Có Phải Là Y Phục Hùng Vương?

Trang Phục Thời Hùng Vương

nguồn: http://vifash.vn

Cách đây khoảng 4.000 năm vào thời đại đồng thau phát triển, nước Việt Nam thời đó gọi là nước Văn Lang. Người dân ở đây đã sinh sống bằng săn bắn, hái lượm và trồng trọt... Họ không dùng vỏ cây làm áo nữa mà đã biết trồng gai, đay, nuôi tằm, ươm tơ, dệt vải.

Truyền thuyết thời Hùng Vương cho biết, Mẫu Âu Cơ dạy dân trang Hiền Lương (Hạ Hoà Phú Thọ) cấy lúa trồng dâu nuôi tằm dệt vải. Ứng với thời kỳ này là văn hoá khảo cổ Phùng Nguyên cách nay 4000 – 4500 năm, đã phát hiện nhiều dọi xe sợi.

Nhà khảo cổ học uy tín GS.TS Hán Văn Khẩn nghiên cứu hàng chục di chỉ Phùng Nguyên đưa ra kết luận về vải như sau: “Dọi xe chỉ tìm thấy khá phổ biến trong văn hoá Phùng Nguyên…Như vậy nghề dệt vải đã phổ biến trong văn hoá Phùng Nguyên. Cư dân văn hoá này ít nhất cũng có hai loại vải mặc, đó là vải vỏ cây và vải dệt từ sợi” (Hán Văn Khẩn – Văn hoá Phùng Nguyên – NXB Đại học quốc gia Hà Nội – 2005).

Đấy là nói về vải vóc ở giai đoạn mở đầu thời đại Hùng Vương. Đến các giai đoạn sau như Đồng Đậu, Gò Mun, Đông Sơn thì nghề dệt vải đã phát triển ngang tầm các nghề thủ công khác như nung gốm với 35 mẫu hoa văn, đan lát bộ đồ dùng tre nứa gần như ngày nay, đúc đồng với trống Ngọc Lũ nổi tiếng. Các mộ táng thời Hùng Vương như mộ Tứ Xã (Phú Thọ) thuộc văn hoá Gò Mun cách nay hơn 3000 năm, mộ Châu Can (Hà Tây cũ), mộ Việt Khê (Hải Phòng) thuộc văn hoá Đông Sơn cách nay 2800 năm đến thế kỷ thứ III trước công nguyên đều có vải liệm in trên hài cốt.

Vào thời kỳ này đồ đồng rất phong phú. Trống đồng và nhiều tượng phù điêu bằng đồng có khắc họa những cảnh sinh hoạt thời đó với những hình người, với các loại trang phục khá rõ nét và được thể hiện bằng phong cách nghệ thuật biến hình, cách điệu cao... Qua đó ít nhiều đã cho thấy trang phục của người thời đó khá phong phú như phụ nữ mặc áo ngắn đến bụng, xẻ ngực, bó sát vào người, phía trong mặc yếm kín ngực, chiếc yếm cổ tròn sát cổ, có trang trí những hình tấm hạt gạo. Cũng có những loại áo cánh ngắn, cổ vuông, để hở một phần vai và ngực hoặc kín ngực, hở một phần vai và trên lưng. Hai loại sau có thể là loại mặc chui đầu hay cài khuy bên trái. Trên áo đều có hoa văn trang trí. Thắt lưng có ba hàng chấm trang trí cách đều nhau quấn ngang bụng... Qua những hiện vật khảo cổ đã tìm được cho thấy trang phục của đàn bà và đàn ông như sau:

- Đàn bà mặc váy (váy kín "váy chui" và váy mở "váy ngắn").

- Đàn ông thường đóng khố và cởi trần.

Do điều kiện khí hậu và sinh sống, người dân thường lên rừng săn bắn, hái lượm hay xuống biển bơi lặn đánh cá, hoặc làm ruộng nước vất vả nên đầu tóc phải gọn gàng. Vì vậy đàn ông và đàn bà phải cắt tóc ngắn đến ngang vai hoặc một số ít cắt ngắn đến chân tóc.

Về trang phục của chiến binh thì gồm mảnh giáp hình chữ nhật dùng để che ngực có 4 quai đeo. Đai lưng bằng đồng có khóa to bản, được hình thành bởi nhiều các móc được liên kết với nhau. Trên bề mặt mỗi miếng đều có họa tiết hình rùa hay chim.... Các loại bao ống tay, bao ống chân bằng đồng có thể được dùng trong các điệu múa ngày lễ, ngày hội.

Về hình thức trang sức và trang điểm của người Việt cổ thì nam nữ đều xâu lỗ tai và đeo đồ trang sức.

