Phí Mua Ô Tô Xe Máy: Siêu Phí Và Siêu Tưởng

Kiến nghị thu "phí được quyền mua ôtô, xe máy” của Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI) không chỉ làm người tiêu dùng sửng sốt, mà còn gây “choáng” cho cả các nhà làm chính sách.

Ông Nguyễn Hoàng Hải tổng thư ký Hiệp hội các nhà đầu tư tài chính (VAFI)

Kiến nghị này được VAFI gửi Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Công Thương và Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia vào hôm 31.5. Kiến nghị nhằm mục tiêu hạn chế lượng ôtô, xe máy lưu hành, kềm chế nhập siêu, và phòng chống tai nạn giao thông. VAFI cho rằng loại phí nói trên có thể hoàn toàn ngăn chặn được việc sử dụng xe đắt tiền, giảm khoảng một nửa tổng giá trị nhập khẩu phụ tùng, linh kiện, xe nguyên chiếc, và giảm được nhập siêu.

Mua chiếc SH tốn hơn 800 triệu đồng?

Với xe máy, VAFI đề xuất nếu xe có giá cao hơn từ 3 lần trở lên so với giá xe bình dân thì thu phí từ mức gấp đôi giá trị xe trở lên. Phí này sẽ cao gấp bốn lần giá trị xe với những loại xe có giá gấp 5 lần xe bình dân. Các loại xe giá thấp bán ở nông thôn thì không thu phí này. VAFI cũng đề xuất áp dụng phí được quyền mua xe hơi, trừ taxi và xe du lịch phục vụ công cộng, với nguyên tắc tính phí gấp 3 - 10 lần giá trị thị trường của các dòng xe. Hiệp hội này cũng đề xuất không cấp phép thành lập các nhà máy sản xuất lắp ráp ôtô, xe máy.

Chị Lê Hải Yến, nhân viên công ty Cổ phần truyền thông tại Hà Nội, nhận xét: “Chiếc xe Vespa sản xuất trong nước mà tôi vừa mua có giá hơn 60 triệu đồng. Nếu áp dụng phí này, tôi sẽ phải bỏ ra 300 triệu đồng chỉ để mua xe máy”.

Đang có nhu cầu mua một chiếc xe máy mới, ông Hoàng Sơn, chủ một shop thời trang ở đường Cách Mạng Tháng Tám, cho biết: "Xe SH đời mới giờ có giá khoảng 160-170 triệu đồng, nếu tính phí kiểu VAFI thì phải tốn tới hơn 800 triệu đồng mới được mua xe. Tốn gần một tỉ đồng để lái một chiếc xe máy nghe có vô lý không?".

Giải pháp siêu tưởng

Chưa rõ nếu kiến nghị của VAFI được áp dụng, việc giảm nhập siêu như hiệp hội này dự kiến có thể trở thành hiện thực hay không. Tuy nhiên, với đa số người tiêu dùng thì đây đúng là giải pháp siêu tưởng.

Một doanh nghiệp nhập khẩu ôtô xe máy ở Hà Nội nhận xét loại phí nói trên có thể gây lãng phí nguồn lực rất lớn, vì khoản tiền trả phí có thể được dùng vào những việc khác như đầu tư kinh doanh giúp tạo ra việc làm, lợi nhuận, có ích hơn nhiều so với việc nộp cứng vào ngân sách.

Những thông tin về kiến nghị thu "phí được quyền mua ôtô, xe máy” của VAFI khiến người dân xôn xao, nhưng thị trường xe máy tỏ ra bình tĩnh vì hiểu rõ đây mới chỉ là một kiến nghị mà khả năng thực thi được đánh giá là khó xảy ra. Tại khu vực đường Lý Tự Trong - nơi kinh doanh xe máy sầm uất nhất TP.HCM, khi được hỏi liệu thông tin về phí được quyền mua ô tô xe máy trong những ngày qua có gây ảnh hưởng trên cho thị trường, giới bán xe đều phủ nhận. "Một chiếc SH giá từ tám mốt tới tám ba (8.100 tới 8.300 USD) mà giờ không ai mua, tăng nữa thì làm sao mà bán", ông Đặng Lượm, chủ một cửa hàng bán xe ở khu vực này cho biết. Ông cũng khẳng định rằng giá xe máy hiện vẫn ổn định, ít nhất là tại TP.HCM.

Kiến nghị quá bất hợp lý

Các nhà hoạch định chính sách của Bộ Tài chính và Bộ Công Thương lắc đầu ngao ngán, không hiểu vì sao VAFI lại đưa ra đề xuất trên. Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế của Bộ Tài chính, ông Ngô Hữu Lợi cho biết: “Xem xét ban đầu, tôi thấy kiến nghị này chưa đủ cơ sở. VAFI lấy ví dụ bài học tại Singapore. Tuy nhiên, khi chúng tôi khảo sát lại, bước đầu thấy loại phí mà nước bạn áp dụng là phí để lưu hành xe, còn VAFI kiến nghị là phí để đăng ký mua xe, tức là khác nhau”.

Ông Lợi nói thêm, giả dụ, nếu là một loại phí đưa vào ngay kết cấu giá bán lẻ như phí xăng dầu chẳng hạn thì cũng phải có lý do điều tiết chính đáng. Như phí xăng dầu 1.000 đồng/lít là nhằm để bù đắp cho tổn hao về cầu đường khi lưu hành đường bộ, cho vấn đề bảo vệ môi trường khi xăng dầu bị đốt trong quá trình sử dụng xe. “Theo quan điểm của riêng tôi thì phí này quả là rất khó áp dụng ở Việt Nam”, ông Lợi nhấn mạnh.

Vị Vụ trưởng này cũng băn khoăn: “Tôi cũng không rõ vì sao hiệp hội VAFI lại đưa ra sáng kiến như vậy, tuy nhiên, sáng kiến chính sách thì ai cũng có quyền đề xuất, chúng tôi rất ghi nhận, tôn trọng. Chúng tôi đang nghiên cứu, nếu cần thiết thì chúng tôi mới trả lời cho Hiệp hội VAFI để họ hiểu.”

Vừa nghe nhắc đến kiến nghị của VAFI, Phó Vụ trưởng Vụ Công nghiệp nặng của Bộ Công Thương, ông Ngô Văn Trụ không ngần ngại nói thẳng: “Tôi thấy những người đề xuất ý kiến đó thì thật là… có vấn đề! Đó là kiến nghị quá bất hợp lý”. Theo ông Trụ, “sáng kiến chính sách” của VAFI dở đến mức, “chúng tôi không thèm quan tâm và sẽ không hồi âm những kiến nghị kiểu như thế.”

Cũng theo các nhà làm chính sách này, bất cứ loại thuế, phí nào muốn thu từ người dân thì cũng phải thông qua Quốc hội mới áp dụng được.

Băng Dương – Ngân Hương