Sưu Tầm Các Bài Viết Về Khủng Hoảng Kinh Tế Và Chiến Tranh Thế Giới

Khủng hoảng kinh tế theo quan điểm lịch sử

Một nước nào đó trải qua càng nhiều chấn động kinh tế, càng nhiều điểm yếu được loại bỏ, và khi kinh tế thoát khỏi khủng hoảng, càng khỏe mạnh hơn trước... Câu chuyện về doanh nghiệp đóng cửa, thất nghiệp tăng lên, ngân hàng sụp đổ, hệ thống thanh toán thất bại, tăng cường tích tụ nhiều hàng hóa không bán được trên thị trường, phá giá tiền tệ, ... đã trở nên rất cũ. Theo quan điểm lịch sử thì khủng hoảng kinh tế hiện nay chẳng phải là một hiện tượng siêu nhiên. Khủng hoảng trong kinh tế là quá trình thông thường, tiến triển phụ thuộc sự vận động bên trong của hệ thống kinh tế.

Luật chu kỳ

Bất kỳ khủng hoảng nào cũng chỉ xuất hiện khi bị mất thăng bằng, bị mất cân đối giữa những phần cấu thành sự thống nhất. Trong phạm trù kinh tế thì khủng hoảng xuất hiện khi thăng bằng giữa cầu và cung của hàng hóa hoặc dịch vụ bị mất.

Có bao nhiêu lý thuyết về kinh tế, thì có bấy nhiêu loại khủng hoảng kinh tế. Và gần như tất cả các lý thuyết đều nói là không thể tránh khỏi khủng hoảng kinh tế được. Nó là một phần của hệ thống kinh tế và sẽ chỉ biến mất khi chúng ta xóa bỏ luật lệ kinh tế theo kiểu mẫu thị trường và kế hoạch.

Trường phái tự do chủ nghĩa khẳng định rằng kinh tế có tính chất chu trình, có thời kỳ phát triển và đổ vỡ, bởi vì nhu cầu tiêu dùng và đầu tư có dạng sóng. Còn chủ nghĩa Mác khẳng định rằng khủng hoảng tài chính là thuộc tính cần thiết của chủ nghĩa tư bản, vì mục tiêu chính trong hệ thống của chủ nghĩa tư bản đã khởi sự là phải thu lợi nhuận.

Mô tả dưới dạng sơ đồ thì nó thể hiện câu chuyện như sau: mức độ sản xuất hàng hóa tăng lên và vượt nhu cầu tương ứng khả năng thanh toán thực tế, dẫn tới chuyện phải cho vay tiền để mua hàng hóa với mục tiêu tăng cầu. Nợ nần dần dần tích lũy, tiền-hàng hóa không cho vay được nữa và sự sản xuất rút ngắn lại vì không cần thiết. Bắt đầu qúa trình sa thải nhân viên-công nhân với quy mô lớn, tỷ lệ thất nghiệp tăng lên, mức độ sung túc trong cuộc sống và sinh hoạt sụt giảm.

Chu kỳ như thế này của hệ thống kinh tế chủ nghĩa tư bản là định lý. Những thời kỳ phát triển mạnh mẽ và suy sụp chuyền từ tay nọ sang tay kia. Các nhà bác học đã cố gắng tìm hiểu lý do của những khủng hoảng từ lâu, nhưng chưa có kết qủa. Mỗi trường hợp là một câu chuyện khác nhau.

Nhìn lại lịch sử

Giáo sư đại học Oksford, nhà lịch sử học Phillip Kay cho rằng khủng hoảng tài chính đầu tiên trong lịch sử đã nổ ra vào thời kỳ đế chế La Mã năm 88 trước Công Nguyên. Khủng hoảng kinh tế đã diễn ra vào thời Trung cổ (Florence, năm 1342), thời đại Phục hưng (Venice, năm 1492), thời kỳ Cận đại (Pháp, năm 1720). Nhưng cho đến giữa thế kỷ 19, những hiện tượng đó mang tính chất địa phương là chủ yếu. Trong quá trình hình thành chủ nghĩa tư bản, tần số và sự ảnh hưởng của chúng tăng lên. Nhưng điều chính là tất cả những khủng hoảng đó đều được khắc phục. Và cứ mỗi lần một quốc gia nào đó thoát khỏi cuộc khủng hoảng thì nó lại trở nên hùng mạnh hơn trước khi rơi vào khủng hoảng.

Khủng hoảng vào năm 1825 được coi là thảm họa tài chính toàn thế giới đầu tiên. Sau khi cuộc diễu hành giành độc lập đã lan đến Mỹ Latin, châu Âu đã nhập thêm vốn-tư bản cho lục địa đó, dẫn đến xuất khẩu và các món nợ quốc gia của những nước cộng hòa mới này tăng lên. Số vàng và bạc kiếm được ở Mỹ đã chuyển về cho nước Anh. Sự đầu cơ đông đảo vào các kim loại qúy hiếm đã làm cạn kiệt các ngân hàng nước Anh và dẫn đến phá sản thị trường vốn. Khủng hoảng đã lan ra phần lớn lãnh thổ Tây Âu và Mỹ Latin.

