm im ở hang ổ của họ để đợi lệnh.

Tuy nhiên, các chiến binh không chịu nghe lời. Tài sản quan trọng nhất và con đẻ của ISI là Laskhar-e-Taiba (LET) bị chia rẽ sau 11/9. Nhiều tư lệnh hàng đầu của LET đã bắt tay với các chiến binh al-Qaeda. Một triệu phú ở Karachi là Arif Qasmani, một nhà tài trợ lớn cho các chiến dịch của LET ở Ấn Độ, đã bị bắt vì làm việc hai mang. Hắn bị cáo buộc hợp tác với ISI trong khi gửi tiền tới vùng bộ tộc Nam Waziristan của Pakistan để mua vũ khí cho các chiến binh al-Qaeda.

Harkat-ul-Jihad-al-Islam, mạng lưới ủng hộ ISI trong toàn khu vực Nam Á, đặc biệt là tại Bangladesh, đã bị đập tan và rơi vào tay của al-Qaeda khi thủ lĩnh Maulana Ilyas Kashmiri của Harkat - một anh hùng trong cuộc đấu tranh vũ trang tại Kashmir - bị lực lượng an ninh Pakistan bắt giữ hồi tháng 1/2004. Hắn bị tình nghi có liên quan tới những kẻ đánh bom liều chết nhằm vào đoàn xe hộ tống của Tổng thống Pakistan lúc đó là Musharraf hôm 25/12/2003.

Maulana Ilyas Kashmir được phóng thích 30 ngày sau, song hắn đã từ bỏ cuộc chiến giành độc lập cho Kashmir và chuyển tới vùng bộ tộc Bắc Waziristan cùng gia đình. Việc hắn chuyển mục tiêu đấu tranh từ Kashmir sang cuộc nổi dậy ở Afghanistan là một chỉ dẫn tôn giáo đích thực cho những chiến binh tại các trại ở Kashmir chuyển sang ủng hộ cuộc đấu tranh vũ tranh chống lại các lực lượng nước ngoài ở Afghanistan. Hàng trăm chiến binh Thánh chiến Pakistan đã thiết lập một trại huấn luyện nhỏ ở Bắc Waziristan.

Gần như cùng lúc, mạng lưới Harkat ở Bangladesh cắt đứt liên lạc với ISI và xích lại gần al-Qaeda hơn. Đây là sự khởi đầu của vấn đề mà làm cho cuộc khủng bố hôm 27/11 tại Mumbai trở thành một câu chuyện rất phức tạp.

Ấn Độ chưa bao giờ là mục tiêu trực tiếp của al-Qaeda. Một phần là do chính sách không liên kết bấy lâu của New Delhi và một phần là do al-Qaeda sử dụng Ấn Độ như một tuyến đường an toàn từ biển Ảrập vào Gujarat và sau đó vào Mubai. Từ Mumbai, chúng sử dụng đường bộ hoặc đường không để tới Các Tiểu vương quốc Ả rập thống nhất. Al-Qaeda không muốn phá vỡ tuyến đường này bằng cách tiến hành những cuộc tấn công tại Ấn Độ.

Tuy nhiên, nhiều tiếng nói từ khối NATO và từ bên trong Ấn Độ muốn nước này là một đối tác chiến lược của NATO và Mỹ tại Afghanistan đã khiến al-Qaeda xem xét kế hoạch sử dụng vũ trang nếu việc đó xảy ra. Nhiều cuộc tấn công quy mô nhỏ đã được tiến hành tại nhiều nơi ở Ấn Độ như một cách diễn tập và các lực lượng an ninh Ấn Độ vẫn không biết chủ mưu của các vụ này. Tuy nhiên, al-Qaeda vẫn chưa chuẩn bị cho những cuộc tấn công lớn hơn, giống như các cuộc khủng bố ở Mumbai.

Theo chỉ thị từ Tổng tham mưu trưởng Quân đội Pakistan là Tướng Kiani, lúc đó còn là chỉ huy ISI, một kế hoạch tấn công khủng bố quy mô nhỏ đã được chuẩn bị để hậu thuẫn lực lượng chiến binh Kashmir. Kế hoạch này là bình thường, thậm chí trong bối cảnh Ấn Độ và Pakistan đang đàm phán hòa bình. Mặc dù Pakistan đã ngừng các hoạt động lớn của họ, song vẫn hỗ trợ cho các chiến binh để phong trào Kashmir này sẽ không bao giờ chết hoàn toàn.

Sau khi ông Kiani được thăng chức Tổng tham mưu trưởng, Tướng Nadeem Taj thay ông lãnh đạo ISI. ISI đã thực hiện kế hoạch của Kiani và huấn luyện vài chục chiến binh của LET gần Mangla Dam, không xa Thủ đô Islamabad. Sau đó chúng được đưa tới Gujarat bằng đường biển và từ đó chúng phải tới Kashmir để tiến hành các chiến dịch tấn công.

