12 Con Giáp Gốc Việt

http://nongnghiep.vn...55/Default.aspx

Gs.ts Nguyễn Lân Dũng (17/02/2011 10:17)

* Tôi muốn hỏi trong 12 con giáp có năm Mão là năm Thỏ, tất cả các quốc gia âm lịch đều là năm thỏ theo Trung Quốc cả, nhưng tại sao Việt Nam lại là năm mèo ?

Chen Shao, người Trung Quốc, hiện sinh sống tại Hà Nội, i_love_china888@yahoo.com

Theo nguyên tắc thì các con vật kế tiếp nhau phải theo ngón chẵn rồi đến ngón lẻ. Con thỏ thời mới hợp vối nguyên tắc này hơn con mèo. Chữ Mão là chữ thư tư trong 12 chi, không phải là chữ Miêu có nghĩa là Mèo. Có lẽ các cụ ngày xưa nhầm nên về sau chỉ có mỗi người Việt Nam gọi năm Mão là năm con mèo, tuổi Mão là tuổi Mèo.

Ở Nhật Bản và Trung Quốc, mèo không thuộc mười hai con giáp. Bởi theo truyền thuyết, khi các con vật chạy thi, con chuột đã lừa con mèo rằng ngày chạy thi là ngày hôm sau, nên mèo yên tâm nằm ngủ. Con chuột trèo lên lưng trâu, và trâu cứ lầm lũi chạy, gần đến đích thì con chuột nhảy xuống và chiến thắng. Vì vậy từ đó mèo căm thù và hay đuổi bắt chuột. Ở châu Âu, người ta tính tuổi theo Mười hai cung hoàng đạo.

Khi được du nhập vào Trung Quốc, qua nhiều lần biến cải, những con giáp này vừa biến dạng cả chữ viết và hình tượng, cùng với ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa làm cho mất dần đi nguồn gốc ban đầu của nó. Một giả thuyết khác, dựa vào nghiên cứu ngữ âm học lịch sử, nhà ngôn ngữ Nguyễn Cung Thông gần đây đã chứng minh khá thuyết phục rằng tên 12 con giáp thuộc "tác quyền" của người Việt cổ. Ví dụ năm Ngọ là năm Ngựa, khác xa với từ Mã của người Trung Hoa. Đặc biệt là năm Mão/Mèo có khả năng là gốc Việt cổ bị thay bằng con Thỏ cho phù hợp với quan niệm (du mục) của người phương Bắc.

Tương tự năm Mùi, con dê có thể bị thay bằng cừu. Truy tìm gốc gác nhiều tên gọi cũng thấy được xuất xứ ban đầu của nó trong tiếng Việt cổ, như Tí gắn với Chuột, Dần gắn với Hổ, Mùi gắn với Dê, Hợi gắn với Lợn, Thìn gắn với Rồng.