Khủng hoảng trong thị trường chứng khoán năm 1836-1837 đã bao phủ những quốc gia Anh, Đức và Hà Lan, gắn bó với những vốn đầu tư vô căn cứ được góp vào sự phát triển của những đường xe lửa. Và kết qủa là toàn bộ hệ thống ngân hàng những nước đó bị tổn thương nghiêm trọng.

Vào năm 1857 một trong những khủng hoảng có quy mô lớn nhất thế kỷ 19 bùng nổ. Những công ty đường xe lửa bị phá sản hoàn toàn dẫn đến sự sụp đổ của hệ thống ngân hàng quốc gia nhiều nước, rồi đến sự sập đổ của hệ thống ngân hàng toàn châu Âu.

Lý do khủng hoảng tiền tệ năm 1861 ở Mỹ là cuộc nội chiến giữa miền Nam và miền Bắc. Nhà nước đã không thể thanh toán được văn tự nợ sau khi vay ngân hàng. Khủng hoảng đã xuất hiện và kéo dài đến cuối cuộc chiến tranh.

Vào năm 1914 khủng hoảng tài chính tiếp theo bùng lên. Nhà nước Mỹ và phần lớn những nước châu Âu đã bán tống bán tháo ngân phiếu nhiều quốc gia khác để cung cấp cho những hoạt động quân sự của nước mình.

Thời kỳ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới hoàn toàn là khủng hoảng kinh tế. Thời kỳ Đình Trệ năm 1920-1922 và giai đoạn Đình Đốn Vĩ Đại năm 1929-1933 đã tác động đến đời sống mọi giới con người. Mùng 4 tháng 10 năm 1929 (“Thứ năm đen”), ở thị trường chứng khoán Niu-Yoóc, giá chứng khoán giảm đi 60-70%.

Cùng lúc đó, nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng của Mỹ đã sụp đổ nhanh chóng. Đến cuối tháng, những người giữ cổ phiếu bị mất hơn 15 tỷ đô-la, còn đến cuối năm giá chứng khoán sụt xuống 40 tỷ đô-la – số tiền khổng lồ vào thời điểm đó. Ngay tiếp sau đó, khủng hoảng bùng lên cả ở châu Âu. Vào năm 1933, ở những nước phát triển có tới hơn 30 triệu người chính thức không có việc làm.

Khủng hoảng năm 1957-1958 lan tràn ra Mỹ, Canada và những nước Tây Âu. Sản xuất công nghiệp thế giới giảm đi 4%. Kinh tế Mỹ vào năm 1973-1974 bị thu hẹp lại và giống như trong thời kỳ Đình Đốn Vĩ Đại. Khủng hoảng bao trùm toàn bộ châu Âu. Ở Anh giá chứng khoán giảm đi 56%. Tình hình còn trầm trọng thêm vì khủng hoảng dầu mỏ kèm theo, giá một thùng dầu tăng từ 3 lên thành 12 đô-la.

Ngày 19 tháng 10 năm 1987 được ghi nhớ ở lịch sử Mỹ là “Thứ hai đen tối”. Trong vòng một ngày, chỉ số quỹ Dow Jones Industrial sụt đi 22,6%. Tiếp theo thị trường Canada và Úc bị sụt giảm, còn sở giao dịch Hồng Kông nghỉ việc trong vòng một tuần.

Vào năm 1994-1995, khủng hoảng nổ ra ở Mêhicô, hai năm sau thị trường quỹ của châu Á sụp đổ. Các chuyên gia kết luận rằng khủng hoảng ở châu Á làm GDP thế giới giảm 2 ngàn tỷ đô-la. Một năm sau Nga đã phải tuyên bố lạm phát và chấp nhận buông xuôi, vì món nợ nhà nước quá lớn. Thị giá đồng Rúp sụt giảm, còn những người đầu tư quay lưng lại với kinh tế Nga.

Khủng hoảng năm 2008 là khủng hoảng đầu tiên đối với chúng ta, vì thế ở những nước như Ucraine nó là nỗi lo sợ, là hiện tượng đáng lưu tâm, và, cho dù đã xem xét phạm vi lan rộng của nó, đó là hiện tượng lô-gíc và tiên đoán được trước, và nhiều chuyên gia đã nói về nó trước khi nó bắt đầu.

Chúng ta chỉ nêu tên những thời điểm chủ yếu trong lịch sử kinh tế, bởi vì còn rất nhiều ví dụ khác ít quan trọng hơn, nhưng vẫn tác động mạnh đến số phận nhiều nước... Cần phải nói rằng nhân loại sống với khủng hoảng nhiều hơn là thiếu nó, ít ra là trong một thế kỷ rưỡi gần đây.

Nhưng vì sao kinh tế vẫn phát triển?

Dự đoán cho tương lai

Có thể gọi khủng hoảng tài chính thế nào cũng được – cơn hốt hoảng, sự đình trệ, sự giảm sút hoặc qúa trình giảm tốc độ, nhưng bản chất của nó không thay đổi. Nó là một “căn bệnh” như thế.

