Trung Quốc khai thác Olympic như thế nào?

Trung Quốc khai thác Olympic như thế nào?

Nguồn: Vietnamnet.net

09:18' 06/08/2008 (GMT+7) Từ những công trình xây dựng mới hoành tráng để thu hút tâm điểm thế giới, Olympic đang thực sự tác động lâu dài với Trung Quốc.

• Trung Quốc được gì khi tổ chức Olympic?

Những "cô gái huy chương" tập đi đứng, tập có nụ cười "hở tám chiếc răng" (Ảnh: China Daily)

Từ các nhà lãnh đạo tới hầu hết người dân đều cho rằng, việc Uỷ ban Olympic quốc tế tuyên bố Bắc Kinh sẽ tổ chức Thế vận hội năm 2008 đã đánh dấu sự nổi lên của Trung Quốc như một quốc gia đóng vai trò lớn trên phạm vi toàn cầu.

Olympic Tokyo 1964 và Olympic Seoul 1988 đã góp phần đưa Nhật Bản, Hàn Quốc lên vũ đài quốc tế, và Olympic Bắc Kinh được chờ đợi sẽ minh chứng cho thế giới câu chuyện thành công về phát triển kinh tế cũng như sức mạnh chính trị của Trung Quốc.

Thủ tướng Trung Quốc Ôn Gia Bảo từng tuyên bố, Olympic Bắc Kinh là cơ hội để Trung Quốc thể hiện với thế giới sự "dân chủ, cởi mở, lịch thiệp, thân thiện và hòa hợp".

Olympic 2008 sẽ là một trong những sự kiện "đắt đỏ" nhất từ trước tới nay được tổ chức với 16 ngày thi tài ở 37 đấu trường. Ngoài Bắc Kinh, còn có 6 thành phố khác tham gia tổ chức Thế vận hội gồm: Hong Kong; Thanh Đảo (Sơn Đông); Tần Hoàng Đảo (Hà Bắc); Thượng Hải, Thẩm Dương (Liêu Ninh) và Thiên Tân.

Để chuẩn bị cho Olympic, Trung Quốc đã đầu tư gần 40 tỉ USD riêng trong cơ sở hạ tầng từ 2002 - 2006, thay đổi diện mạo thành phố Bắc Kinh, đầu tư vào các vận động viên ngôi sao với hy vọng giành nhiều vị trí quán quân.

Đầu tư thể thao

Sau khi giành được quyền tổ chức Olympic 2008, Trung Quốc bắt đầu nỗ lực lớn trong bảy năm để đáp ứng các yêu cầu của Uỷ ban Olympic quốc tế cho Thế vận hội.

Nhìn vào các Olympic trước đó, đặc biệt tại Sydney và Atlanta games, Uỷ ban Olympic Bắc Kinh bắt đầu công cuộc đổ tiền đổ của vào hàng loạt dự án xây dựng sân vận động, nhà thi đấu...

Trung Quốc với sự hỗ trợ lớn của kiến trúc sư nước ngoài đã xây dựng Công viên Olympic cùng 37 sân vận động và điểm thi đấu. Trong đó có 32 dự án tại Bắc Kinh gồm 19 công trình mới và 13 công trình nâng cấp.

Những cơ sở còn lại thuộc năm thành phố khác gồm: Một trung tâm đua thuyền tại Thanh Đảo, các sân vận động ở Thiên Tân, Tần Hoàng Đảo, Thẩm Dương và Thượng Hải.

Trung Quốc còn xây dựng 59 trung tâm huấn luyện và các dự án cơ sở hạ tầng cho Paralympic Games, sẽ diễn ra ở Bắc Kinh vào tháng 9/2008 tiếp sau Olympic.

Những công trình lớn tại Bắc Kinh như Sân vận động quốc gia (còn gọi là sân vận động Tổ chim) và Trung tâm biểu diễn Nghệ thuật quốc gia (thiết kế như hình quả trứng nổi trên mặt nước) đều sẵn sàng sử dụng lâu dài khi Olympic kết thúc.