Các loại vòng tai phổ biến của hai giới là hình tròn, hình vành khăn, hình khối đặc biệt là loại vòng hoa tai gắn quả nhạc hay đôi hoa tai bằng đá, hình con thú. Những chuỗi hạt thường thấy gồm các loại hạt hình trụ, trái xoan, hình cầu. Còn vòng tay với nhiều hình khác nhau như: tròn, vuông, chữ nhật, lòng máng, sóng trâu... có trang trí hoa văn hình lông chim hay bông lúa, ngoài ra còn nhiều nhẫn bằng đồng đeo ở ngón tay cũng gắn quả nhạc dài xinh xắn. Tuy đồ trang sức còn thô sơ, nhưng với điều kiện chế tác hạn chế ta thấy con người thời đó đã có trình độ thẩm mỹ và óc tưởng tượng cao, đã quan tâm đến vấn đề làm đẹp cho thân thể, đồng thời thể hiện bàn tay khéo léo, cần cù lao động.

Đàn ông thường vẽ lên mình những hình ngoằn ngoèo, hình móc câu, đó là tục xâm mình phổ biến. Đàn ông và đàn bà đều nhuộm răng đen và có tục ăn trầu...

Nghiên cứu các kiểu trang phục, trang sức, trang điểm thời Hùng Vương, ta tìm hiểu được khía cạnh về đời sống, mối quan hệ xã hội thời đó. Mặt khác, ta còn chắt lọc ra những yếu tố thẩm mỹ làm tôn vẻ đẹp con người gắn bó với thiên nhiên, hài hòa với đất nước non trẻ, với xã hội vào thời kỳ đầu dựng xây.

Theo Binhthuan.

---------------------------------------------------------------------

Cái lạ là ở chổ này

Vào thời kỳ này đồ đồng rất phong phú. Trống đồng và nhiều tượng phù điêu bằng đồng có khắc họa những cảnh sinh hoạt thời đó với những hình người, với các loại trang phục khá rõ nét và được thể hiện bằng phong cách nghệ thuật biến hình, cách điệu cao... Qua đó ít nhiều đã cho thấy trang phục của người thời đó khá phong phú như phụ nữ mặc áo ngắn đến bụng, xẻ ngực, bó sát vào người, phía trong mặc yếm kín ngực, chiếc yếm cổ tròn sát cổ, có trang trí những hình tấm hạt gạo. Cũng có những loại áo cánh ngắn, cổ vuông, để hở một phần vai và ngực hoặc kín ngực, hở một phần vai và trên lưng. Hai loại sau có thể là loại mặc chui đầu hay cài khuy bên trái. Trên áo đều có hoa văn trang trí. Thắt lưng có ba hàng chấm trang trí cách đều nhau quấn ngang bụng...

Qua những hiện vật khảo cổ đã tìm được cho thấy trang phục của đàn bà và đàn ông như sau:

- Đàn bà mặc váy (váy kín "váy chui" và váy mở "váy ngắn").

- Đàn ông thường đóng khố và cởi trần.

Trên thì kết luận "phong phú", dưới thì kết luận vẫn là "cởi trần đóng khố". Nói theo thời nay thì phụ nữ thới đó nếu đúng vậy thì ăn vận nhiều vải hơn, còn chính nam thì hở han, thiếu vải, và sexy hơn. Thiệt là lọa quá đi!

Thiên Đồng

Một đời may y phục thời Hùng Vương

Giadinh.net - Hơn nửa thế kỷ trước, khi gắn bó với cây kim, sợi chỉ - ông Nguyễn Văn Xoan (Hiền Đa, Cẩm Khê, Phú Thọ) không tưởng tượng sau này mình có thể “ăn đời, ở kiếp” với nghiệp may vá những y phục thời Hùng Vương như thế này!

Ông Xoan mải miết bên máy khâu.

Những sáng kiến đầu đờiKhi sinh ra được 2 tháng tuổi, cậu bé Xoan bị ốm nặng phải đưa xuống bệnh viện tỉnh điều trị. Do phải tiêm nhiều nên ảnh hưởng nặng nề đến chân. Chân trái càng ngày càng nhỏ đi so với chân phải. Giờ đã ở tuổi 77, ông Xoan vẫn đi những bước chân khập khiễng, rất khó nhọc và đau nhức.

Tướng mạo rất thông minh, ông có thể nói thành thạo tiếng Pháp và biết chữ Nho. Ông bảo: “Tôi học cái nghề may vá này từ cụ phó Cả - vốn là thợ may nổi tiếng của đất Thanh Hoá lưu lạc đến đây. Năm 13 tuổi, người tôi nhỏ thó như đứa trẻ 5 tuổi, nhưng vẫn quyết theo cụ học may để sau này có cái nghiệp bấu thân. Tôi nghĩ, cái kiếp nó thế, nhà đầy ruộng nhưng chân chẳng ra chân thì cũng... bán sớm thôi. May sao lại bám nghề này đến tận giờ”.