Khủng hoảng là hội chứng nói rằng thế giới không thể thực hiện kinh doanh như trước nữa. Cần phải cấp thiết khởi động lại toàn bộ hệ thống.

Nhà triết học thế kỷ 18 David Yum - người Scôt-len, nhà kinh tế học có tiếng nước Anh - đại diện trường phái cổ điển, David Riccardo ở thế kỷ 19 và nhà kinh tế học Liudvic phon Mizes vào thế kỷ 20, trong những lý luận của mình đều bênh vực ý kiến rằng khủng hoảng đã tác động có lợi cho toàn bộ hệ thống kinh tế. Họ khẳng định rằng khủng hoảng là một quá trình, nhờ quá trình đó kinh tế thị trường được cứu thoát khỏi tình trạng cùng cực, kinh tế trong tương lai tránh được sai lầm từ sự phồn vinh tạm thời cùng với lạm phát lần trước; và tạo động năng để hồi phục tình trạng kinh tế vững chắc. Đình đốn là hiện tượng không dễ chịu, nhưng là sự phản ứng cần thiết.

Có nhiều ví dụ tác động có lợi của khủng hoảng. Ví dụ: “Vào năm 1987 nó tỏ rõ sức mạnh của nước Nhật và làm sức lực kinh tế và tài chính của Nhật biến chuyển rõ rệt”, - chuyên viên tài chính George Soros kể lại kết quả khủng hoảng năm 1987.

Theo ý kiến của nhà kinh tế học V. S. Milôv – người Nga, thì khủng hoảng ở Nga đã có vai trò tích cực trong việc phát triển kinh tế Nga, vì lý do khủng hoảng xuất hiện đã đòi hỏi nhà nước phải lập lại kỷ luật ngân sách-tài chính, đã bị tăng lên đột ngột sau những năm khủng hoảng, cho dù nó có tác động tiêu cực cho phúc lợi nhân dân.

Hơn nữa, khủng hoảng có thể làm chứng cứ về việc kinh tế những nước công nghiệp phát triển chuyển đổi khoa học kỹ thuật và kinh tế-xã hội lên cấp độ mới. Khủng hoảng xuất hiện khi hệ thống tài chính và kinh tế tích lũy quá nhiều thành phần xơ cứng, không hiệu quả và không hợp lý. Kinh tế của Mỹ giảm sút cầm cố, nhưng đó chỉ là lý do mà theo luật đô-mi-nô, đã vạch trần những vết thương kinh tế thế giới được che giấu từ lâu. Sự giảm sút đã tạo thuận lợi trong việc loại bỏ bộ phận yếu kém trong dây xích kinh tế thế giới và có thể là phần lớn nền kinh tế các nước phát triển.

Một nước nào đó trải qua càng nhiều chấn động kinh tế, càng nhiều điểm yếu được loại bỏ, và khi kinh tế thoát khỏi khủng hoảng, càng khỏe mạnh hơn trước. Trước đây luôn luôn thế, và khủng hoảng hiện nay sẽ không phải là ngoại lệ. Cũng có khả năng khủng hoảng có thể hủy diệt kinh tế. Nhưng trong trường hợp hiện nay, phải đặt những nhân tố chính trị và xã hội lên trên để tạo điều kiện làm đoàn kết xã hội như một khối thống nhất. Trong trường hợp này không cần thiết phải nói về sự tử vong kinh tế, cho dù có thể hay không.

Khách quan mà nói, khủng hoảng không thể hoạch định trước bởi ai đó được. Chúng là cấu thành khăng khít của hệ thống chủ nghĩa tư bản thế giới. Mãi về sau này khủng hoảng kinh tế vẫn sẽ tiếp tục. Điều chủ yếu là cần phải rút ra được những kết luận đúng từ lịch sử và không phí thời gian vô ích. Khủng hoảng hiện nay khác với trước bởi vì thành phần văn hóa-xã hội đã không như trước. Không được phép sống theo cách không hợp với túi tiền. Chúng ta cũng cần phải xem xét lại triết lý về cách đối sử với đồng tiền.

Và cuối cùng, “krisis” dịch từ tiếng Hy Lạp cổ là “chỗ ngoặt”, vì thế cần phải hiểu rõ cái gì có thể sẽ chờ đợi chúng ta sau chỗ ngoặt đó.

