'độc Nhãn Long' Ở Cổ Loa Thành Vẫn Là Ẩn Số?

Nhiều cuộckhai quật đã được tiến hành nhưng chưa có lời giải đáp cho hiện tượngcùng một địa hình mà hai hố đất gần nhau ở Khu di tích thành Cổ Loa(Đông Anh, Hà Nội) một có nước một không, nên niềm tin về con mắt của“độc long nhãn” trong truyền thuyết xưa càng được củng cố.

>> Đột nhập 'nghĩa địa ngầm' dưới lòng Biển Hồ

Từlúc được phát hiện tới nay, hai hố vẫn được cho là mắt rồng ở thành CổLoa (Đông Anh (Hà Nội), một vẫn đầy ắp nước bất kể mùa hạn hay mùa khô,một luôn khô cạn ngay cả những hôm trời mưa như trút.

Cuộc tranh hùng của 9 con rồng

“Haimắt rồng” nằm ở khu vực đền Thượng - nơi tẩm cung của Thục phán AnDương Vương của Khu di tích Cổ Loa. Nhìn từ trên cao, đền Thượng dườngnhư được đặt giữa trán rồng, phía trước có hai hố mắt, miệng là hồ bánnguyệt há ngậm viên ngọc - giếng nước nằm trong lòng hồ này.

Truyền thuyết xưa kể rằng, thời An Dương Vương đã có một cuộc tranh hùng dữ dội của 9 con rồng - Cửu long tranh châu (chín con rồng tranh một hòn ngọc). Đây cũng chính là tiền thân của truyền thuyết về "độc nhãn long".

"Mắt" phải của độc nhãn long luôn đầy ắp nước. (Ảnh minh họa) Truyệnrằng, khi An Dương Vương lệnh cho các thầy địa lý tìm khắp cõi Âu Lạcxem đâu có thế đất thịnh vượng để dựng kinh đô. Sau hàng tháng trời tìmkiếm, các thầy báo về có một nơi được coi là đỉnh của vùng tam giácchâu thổ sông Hồng, là vị trí đắc địa bởi từ đây, có thể khống chế mộtvùng rộng lớn cả đồng bằng lẫn sơn địa. Đó chính là Cổ Loa. Khi quyếtđịnh rời đô từ Phong Châu (Lâm Thao - Phú Thọ) về, đoàn thuyền của vuachứng kiến cảnh chín con rồng quần thảo một hòn ngọc lớn. Vua cho đấylà điểm lành nên chọn đúng nơi mà chín con rồng quần thảo để xây chínhđiện - đền Thượng bây giờ.

Trongcuộc giao long, một con rồng khỏe nhất chiếm lĩnh được hòn ngọc và ngậmvào mồm. Nhưng nó cũng bị hỏng một mắt sau cuộc chiến đó. Cũng có lờikể rằng, chính An Dương Vương đã dùng bảo kiếm của mình chọc thủng mắtrồng để quy phục bản tính hung dữ của nó. Sau đó, vua cho dựng chínhđiện trên đầu rồng.

Kỳ lạ con mắt phải

ThànhCổ Loa vốn tọa lạc trên nền địa chất khô và cứng vì thế phải đào sâuxuống khoảng 30-40m mới có nước. Thế nhưng, ở hai hố mắt trước cửa đềnThượng, với độ sâu chừng 2m, hố bên phải luôn đầy ắp nước là hiện tượngrất lạ.

Trước đây, Ban quan lýkhu di tích thành Cổ Loa cũng vài ba lần tiến hành việc nạo vét lòng hồbán nguyệt và hố đất bên phải nhưng không thực hiện được bởi khi đàođược vài chục phân đất gặp ngay một mạch nước ở giữa giếng ngọc phunlên dữ dội.

Lý giải hiện tượngnày, nhiều người đã đưa ra giả thuyết, người xưa khi xây dựng đền đãdựa vào địa thế địa hình thực tế. Việc tạo hai hố mắt trong khuôn viêncủa đền Thượng cũng tương tự. Hai hố mắt đó là có sẵn, chỉ việc khoéttạo hình cho hai hố đó cân xứng. Việc hố bên phải có nước, còn hố bêntrái không có cũng rất tự nhiên, không hề có bàn tay can thiệp của conngười.

Lại có người cho rằng, có thể những thợ xây dựng đền xưa đã áp dụng một công nghệnào đó để tạo, dẫn và cân bằng mực nước trong hố mắt phải với mực nướcbên hồ bán nguyệt phía trước cửa đền… Tuy nhiên, những giả thuyết nàyvẫn chưa thực sự thuyết phục.

Truyềnthuyết về “rồng một mắt” càng có căn cứ khi gần đây các chuyên gia ViệtNam và Nhật Bản phối hợp tiến hành khai quật hố mắt bên phải, phát hiệnmột khối hình cầu màu đỏ giống quả cầu mây. Khối hình cầu này có đáy,tường bao quanh khum vào bên trong, có lỗ thông ra hai bên, phía trong“mắt” phải rồng có một lò nung nhỏ ở chính giữa. Niên đại của “conngươi” mắt rồng đến nay chưa được xác định. Lạ kỳ hơn là dù đào sâuxuống bên dưới thì đoàn khảo cổ cũng không tìm được bất kỳ mạch nướchay “công nghệ” dẫn nước nào vào bên trong con mắt này.

Chính vì những lý do trên mà hiện nay, người dân vẫn tin rằng đây chínhlà đôi mắt của “độc long nhãn” và hằng ngày vẫn có nhiều người đến đâylấy nước về chữa bệnh và cầu may.

Đề xuất di tích Cổ Loa là di sản văn hóa thế giới

Trung tâm bảo tồn Khu di tích Cổ Loa - Thành cổ Hà Nội vừa trình UBNDthành phố và các bộ ngành về việc phê duyệt chủ trương cho phép xâydựng hồ sơ khu di tích Cổ Loa để đệ trình UNESCO.

Khu di tích Cổ Loa thuộc huyện Đông Anh (Hà Nội) rộng gần 500 ha, từngđược phát hiện hàng loạt di chỉ khảo cổ phản ánh quá trình phát triểnliên tục của dân tộc Việt từ sơ khai qua các thời kỳ đồ đồng, đá và sắtmà đỉnh cao là văn hóa Đông Sơn.

Cổ Loa từng làkinh đô của nhà nước Âu Lạc, thời kỳ An Dương Vương (thế kỷ 3 trướccông nguyên) và nước Đại Việt thời Ngô Quyền (thế kỷ 10). Tòa thànhđược các nhà khảo cổ học đánh giá là "cổ nhất, quy mô lớn, cấu trúc độc đáo nhất trong lịch sử xây dựng thành lũy của người Việt cổ".

Hà Nội hiện có 4 di sản thế giới được UNESCO công nhận là Hoàng thànhThăng Long, bia tiến sĩ Văn Miếu, ca trù, hội Gióng.