Giao thông và cơ sở hạ tầng

Thống kê cho thấy, từ 2002 tới thời điểm trước khai mạc Olympic, Bắc Kinh sẽ chi khoảng 1,1 tỉ USD để nâng cấp hệ thống giao thông, như xây dựng và mở rộng hệ thống tàu điện ngầm thành phố, xây dựng và nâng cấp hơn 318km đường phố bao gồm 23 tuyến đường trong và xung quanh các địa điểm Olympic, hai tuyến đường vành đai mới, hệ thống kiểm soát giao thông công nghệ cao, một nhà đón khách mới ở Sân bay quốc tế Bắc Kinh, mở rộng đường dẫn đến sân bay...

Từ 2006-2010, Bắc Kinh dự kiến chi hơn 200 triệu USD vào việc phá hủy các tòa nhà, công trình xây dựng cũ nát, nâng cấp 25 di tích lịch sử, khu nhà cổ, các danh thắng, trong đó có cả Tử Cấm Thành.

Bắc Kinh cũng đã chi 3,6 tỉ USD để "hóa thân" thành một "thành phố số" năm 2008 với việc sử dụng rộng rãi thiết bị số, viễn thông băng thông rộng, công nghệ không dây, và "công nghệ thông minh".

Bảy năm chuẩn bị cho một thế vận hội (Ảnh Reuters)

Đầu tư môi trường

Mặc dù Bắc Kinh đã nỗ lực cải thiện chất lượng không khí, như yêu cầu các nhà máy nhiệt điện giảm bớt lượng khí thải, các công trình xây dựng ngừng hoạt động trong kỳ Olympic, chuyển hơn 200 nhà máy gây ô nhiễm nặng ra khỏi thành phố... nhưng chất lượng không khí vẫn là một lo lắng lớn với các vận động viên tham dự Olympic.

Trung Quốc đã thực hiện 20 dự án để cải thiện chất lượng môi trường của Bắc Kinh với tổng mức đầu tư là 12,2 tỉ USD.

Thành phố đã xây dựng các nhà máy xử lý nước thải mới, chế biến rác thải rắn, lập vành đai xanh, xây dựng đội xe buýt sạch phục vụ Thế vận hội; thay thế 47.000 taxi cũ và 7.000 xe buýt động cơ diesel, bắt đầu yêu cầu xe cộ phải đáp ứng chuẩn khí thải châu Âu...

Phát triển kinh tế

Cục Thống kê Bắc Kinh cho hay, chi tiêu xung quanh Olympic đã góp thêm 2,5% tăng trưởng kinh tế thường niên của thành phố từ năm 2002.

Rất nhiều công ty muốn tận dụng lợi thế Olympic đã khiến ngành quảng cáo bội thu. Số tiền chi cho quảng cáo tại Trung Quốc (với 42,5% tập trung vào truyền hình) đã tăng từ 14,7 tỉ USD năm 2007 lên 18,4 tỉ USD năm nay, quảng cáo trên Internet tăng 30%.

Công nghiệp thể thao Trung Quốc cũng tăng nhanh chóng. Bắt nguồn từ những sự kiện thể thao lớn tổ chức tại Trung Quốc như Olympic Bắc Kinh 2008, Cúp bóng đá nữ thế giới 2007, Asia Games Quảng Châu 2010, công nghiệp thể thao Trung Quốc có thể tăng trưởng 20%/năm đặc biệt tại Bắc Kinh, Quảng Đông, Liêu Ninh và Chiết Giang.

Chủ nghĩa dân tộc

Theo Michael Davis, một giáo sư tại Đại học Trung Quốc ở Hong Kong, lợi ích lớn nhất từ Olympic Bắc Kinh mà Trung Quốc muốn khai thác là gắn liền sự kiện này với chủ nghĩa dân tộc.

Với mức chi phí hàng chục tỉ USD (hơn 40 tỉ USD, so với số tiền đầu tư 16 tỉ USD cho Olympic Athens bốn năm trước), Trung Quốc hy vọng gì từ Olympic?

Richard Baum, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học California, Los Angeles nói, Olympic được coi là dịp thể hiện phép màu kinh tế Trung Quốc.