(từ Ucraine)

Edited 25 Tháng 1, 2011 by VuiSong

Chiến tranh thế giới thứ nhất và hôm nay

Cách đây đúng 92 năm, 11 tháng 11 năm 1918, Thế chiến I chấm dứt. Nhân dịp này, tôi cố gắng viết ra bài này hòng phần nào giúp bạn đọc hiểu được một phần nào cuộc chiến đó và nếu hiểu đuợc nó thì bạn cũng có thể hiểu đựơc nguyên nhân của thế chiến thứ II. Tôi hoàn toàn không phải là nhà nghiên cứu lịch sử, lại càng không phải người ham mê lịch sử. Tôi chỉ cảm thấy rằng nhiều người Việt Nam không chuyên lịch sử thì thường không biết nhiều về cuộc chiến này. Một phần cũng vì nó ít liên quan đến Châu Á, một phần cũng vì khi chúng ta học lịch sử thì vì lý do này hay lý do khác, lịch sử đã bị méo mó quá nhiều rồi. Người Việt Nam có câu “méo mó có hơn không”: Riêng về lịch sử thì tôi thấy câu này không đúng. Tôi không có tham vọng viết cặn kẽ về chiến tranh vì nó đồ sộ quá và phức tạp quá, cũng không có ý định phân tích hậu quả, nguyên nhân của nó. Bài viết chỉ có tham vọng giúp bạn đọc có đựơc những nét chính của cuộc chiến, gần với lịch sử thật hơn. Lịch sử rất cần thiết cho hiện tại cũng như tương lai của chúng ta, thậm chí so với hiện tại bạn còn thấy thích thú, sửng sốt, thậm chí rởn tóc gáy. Muốn có được cảm giác này, xin bạn đọc theo tôi đến cuối bài.

Đài tưởng niệm nạn nhân Quốc Xã ở Lidice

Châu Âu năm 1914 chia thành hai khối. Khối thứ I là khối liên minh tay ba Anh-Pháp-Nga (sau này có thêm nhiều thành viên khác như Ý, Séc Bia…). Khối thứ II là liên minh tay đôi: Đức – Áo Hung (Đế chế Áo Hung lúc bấy giờ bao gồm cả Tiệp Khắc, Ba Lan …). Quan hệ Đức Pháp cực kỳ căng thẳng do kết quả của cuộc chiến tranh trước đó (1870) giữa Đức và Pháp, Đức thắng trận đã cắt chiếm vùng Alsace-Lorraine của Pháp. Quan hệ Anh Đức cũng không kém phần lủng củng do Đức luôn nhăm nhe tranh đoạt các thuộc địa của Anh. Một thứ chiến tranh lạnh đã xuất hiện trong thời kỳ này. Nhiều sự cố đã xẩy ra nhưng sự cố chính gây bùng nổ chiến tranh là vụ Quận công François-Ferdinand, người thừa kế tương lai ngôi báu Áo Hung, bị ám sát tại Sarajevo. Chủ mưu ám sát là nhóm Người Trẻ Bosna (Mlada Bosna). Chính quyền Séc Bia (Serbia) hoàn toàn không có âm mưu gì trong vụ này vì không dại gì mà đụng vào tổ kiến lửa. Lúc đó Séc Bia, một nước độc lập, đang là một cái gai trước mắt Đế Chế Áo Hung vì ngay trong lòng Áo Hung có hơn 10 dân tộc lúc nào cũng đang muốn vùng lên giành độc lập như Séc Bia. Ngày 28/7/1914, Áo Hung, viện cớ vụ ám sát, tuyên chiến với Séc Bia nhằm nhổ đi cái gai trước mắt và tránh hậu họa.

Séc Bia lại là đồng minh của Pháp-Nga, đặc biệt là rất thân với Nga (cùng văn hóa), nên Nga đã hoàn toàn không chần chừ tuyên chiến với Áo Hung. Đức là đồng minh của Áo Hung, nên cũng tuyên chiến với Nga vào ngày 01/8, tuyên chiến với Pháp ngày 03/8. Rồi ngày 04/8, Anh cũng nhẩy vào cuộc. “Như vậy sự chuyển biến về lượng đã đủ để dẫn đến sự chuyển biến về chất”: Thế chiến thứ I bùng nổ.

Đức với quân đội mạnh nhất thế giới lúc bấy giờ, mang quân đánh chiếm Bỉ, tấn công Pháp đến tận gần Paris… Thắng giòn giã khắp nơi. Chiến thắng tưởng chừng như cẩm trong tay rồi khi Cách mạng Tháng 10 Nga bùng nổ năm 1917. Nhiều quân lính của quân đội Nga Hoàng không muốn đánh nhau với Đức hoặc bỏ chạy theo cách mạng cộng sản. Nga Hoàng đành ký hiệp ước ngừng chiến với Đức. Rảnh tay bên phía Đông, Đức tung quân sang phía Tây (Pháp) để quyết giành thắng lợi cuối cùng. Nhưng tình hình chiến trường ngày càng xấu đi đối với Đức vì liên quân Pháp-Anh phản công dữ dội, buộc quân Đức phải lùi dần. Sau đó Đức lại mất đi nhiều đồng minh công thêm vào đó Mỹ lại nhảy vào tham chiến tiếp sức cho Anh-Pháp. Trong lúc tình hình chiến sự đang rối như canh hẹ, Đức thua liểng xiểng khắp nơi, thì ngay trong lòng nước Đức lại nổ ra cuộc cách mạng Đức. Tại sao có cách mạng Đức?

