Hồng Phạm Cửu Trù

Thảo Châu thân mến.

Trong truyền thuyết dân gian Việt Nam, nói đến cô 9 là Thánh tổ ngành bói toán của Việt tộc. Trước điện thờ cô 9 bao giờ cũng có hình tượng con gà Trống ( Xem bài viết trong "Tính minh triết trong tranh dân gian Việt Nam"/ Nguyễn Vũ Tuấn Anh). Đương nhiên, theo tập tục thì những người dụng nghề phải thờ Thánh Tổ. Tức thờ cô 9. Vậy có mâu thuẫn gì khi sách cổ viết:

Tương truyền, Hồng phạm cửu trù do vua Hạ Vũ (2205-2197 tr.TL) làm ra khi Hạ Vũ trị thủy ở sông Lạc, bắt được một con linh qui mà trên lưng của nó có một bức đồ, gọi là Lạc Thư.

và từ đó "mần ra" Hồng Phạm cửu trù trong đó trù thứ 7 là "Kê Nghi" - nghĩa đen tức là "Hỏi Gà". Và hình tượng con gà - Kê Nghi - lại bên cạnh cô 9 Thánh tổ thông tin? Sao không gọi là cô 7?

Tôi xác định rằng:

Đây là một hình tượng nữa xác định rằng: Hà Đồ mới chính là đồ hình căn để của Lý học Đông phương nhân danh nền văn hiến Việt. Đây chính là lý thuyết thống nhất vũ trụ - và là bí ẩn lớn nhất của mọi nền văn minh nhân loại. Trên cơ sở Hà Đồ thì Kê Nghi phải nằm ở trù thừ 9 (Lạc thư nằm ở trù thứ 7/Ly). Đây cũng là ý nghĩa của việc đổi chỗ Ly / Đoài trong Phong thủy Lạc Việt và những bí ẩn của Huyền không Lạc Việt) do nguyên lý căn để của văn minh Lạc Việt là Hà Đồ phối Hậu Thiên Lạc Việt. Gía trị của trù thứ 9 chính là những phương pháp bói toán, khả năng bói toán , dự báo trong mọi lĩnh vực - hệ quả cuối cùng cùng một hệ thống Lý thuyết huyền vĩ , nên nằm ở giai đoạn kết của chu ký vận động với độ số 9 thuộc Dương - nên biểu tượng bằng con gà trống - cung Dâu - phương Tây/ Đoài - Thiếu nữ. Tinh thần thuộc Dương - phương pháp bói toán - thì hình tướng thuộc Âm nên gọi là "Cô 9".

Đấy là ý nghĩa huyền vi của danh xưng "Cô 9" trong truyền thuyết về Đạo Tứ phủ của Việt Nam.

Vài lời chia sẻ.

..

Trong tín ngưỡng của người Tày cũng có hình ảnh con gà trống. Tuy nó không trực tiếp liên quan đến Kê Nghi - hỏi gà như hình tượng Cô Chín trong tín ngưỡng Tứ Phủ. Nhưng cũng là một biểu tượng của thần linh. Qua đó có thể xác định rằng: Những gía trị của Hồng Phạm Cửu trù - với hình ảnh con gà - đã có từ thời tối cổ và được thần thánh hóa.

=====================================

Thầy Pụt và “dũng tướng” gà trống

12/03/2012 07:53:38

- Chú gà trống sẽ trở thành một dũng tướng đầy uy lực khi đã nhảy lên ban thờ và cất vang tiếng gáy.

Ở vùng Tày, xưa kia, người được kính trọng nhất là những ông thầy được cho là có khả năng liên hệ với thế giới siêu nhiên bao gồm: Tào, Pụt, Then. Những ông thầy này rất am tường Kinh dịch, chữ Nôm Tày và Hán cổ. Họ chính là những trí thức Tày. Bởi đó, không ít người đã ngày đêm ôm mộng được làm thầy.

Kính cẩn đợi rước “ngài”.

Tuy không có “nòi” song ông Hoàng Văn Đạt (thôn Pá Ỏ, Bằng Lũng, Chợ Đồn, Bắc Kạn) lại rất đam mê văn hóa dân gian Tày đặc biệt là dòng Pụt. Ông đã bỏ không ít thời gian và công sức để sưu tầm, nghiên cứu về dòng tín ngưỡng này.