Với chính phủ Trung Quốc, Olympic còn là dịp để thực hiện "giấc mơ 100 năm", theo lời Susan Brownell, một nhà nhân loại học tại Đại học Missouri, St Louis, cho biết. "Đó chính là mơ ước in rõ dấu ấn Trung Quốc khi tổ chức Thế vận hội, manh nha từ năm 1908.

Ý tưởng tổ chức Olympic luôn gắn liền với hình ảnh một quốc gia hùng cường, thịnh vượng, để được đối xử công bằng như các quốc gia khác", Brownell - tác giả cuốn sách "Bắc Kinh Games: Olympic có ý nghĩa thế nào với Trung Quốc" xuất bản đầu năm nay - nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo bà Brownell, tâm điểm chú ý của Chính phủ Trung Quốc là nội địa hơn là tạo lập hình ảnh quốc tế. Đó là mục tiêu dùng Olympic để "quốc tế hóa" người Trung Quốc và tạo ra một thế hệ người Trung Quốc có đủ tư cách, phẩm chất thành những công dân toàn cầu.

Từ năm ngoái, Chính phủ Trung Quốc đã thực hiện một chương trình giáo dục Olympic rộng khắp trong suốt hệ thống trường học. Những bài học mới về Olympic được đưa vào chương trình giảng dạy, dạy các học sinh về lịch sử Thế vận hội và khát vọng huy chương vàng của Trung Quốc.

Và, tất cả không phải là màu hồng

Năm 2008 là một năm khó khăn với Trung Quốc tính đến thời điểm này, tổ chức một Olympic hoành tráng lại càng tăng thêm áp lực. Một mùa đông khắc nghiệt với bão tuyết kéo dài, đã thể hiện tình trạng suy yếu về cơ sở hạ tầng của Trung Quốc, đặc biệt trong hệ thống mạng lưới đường dây cung cấp điện;

Chặng đường rước đuốc không hoàn toàn là thuận lợi nhanh chóng; Cơn địa chấn hủy diệt tại Tứ Xuyên và một số tỉnh lân cận đã thu hút sự tập trung của Trung Quốc và thế giới, hơn là công cuộc chuẩn bị Thế vận hội. Chuyện ô nhiễm không khí, chất lượng thực phẩm cũng đã ảnh hưởng tới hình ảnh Olympic mà Bắc Kinh muốn tạo dựng.

Nhiều người dân phải thay đổi chỗ ở, do dành đất để xây dựng các công trình Olympic hoặc đơn giản là để tạo diện mạo đẹp hơn cho thành phố. Nhiều người trong số này đã lên tiếng than phiền, vì sự xáo trộn, vì tiền đền bù không đủ.

Những biện pháp an ninh, kiểm soát giao thông được áp dụng chặt chẽ cũng làm cho người dân gặp khó khăn. Những người không phải ở Bắc Kinh thì gặp nhiều trở ngại hơn trong việc xin cấp giấy phép cư trú, hành khách đi tàu điện ngầm buộc phải qua kiểm tra an ninh, xe ôtô bị hạn chế lưu thông để đảm bảo chất lượng không khí...

Một người lái taxi cho hay, Olympic không có ý nghĩa gì với anh ta: "Tại sao tôi phải học tiếng Anh, tôi không có thời gian làm việc đó", anh than phiền.

Trong một quán cà phê nhỏ ở Bắc Kinh, một ông chủ công ty tư nhân nhỏ cũng nói về các quy định an ninh mới mà Trung Quốc áp dụng trước Olympic. "Vài ngày, cảnh sát lại yêu cầu họp tổ họp xóm một lần. Họ yêu cầu chúng tôi đề cao cảnh giác phát hiện mọi hành vi trái phép, rồi sau đó là hàng loạt quy định mới được làm hay không được làm gì".

Bảy năm chuẩn bị, các địa điểm thi đấu đã sẵn sàng, những tuyến tàu điện ngầm mới đi vào khai trương, các nhà máy ô nhiễm bị đóng cửa, những cô gái trao huy chương vừa hoàn tất khóa học tiếp đón với nụ cười "vừa đủ hở tám chiếc răng"... Trung Quốc đang chờ ngày khai mạc Olympic 8/8/2008.

• Kỳ Thư (tổng hợp)