Ngày 29/9/1918, trước tình hình chiến sự thảm hại, Tướng tư lệnh Đức Ludendorff thông báo cho Hoàng Đế Guillaume II là phải cấp tốc đàm phán ngưng chiến. Ludendorff hy vọng sẽ có được “hòa bình trắng”, tức là không có kẻ thắng người thua và đề xuất với Hoàng Đế Guillaume II là phải dùng một chính phủ dân sự để đàm phán. Ngày 2/10/1917 Hoàng Thân Max de Bade được bổ nhiệm vào chức vụ như Thủ tướng bây giờ để đứng ra đàm phán. Hoàng thân tức tốc thảo công hàm gửi Tổng thống Mỹ Wilson đề nghị Tổng thống Wilson “ra tay tái lập hòa bình”. Hoàng thân chọn Tổng thống Wilson vì trước đó 1 năm Tổng thống Wilson đã soạn thảo 1 dự án hòa bình tương đối có lợi cho Đức. Nhưng tình thế đã hoàn thoàn thay đổi; Tổng thống Wilson từ chối thẳng thừng đối thoại với Hoàng Đế Guillaume II hay bất cứ một lực lượng quân sự nào của Đức. Không những thế, Tổng thống Wilson còn yêu cầu thiết lập ngay một chính thể dân chủ thực sự tại Đức. Đây chính là giọt nước làm tràn ly gây bùng nổ cách mạng Đức, dẫn đến sự sụp đổ của ngai vàng của Hoàng Đế Guillaume II (phải chạy trốn thảm hại sang Hà Lan), khai sinh nền công hoà Weimar (1919 – 1933). Weimar là thành phố, nơi họp Quốc Hội đầu tiên của Đức để soạn thảo và thông qua Hiến Pháp của chế độ dân chủ đầu tiên của Đức. Chế độ này sau bị Hitler bóp chết.

Không có sự hậu thuẫn của Mỹ để có hoà bình trắng, bị mất hậu phương, đang hỗn loạn vì cách mạng, quân đội Đức chỉ còn có mỗi một lựa chọn là ký hiệp ước ngừng bắn (đúng hơn là đầu hàng) với tất cả các điều kiện bất lợi nhất. Như vậy, cách mạng Đức là một đòn chí mạng cho quân đội Đức trong Chiến Tranh Thế Giới thứ I.

11 giờ sáng ngày 11 tháng 11 năm 1918, một hồi kèn báo hiệu vang lên trên khắp các chiến hào Pháp-Đức báo hiệu kết thúc chiến tranh. Trước đó vài giờ, tại Compiègne, một thành phố phía bắc Paris, Hiệp Định ngưng bắn đã được ký kết trên một toa tầu hỏa-văn phòng của thống chế Pháp Foch với nội dung chính: quân Đức rút về bên kia sông Rhin, trao lại cho quân đồng minh toàn bộ hạm đội, 5.000 đại bác, 25.000 súng máy, 1.700 máy bay và 150.000 toa tầu hỏa.

Chưa hết, hiệp đình ngưng bắn với các điểu kiện cay đắng như trên chưa phải đã hết. Còn phải thảo luận cái giá mà Đức phải trả cho các nước thắng trận. Sau sáu tháng bàn cãi tại Versailles (Pháp), các nước tham dự (trong đó có Đức, nhưng chẳng có một trọng lượng nào) ký kết hiệp ước Versailles. Xin kể ra đây vài điều khỏan để thấy cái đau của người Đức và cũng là nguyên nhân chính của thế chiến thứ II :

- Đức công nhận là thủ phạm gây chiến và phải chịu tránh nhiệm bồi thường toàn bộ thiệt hại cho các nước đồng minh, kể cả thiệt hại cho dân thường.

- Đức mất hết thuộc địa ở Châu Phi, Châu Á, Châu Đại Dương.

- Quân đội Đức sẽ chỉ giới hạn ở con số 100.000 người, không có pháo hạng nặng, không có máy bay và xe tăng.

- Thành lập nhà nước Ba Lan. Cắt một phần lãnh thổ Đức cho Ba Lan để Ba Lan có đường thông ra biển. (như vậy Đức bi chia thành hai mảnh, mảnh Prussia bị tách rời ra khỏi lãnh thổ Đức).

- Đức trả lại cho Pháp vùng Alsace-Lorraine.

Ngoài ra, hiệp đinh Versailles còn thành lập Hội Quốc Liên (Society of Nations), tiền thân của Liên Hợp Quốc, để tiến hành giải giới nói chung và giai quyết các mâu thuẫn xung đột giữa các nước qua con đường đàm phán.

Người Đức vô cùng cay cú với thất bại trong thế chiến I và với các điều khoản của Hiêp Ước Versailles. Đối với hạ sĩ Adolf Hitler thì điều đó còn làm tăng mối hận lên gấp bội. Tại sao?