Thời chiến tranh, Xoan sang nhà hàng xóm, tình cờ thấy vết thương của anh Đỗ Văn Lưu dính phải trong một trận bom càn quét. Anh Lưu là bộ đội của làng, sức khoẻ tốt nhưng không sao có thể gỡ nhanh cái áo trấn thủ đang bị dính lửa bom, nên anh bị cháy xẹm rất sâu ở vùng ngực, bụng và vai. Xoan mân mê cái áo trấn thủ còn dính máu của chiến sĩ Lưu và về thắc mắc với cụ Cả là: Tại sao không đặt khuy áo trước ngực mà vẫn để bên lườn và trên vai? Bởi vì làm cửa áo phía trước ngực, khi có vấn đề gì, chỉ cần rạch tung cúc là hất áo ra phía sau, nhanh hơn so với cái áo cũ. Cụ Cả đồng ý, anh thợ học việc Xoan mày mò làm và chỉ sau một ngày, cái áo trấn thủ mới ra đời.

Từ đó, nhà ông là địa chỉ mua áo trấn thủ của nhiều binh đoàn. Ông kể: “Ngày xưa tôi làm nhanh lắm. Có ngày may được cả đống áo trấn thủ cho một trung đoàn. Một mình tôi vừa cắt, đo, vắt sổ, may, là. Nhiều người bảo tôi làm gì mà khiếp thế. Người giỏi nhất cũng chỉ may được cho một tiểu đoàn, thế mà tôi làm gấp 3 số ấy trong một ngày. Giờ đây, chẳng có bằng chứng nhận nào chứng tỏ tôi có sáng kiến đó nhưng vẫn vui vì nhờ mình mà nhiều chiến sĩ không bị chết cháy vì bom đạn”...

Ông Xoan rất chịu khó tìm hiểu và tích góp cho mình một vốn văn hóa nhất định về phục trang kim - cổ. Mình phải hiểu về văn hóa vùng miền ấy, thời ấy thì cắt quần áo mới đẹp. Có hiểu biết sâu rộng thì mới có sáng tạo. Sáng tạo là gốc rễ của mọi sự đam mê...

Rời khỏi Cục Quân nhu- Quân khu 10, Nguyễn Văn Xoan về làm Chủ nhiệm Hợp tác xã thợ may Hùng Tiến, xã Hiền Đa. Hồi ấy, toàn xã chỉ có mấy chục thợ may quân phục, duy chỉ có ông Xoan biết may các đồ truyền thống. Mỗi khi có hội làng hay các đoàn văn nghệ, văn công qua, muốn mua ít đồ thời Hùng Vương, thời nhà Lý, Lê, Trần... ông đều sẵn sàng. Ông bảo, lúc ấy tôi có sưu tầm được một ít tài liệu thì bị cuốn trôi trong trận lũ lịch sử năm 1971, giờ chỉ còn lưu trong trí nhớ. Người muốn may được cũng phải hiểu biết ít nhiều về cốt cách, phong thái, cách mặc của người xưa. Ông Xoan gọi đó là công đoạn “ngắm” mẫu, lựa mắt trước khi may.Đam mê y phục thời Hùng Vương

Y phục dân tộc là một trong những yếu tố quan trọng thể hiện bản sắc văn hóa của dân tộc đó. Do đó, thời Hùng Vương – y phục phổ biến của ông cha ta chỉ “ở trần đóng khố” và “mặc váy” (váy kín - “váy chui” và váy mở - “váy ngắn”). Vua đội mũ có hình đầu rồng; đại thần đội mũ gắn hình chim phượng. Thuở ban đầu, tất cả đều mặc váy áo lá, tức dùng lá cây, vỏ cây để tạo thành những bộ áo váy quấn quanh người. Sau đó, khi đồ đồng xuất hiện thì dân ta đã dần thoát khỏi đời sống săn bắn, hái lượm, dần dần định cư ở một nơi tạo thành làng mạc để trồng trọt, ươm tơ, dệt vải.

Bộ đồ của nữ giới thời Hùng Vương đã cách điệu hóa.

Qua những chiếc trống đồng, ít nhiều đã cho thấy trang phục của người thời xưa khá phong phú như phụ nữ mặc áo ngắn đến bụng, bó sát người, xẻ đến ngực, phía trong mặc yếm kín ngực, chiếc yếm cổ tròn sát cổ, có trang trí những hình tấm hạt gạo. Cũng có những loại áo cánh ngắn, cổ vuông, để hở một phần vai và ngực hoặc kín ngực, hở một phần vai và trên lưng. Hai loại sau có thể là loại mặc chui đầu hay cài khuy trái. Trên áo đều có hoa văn trang trí. Thắt lưng có ba hàng chấm trang trí cách đều nhau quấn ngang bụng. Từ những chứng tích đó, ông mải miết may những bộ quần áo cách điệu trên sân khấu. Ông bảo, người xưa thường “nude” đến hết thân, chỉ che kín bộ phận sinh dục. Nhưng khi cắt may, những phần đáng che vẫn được ông cách điệu một cách duyên dáng. Vừa giữ được nét cổ điển, vừa kín đáo. Như bộ áo váy của công chúa (con vua Hùng) thì màu sắc phải là màu hoa cà, hay màu hồng phấn tạo nét duyên dáng và sức quyến rũ. Khác với công chúa, hoàng tử ăn mặc khá giống với vua tôi, duy chỉ có màu sắc trên áo là màu vàng nhạt hơn vua.