Trong khi đó, một cuộc cải tổ lớn trong ISI cách đây 2 tháng đã chính thức xếp kế hoạch này vào một xó vì toàn bộ trọng tâm của Pakistan đã chuyển sang các vùng bộ tộc. Người phụ trách các chiến dịch bên ngoài của ISI cũng bị thay thế, đặt kế hoạch này vào tay của một thiếu tá, người đứng đầu bộ phận tiền tiêu của ISI và tư lệnh của LET là Zakiur Rahman.

Zakiur đã ở Karachi hai tháng, đích thân giám sát kế hoạch này. Tuy nhiên, các mạng lưới chiến binh ở Ấn Độ và Bangladesh, gồm cả Harkat, hiện nằm trong tay của al-Qaeda, đã sửa đổi kế hoạch này. Thay vì Kashmir, chúng chọn mục tiêu tấn công là Mumbai, sử dụng các mạng lưới địa phương hiện có, với người phương Tây và trung tâm Do Thái là mục tiêu.

Zakiur và bộ phận tấn công của ISI tại Karachi, hoàn toàn bị cắt đứt với giới lãnh đạo hàng đầu của ISI, đã phê chuẩn kế hoạch này mà theo đó hơn 10 tay súng đã khủng bố Mumbai và gieo rắc thành công sự sợ hãi. Cuộc tấn công, bắt đầu từ tổng hành dinh của ISI và được al-Qaeda nhào nặn, rõ ràng đã gây tức giận khắp Ấn Độ.

Vấn đề tiếp theo là liệu hành động khủng bố đó có tiềm năng thay đổi chiến lược trong khu vực của Ấn Độ hay không và ngăn Ấn Độ tham gia các kế hoạch của NATO ở Afghanistan hay không.

Rối ren Nam Á

Khách sạn Taj Mahal. (Ảnh: AP)

Washington có vẻ như chấp nhận rằng vụ khủng bố Mumbai không được tiến hành theo lệnh của Islamabad hoặc quân đội Pakistan, hoặc thậm chí là Bộ Tư lệnh cấp cao của ISI. Tuy nhiên, giờ có một số bằng chứng về sự dính líu của LET và một số sĩ quan cấp thấp trong ISI. Đây chính là điểm mà Mỹ sẽ gây áp lực với Islamabad: Họ phải tiêu diệt những chiến binh như vậy.

Tuy nhiên, có một vấn đề: Tình hình tại tỉnh biên giới Tây Bắc đang vượt khỏi tầm kiểm soát khi các chiến binh đang tràn vào tỉnh này từ các khu vực bộ tộc. Trong 4 ngày qua, các chiến binh đã bắt cóc 60 người từ thủ phủ Peshawar của tỉnh này, nhiều kỷ lục. Hầu hết nạn nhân là các sĩ quan quân đội đã nghỉ hưu, thành viên hoặc người thân của đảng dân tộc Awami (ANP) đang cầm quyền ở tỉnh này. Taliban đã giết hại nhiều người liên quan tới ANP hoặc những người có người thân làm trong lực lượng an ninh.

Trong khi đó, các đoàn xe hậu cần của NATO đi qua Pakistan tới Afghanistan gần đây liên tục bị tấn công. Gần đây nhất, các chiến binh đã phá hủy 40 container tại các trạm được cho là an toàn ở giữa thành phố Peshawar.

Trong bối cảnh hỗn loạn này, LET có thể ra lệnh cho hàng nghìn chiến binh của chúng, gần như là một lực lượng bán quân sự, đi theo đường lối của các chiến binh chống nhà nước và thân al-Qaeda. Điều đã ngăn cản LET, nhóm chống Ấn Độ, chưa làm việc đó là sự trung thành của chúng với Pakistan và sự hậu thuẫn mà chúng nhận được từ Pakistan. Nếu nhà chức trách Pakistan bắt đầu quay mặt với LET, tức là hành động chứ không chỉ nói suông như hiện nay, rối loạn sẽ bao trùm Pakistan.

Tương tự, nếu nhà chức trách Pakistan gây áp lực với ISI, các sĩ quan theo đường lối cứng rắn trong ISI cũng như trong quân đội có thể sẽ có phản ứng gay gắt.

Cho tới nay, nhà chức trách Pakistan vẫn chưa đưa ra bất kỳ kế hoạch nào của họ. Nếu họ chống lại yêu cầu của ông Mullen và bà Rice, chắc chắn rằng các lực lượng vũ trang Pakistan sẽ rút khỏi thung lũng Swat và Bajaur Agency, để khu vực đó cho các chiến binh do Taliban đứng đầu làm bàn đạp để mở các cuộc tấn công vào Afghanistan. Các chiến binh cũng sẽ mở các cuộc tấn công hơn nữa vào Ấn Độ, gây ra những hậu quả thảm khốc cho toàn Nam Á.

Tuy vậy, biện pháp trấn áp LET hoàn toàn không hấp dẫn và có thể gây thảm họa không kém cho Pakistan.

• Minh Sơn (tổng hợp từ ATO)