Hitler là người Áo chứ không phải là người Đức như nhiều người nhầm tưởng. Sinh ngày 20/04/1989 ở Braunau – Áo, Hitler mồ côi bố lúc 14 tuổi. Đương sự học hành rất lởm khởm. Kết thúc trung học, đương sự muốn học vẽ nhưng vẽ cũng “hơi bi yếu”, thi trượt 2 lần vào trường nghệ thuật Vienna. 19 tuổi mẹ cũng qua đời, đương sự phải bỏ lên thủ đô Vienna sống vật vờ như chó đói, lang thang cơ nhỡ khắp nơi và vẽ tranh loại bưu thiếp (post cards) kiếm sống. Tôi hoàn toàn không có chủ định hạ thấp Hiler mà chỉ viết gọn lại những gì nói trong các sách sử. Tóm lại, đương sự xuất thân từ một gia đình bình thường (nông dân-tiểu công chức), chứ không phải một gia đình quyền quý trí thức. Bản thân học hành không ra gì, tuy nhiên về sau này đương sự phát triển cái tài hùng biện của đương sự lên tột độ. Không gia đình, vô tổ quốc (vì đương sự không ưa gì tổ quốc Áo của cha mẹ đương sự), đương sự tìm cách gia nhập quân đội Đức. Đương sự tìm thấy niềm vui và chỗ cư trú trong quân đội Đức. Bản thân thì hơi khùng khùng, nhưng chiến đấu rất dũng cảm, hai lần được thưởng huân chương. Quân đội là niềm vui là cứu cánh của đương sự (hiển nhiên, vì còn hơn là cảnh vật vờ ở Vienna). Hạ sĩ Hitler đang vui vẻ trong quân đội thì đùng một cái Cách mạng Đức kết liễu sự ngự trị của quân đội Đức. Nguyên cớ tại sao Hitler ghét cay ghét đắng những người làm cách mạng Đức. Cách mạng Đức là một chuỗi các sự kiện, nhưng chủ yếu là do các hoạt động của những người cộng sản Đức. Theo nhiều người Đức và Hitler, nước Đức không thua trận mà nước Đức bị đâm sau lưng bởi bọn phản bội Mác-xít Do Thái (Mẹ của Karl Marx là người Do Thái). Đây cũng là một lý do tại sao Hitller ghét cả Cộng Sản lẫn Do Thái. Nền cộng hoà non trẻ Weimar của Đức gặp rất nhiều khó khăn dẫn đến cuộc đảo chính hụt năm 1923. Kể cũng dễ hiểu khi Hitler nằm trong nhóm âm mưu đảo chính đó. Bị kết án tù 5 năm, nhưng thời gian ở tù thực sự chỉ 1 năm. Trong thời gian đó, đương sự đã vẽ ra một học thuyết dở hơi làm loạn cả thế giới, trong tác phẩm mang tên Mein Kampf (Cuộc chiến đấu của tôi) với những nét chính là: về cơ bản, các chủng tộc cũng như những cá nhân không ngang bằng nhau. Chủng tộc thượng đẳng là chủng tộc Aryens, cao lớn, tóc vàng… có xứ sở là nước Đức và các dân tộc thuộc nhóm nói tiếng Đức (Germania). Chủng tộc thượng đẳng này có quyền và có nghĩa vụ loại bỏ những yếu tố làm “ung thối” chủng tộc (huyết thống Do Thái, đồng tính luyến ái, người dị tật…) và đi chinh phục các chủng tộc khác. Trước thế chiến thứ II, dưới thời Hitler đã có những trại tập trung người Do Thái Đức rồi.

Trước thời gian bị đi tù, Hitler đã tham gia vào một đảng dân tộc cực đoan do một tay thợ khóa tên là Anton Drexler thành lập năm 1918. Sau đó nhờ có sự giúp đỡ của một đồng đảng là đại úy Rohm, Hitler đã nắm trọn quyền chỉ huy đảng này, có tên là đảng Công Nhân Đức, sau này đổi tên thành Đảng Quốc Gia Xã Hội Chủ Nghĩa Đức mà ở Việt Nam ta hay gọi là Đức Quốc Xã. (National Sozialistich Deutsche Arbeiterpartei gọi tắt là Nazi). Nước Đức đang hỗn độn trong khủng hoảng, đang hậm hực bị thua trận, nên đã tin vào Hitler. Từ một đảng rất thiểu số chỉ có 14 ghế trong Quốc Hội, năm 1930 có 6.409.000 phiếu bầu cho Nazi được 107 ghế. Đùng một cái Nazi trở thành đảng số 1 của Đức. Trong tác phẩm Mein Kampf, đương sự làm cho mọi người hiểu rằng thần thánh giao cho đương sự sứ mệnh gột bỏ “tội ác” của thế giới đối với nước Đức, cứu nước Đức khỏi thảm họa Cộng Sản, Mác-xít, Do Thái.