Y phục của Công chúa.

Do trong quá trình lao động, các đời vua Hùng mới cải tiến hình thức mặc và chất liệu vải. Từ những mảnh vỏ cây, lá cây, dần dần người dân biết ươm tơ, dệt vải. Hàng hoá làm ra nhiều và để chống chọi lại với giá rét, bệnh tật, người Việt đã biết mặc nhiều đồ hơn. Và dần dần cũng thích mặc đồ đẹp hơn, nhiều màu sắc hơn. Khi hỏi về cách ăn mặc sau này, ông đọc mấy câu thơ trong bài Chân Quê của nhà thơ Nguyễn Bính: “Nào đâu cái yếm lụa sồi, cái dây lưng đũi nhuộm hồi sang xuân/ Nào đâu cái áo tứ thân, cái khăn mỏ quạ, cái quần nái đen...”. Thời ấy, cách ăn mặc của dân ta khá chỉn chu. Dù nhà không có điều kiện nhưng áo quần vẫn sạch đẹp, tươm tất; đặc biệt không có tính sexy như bây giờ. Áo dài Việt Nam được cách điệu từ áo tứ thân của vùng quê Kinh bắc nhưng giờ biến tướng nhiều quá. Nó càng ngày càng “mát mẻ” hơn, mỏng hơn và xẻ tà sâu hơn.

Y phục của nam giới.

Theo ông Xoan, cách ăn mặc hay nhất vẫn là nửa kín nửa hở vùng lườn, hay phần cổ phải cao hơn vùng xương quai xanh, chỉ để lồ lộ phần da trắng ngần mới là đẹp. Mặc mà lộ quá thì khác chi có mặc mà... như không. Ông còn quan tâm đến “xà phòng” giặt của ông cha ta. Thời Hùng Vương, loại nước tẩy vẫn là “ngũ vị” gồm: Quế, cam thảo, hoa bưởi, hương nhu, tía tô. 5 loại tẩy dược trộn hoà với nhau vào nước lã rồi đun lên cho sôi để nguội dần và nhúng quần áo vào giặt. Mỗi một vị tẩy dược đều lưu lại trong áo quần những mùi đặc trưng, thơm thoang thoảng, đặc biệt là chống lại được muỗi. Thông thường, vua chúa và tầng lớp quan lại mới dùng ngũ vị dược này để tẩy uế quần áo. Còn dân thì dùng những loại củ, quả có bọt trên rừng để giặt vì dễ kiếm.

Y phục của người dân thời phong kiến.

Chị Nguyễn Thị Mỹ, chủ cửa hàng quần áo, trang phục Mỹ Hưng ở Việt Trì – Phú Thọ, con gái ông Xoan cho biết: “Chúng tôi thường gọi các y phục thời Hùng Vương là váy áo lá. Xưa chỉ có độc những mảnh vỏ cây được tết thành những cái khố để đóng vào người. Giờ đây, khi biểu diễn trên sân khấu thì còn có thêm váy xoè, áo trắng pha hồng (của nữ), còn nam vẫn cởi trần đóng khố”.

Đức Chính

-------------------------------------------------------------------------------------------

Cái vụ này sao giống như là "trùng tu" các di tích cổ ở miền Bắc quá. Áo công chúa gì mà như bộ đồ con nít thật.Còn cứ "ở trần đóng khố" vào mùa rét đậm rét hại thì...hong teo bu-gi cũng lọa! Thiệt là lọa quá đi!

Thiên Đồng

Đọc mà sao thấy ấu trĩ quá, haizzz!!! Bùn ghê gớm, hình như người ta tự hào hơn khi dân tộc ở trần đóng khố!!!

Không phải, tiến trình như thế nó mới sát với lịch sử tiến hóa loài người, mà cả cái thế giới này đang công nhận, là vài chục ngàn năm trước người ta vẫn ở trần đóng khố, ăn lông ở lỗ, tiến hóa tới hiện tại bây giờ mới là con người thông minh nhất, hiện đại nhất

Đâu chỉ riêng mấy ông viết lại lịch sử dân tộc Việt mới có suy nghĩ như thế này đâu, thật cũng tội cho họ