Nhiều lần được giải của Sở, của Bộ văn hóa, Thể thao và Du lịch cho những tiết mục phục dựng về văn hóa dân gian tại các cuộc liên hoan tầm cỡ quốc gia nhưng ông vẫn không từ bỏ ý định trở thành một thầy Pụt.

Ông bảo, trước nghề này bị cấm nên dù thích ông cũng không dám theo. Sau khi về hưu, cũng là lúc nhà nước khuyến khích phục hồi các giá trị văn hóa dân gian ông mới có cơ hội làm thầy.

Làm phép mời “ngài” lên ban thơ cấp binh mã cho đệ tử.

Vì không có “nòi” để trở thành một Phó thống lệnh binh, Đô đốc hay Thượng thư (những cấp bậc của dòng Pụt - PV) nên ông đã phải đi làm con nuôi cho một thầy pháp cao tay để được cấp sắc.

Sau một đêm bơ phờ với kèn trống với trú niệm pháp thuật, ông Đạt bảo, giờ ông đã là một Phó thống lệnh binh trong tay có đến cả nghìn binh mã. Tuy nhiên ông vẫn buồn, bởi chú gà hôm làm lễ không chịu cất tiếng gáy dù đã nhảy lên ban thờ.

Theo ông Đạt, chú gà trống chính là đại diện cho Thiên đình, có trách nhiệm dẫn quân binh mang đến cho người được cấp sắc. Sở dĩ chú được chọn cầm quân vì có “tướng”. Mào gà như mào rồng, cựa thì sắc nhọn, chạy bay đều biết, ông giải thích thêm.

Loại gà mào cao, chân vàng và luôn xù lông trực chiến là tiêu chí hàng đầu để lựa chọn trong lễ cấp sắc.

Được cấp quân binh, Pụt rơi vào trạng thái tự thôi miên kiểu Shaman giáo của người Tungus ở vùng Sibiri của Nga.

Được biết, sau khi đã bày lễ, khấn trú đủ một đêm, “ngài” được rước đến cho Phó thống lệnh binh kính cẩn đội lên đầu và các Thay (người được giao nhiệm vụ cấp sắc) mời rượu. Khi đã nhận rượu, “ngài” bắt đầu đi theo cầu vải đỏ nhằm phía ban thờ uy dũng nhảy phốc lên vỗ cánh rướn cổ gáy vang.

Thầy Hoàng, một thầy pháp cao tay ở thôn Nà Loọc, Bằng Lãng, Chợ Đồn, Bắc Kạn cho biết: Nếu “ngài” chịu gáy là “ngài” đã chịu trao hết binh mã cho người được cấp sắc. “Ngài” không gáy tức là “ngài” muốn giữ lại một nửa để mang về Thiên đình.

Và, không ít “ngài” khi đã bệ vệ chiếm lĩnh ban thờ chẳng chịu gáy lấy một tiếng mà còn làm “bậy” khiến khổ chủ phải đau đầu.

Chúng ta vẫn quen với những “ngài” đã luộc chín nằm trong đĩa được đặt lên ban thờ mỗi khi lễ, tết. Còn lên ban thờ vỗ cánh gáy vang với vai trò là một dũng tướng kể cũng là điều hiếm gặp.

Hoàng Chiến Thắng

Để rõ hơn hiện Tượng "Cô Chín" trong tín ngưỡng Tứ Phủ của Việt tộc với biểu tượng con gà trống. Quí vị quan t6am so sánh hai đồ hình dưới đây:

Qua hai hình trên thì quý vị cũng nhân thấy trên Lạc Thư thì độ số 7 tuy cũng ở phương Tây, nhưng được mô tả bằng biểu tượng của hành Hỏa, Màu đỏ và độ số 2- 7 cũng là độ số của hành Hỏa. Nhưng trên Hà Đồ thì phương Tấy được mô tả bằng độ số 4 - 9 và đó cũng là độ số của hành Kim. Bởi vậy khi mô tả trù Kê Nghi sách Hán ghi là trù thứ 7. Nhưng nếu thay vào đồ hình Hà Đồ thì rõ ràng là độ số 9. Ai biết qua về Dịch học cũng biết Đoài/ Phương Tây/ Kim - tượng cho Thiếu nữ. Bởi vậy trong văn hóa dân gian Việt lấy tượng "Cô 9" là thánh tổ nghề dự báo với biểu tượng con gà trống - Dậu (Là gà) và là chính phương Tây.