Năm 1933, Thống chế – Tổng thống Hinderbourg buộc phải giao chức vụ Thủ tướng cho Hitler sau quá nhiều xáo trộn trong nước. Ngày 02/8/1934, Hinderbourg tạ thế. Hitler tự tuyên bố lên nắm trọn quyền vừa Tổng thống vừa Thủ tướng, ra tay giết phụ tá Rohm, người có công nhất đã giúp Hitler nắm trọn đảng Nazi, vì nghi Rohm có thể đảo chính đương sự. Nắm trọn quyền, Hitler tuyên bố khai sinh nền Cộng Hòa Thứ III của Đức. Đây cũng đúng là một cuộc cách mạng, nhưng là cuộc cách mạng Nazi. Một tên độc tài hoang tưởng, một nền kinh tế đại khủng hoảng, các nhà quân sự mù quáng, một nền dân chủ èo uột, một đám quần chúng cuồng tín, hận thù, đó là những yếu tố đủ để làm nổ tung trái đất. Cái gì phải xẩy ra, đã xẩy ra như quý vị đã biết: Chiến Tranh Thế Giới thứ II.

Nền Cộng Hòa thứ III của Hitler nói tóm lại vài dòng là gi? Các thành viên chính đảng khác bị khủng bố, bị thủ tiêu hoặc bị bỏ tù. Biểu tình, đình công, hội họp bị cấm chỉ. Người lao động chỉ được tham gia vào một công đoàn duy nhất gọi là Mặt Trận Lao Động. Thanh niên thì được tập trung vào tổ chức gọi là Đoàn Thanh Niên Hitler và… và xuýt nữa tôi quên điều quan trọng này: theo điều luật 14/07 đảng Nazi được công nhận là đảng chính trị duy nhất ở Đức và trở thành hiện thân của Nhà nước Đức.

Viết đến đây tự nhiên tôi thấy giật mình thon thót, rởn tóc gáy. Cái chế độ Nazi này nó cứ hao hao, mà chẳng phải hao hao nữa, nó giống hệt cái chế độ nào đó thời nay nhỉ. Giống quá cỡ. Mà tại sao cái dân tộc đó chậm tiến thế nhỉ. Bây giờ là thế kỷ 21 rồi. Cái câu chuyện nước Đức là chuyện trong thế chiến thứ I làm sao lại có thể còn tồn tại đến ngày nay được nhỉ. Thật là bất hạnh cho dân tộc nạn nhân như thế.

Không thể đổ lỗi cho một mình Hitler. Không có hàng triệu người ủng hộ đương sự, thì đương sự một tên lang thang cơ nhỡ làm sao có thể làm được những chuyện tày trời như vậy.

Viết đến đây thì tôi nghe văng vẳng từ bên hàng xóm đài Tiếng Nói Việt Nam phát thanh bài ca diệt Phát-xít nổi danh thời Cách Mạng Mùa Thu 1945-46: “Đồng bào tuốt gươm vùng lên. Đã đến ngày trả mối thù chung. Diệt Phát Xít, giết bầy chó đê hèn. Tiến lên nền dân chủ cộng hòa”.

Tôi rất tự hào vì được làm công dân của nước Việt Nam văn minh chống Phát-xít.

Hà Nội, 10/2010.

Nguồn; Thongluan.org

Gần đây thấy xôn xao về chủ đề chiến tranh thế giới thứ 3 có nổ ra hay không?

Lại nhớ hồi trước học lịch sử thầy giáo có nói là cứ sau các cuộc đại khủng hoảng thế giới là đại chiến nổ ra.Trong lịch sử cứ đến đầu của một thế kỷ là chiến tranh lại nổ ra.

Cuộc chiến tranh thế giới thứ nhất bắt đầu từ năm 1914 -1918 từ sau khủng hoảng kinh tế của đế quốc Anh năm 1890.

Phải chăng lịch sử luôn lập lại ?Chiến tranh thế giới lần 3 có thể nổ ra trong khoảng năm 201x? 2014?...

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Khủng hoảng nợ sẽ gây ra chiến tranh thế giới?

Trang “Bình luận Trung Quốc” ngày 16/1 đăng bài của Giáo sư Kiều Tân Sinh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Liêm Chính thuộc trường Đại học Tài chính Luật pháp Trung Nam, cho biết một số nhà sử học lo ngại rằng nếu các nước châu Âu không thể thoát khỏi khủng hoảng nợ, chiến tranh thế giới sẽ bùng nổ.

Trong lịch sử, Chiến tranh Thế giới thứ I bùng nổ do cuộc khủng hoảng kinh tế của đế quốc Anh năm 1890. Khi đó, Bộ trưởng Tài chính Anh đã thẳng thắn nói với Thủ tướng nước này rằng trên thực tế nước Anh đã phá sản. Chính sự đổ vỡ triệt để của kinh tế trong nước đã cuốn Anh vào đại chiến thế giới.

Các khoản bồi thường chiến tranh từ Đức không những không cứu được nền kinh tế của Anh mà ngược lại chiến tranh còn làm châu Âu lâm vào khủng hoảng kinh tế.

Kẻ có lợi duy nhất cuối cùng là Mỹ. Nước này thu lợi lớn từ việc cho Anh vay nợ và đại chiến thế giới cũng đã kích thích ngành công nghiệp quân sự Mỹ phát triển nhanh chóng. Mỹ, nước từng đóng vai trò cứu giúp châu Âu, đang ngập chìm trong nợ. Các nhà phân tích tài chính phố Uôn cho biết tổng nợ của chính quyền địa phương ở Mỹ đã vượt quá 2.000 tỷ USD và trong năm 2011 này, nước Mỹ sẽ có trên 100 thành phố bị phá sản.

Tuy nhiên, kinh tế thị trường của Mỹ nói riêng và các nước phương Tây nói chung có tính “ngoại bộ” mạnh mẽ. Trong quá trình phát triển kinh tế thị trường, các nước phương Tây cho phép lưu thông tài chính, vốn, hàng hóa và công nghệ, nhưng lại không cho phép lưu thông tài nguyên nhân lực. Chính điều này đã giúp các nước phương Tây luôn đứng hàng đầu trong chuỗi phát triển kinh tế thị trường và thu lợi lớn thông qua việc kiểm soát lưu thông của dòng vốn, công nghệ, tiền tệ và dân số.

Do một số nước đang phát triển, trong đó có Trung Quốc, phải đối mặt với áp lực từ dân số lớn, nên để giải quyết vấn đề việc làm, họ không thể không thực thi mô hình kinh tế hướng ngoại. Trong quá trình phát triển ngoại thương, các nước này đã tích lũy một lượng lớn USD. Để giải quyết vấn đề tỉ giá, Trung Quốc không thể không mua nợ của Mỹ, làm cho nền kinh tế tín dụng của Mỹ tiếp tục phát triển. Tuy nhiên, sự "tham lam" của các ngân hàng đầu tư phố Uôn đã làm tan vỡ ảo mộng của tất cả. Ngày càng có nhiều nước ý thức rằng hệ thống kinh tế tín dụng của Mỹ sẽ gây ra khủng hoảng tài chính. Họ không muốn tiếp tục tích cực dự trữ USD như trước đây. Điều này đã đặt nền kinh tế Mỹ trước nguy cơ bong bóng hóa khủng hoảng.

Hiện nay, để kích thích kinh tế trong nước, Mỹ in tiền ồ ạt. Chính sách nới lỏng định lượng sẽ khiến đồng USD mất giá. Đồng USD yếu, trong một chừng mực nào đó, sẽ giúp khuyến khích xuất khẩu, duy trì sự ổn định về giá trên thị trường Mỹ, nhưng lại triệt để phá hoại hệ thống tài chính thế giới mà Mỹ xây dựng. Trong bối cảnh thiếu một hệ thống tài chính làm cột đỡ, Mỹ không thể giải quyết được những vấn đề kinh tế trong nước.

Trừ phi Mỹ có thể phát động một cuộc chiến tranh và thông qua chiến tranh để kích thích kinh tế, công nghiệp trong nước, đặc biệt là kinh tế công nghiệp quân sự, nếu không nền kinh tế Mỹ vẫn thiếu động lực để tăng trưởng.

Xét ở khía cạnh này, việc phát động chiến tranh đối với chính phủ Mỹ là tích cực và cần thiết. Theo học thuyết “Cửa sổ vỡ” (phải giải quyết mọi vấn đề ngay khi nó vừa xảy ra, không để cho vấn đề trở nên nghiêm trọng thêm) nổi tiếng của kinh tế học phương Tây, khi kinh tế đình trệ, nếu đập vỡ “cửa sổ”, không những đem lại sự phát triển cho ngành chế tạo kính, mà còn khiến các ngành nghề liên quan sẽ “thơm lây”. Vì thế, Mỹ càng có thêm động cơ kinh tế để phát động chiến tranh.

Tuy nhiên, nhân loại đã tiến vào thế kỷ 21. Phương thức cắt đất bồi thường giải quyết chiến tranh từ lâu đã không còn tồn tại. Trừ phi có người trực tiếp thuê đại quân của Mỹ, nếu không việc phát động chiến tranh sẽ đặt Mỹ vào tình trạng "lỗ vốn". Chiến tranh Irắc là cuộc chiến tranh hiện đại hóa giúp thay đổi bộ mặt của ngành công nghiệp quân sự Mỹ.

Cuộc chiến tranh này tuy đã lật đổ được chính quyền của Tổng thống Saddam Hussein, nhưng Mỹ không nhận được tiền bồi thường chiến tranh. Ngược lại, do Irắc lâm vào chiến loạn, nên chính phủ Mỹ không thể không tìm trăm phương nghìn kế vay tiền, giúp chính quyền Irắc hậu Saddam vượt qua cơn khốn khó.

Vì những lý do trên, Giáo sư Kiều Tân Sinh cho rằng trừ phi xảy ra một sự kiện đặc biệt, trong tương lai gần, không thể xảy ra đại chiến thế giới, và càng không thể xảy ra đại chiến thế giới do Mỹ giữ vai trò chủ đạo. Chiến tranh là sự kéo dài của chính trị. Chiến tranh cũng là một loại hình kinh tế. Khi tài nguyên đầu tư cho chiến tranh lớn hơn những gì có thể gặt hái được, sẽ không ai phát động chiến tranh.

Hà Ngọc (P/v TTXVN tại Hồng Công)

Edited 25 Tháng 1, 2011 by VuiSong