Gà chín cựa có thật và sắp bị tuyệt chủng!

Gà 9 cựa sắp tuyệt chủng

Bản Cỏi (Xuân Sơn, Tân Sơn, Phú Thọ) gồm 77 hộ người Dao, đang nắm giữ "báu vật" được cho là có từ thời vua Hùng: giống gà 9 cựa. Tuy nhiên, giống gà này đang ngày một vắng bóng.

> Người dân hiếu kỳ với gà nhiều cựa

Trưởng bản Cỏi, ông Đặng Vĩnh Phúc, khẳng định nếu không có giống gà nhiều cựa, chẳng ai biết đến bản Cỏi nghèo khó. Giống gà này của người Dao, có từ xa xưa, khi ông lớn lên đã thấy. "Trước đây, nhà nào cũng nuôi, ít thì chục con, nhiều vài ba chục. Nhưng hình như tôi thấy chỉ có 6-8 cựa thôi, hiếm khi thấy gà 9 cựa lắm", ông Phúc kể.

Nhiều người dân cho biết gà 9 cựa thường thì vài năm mới thấy xuất hiện một con. Giống này lạ lắm, muốn nhân rộng ra để nuôi nhiều hơn cũng không được, nhưng chúng cũng chẳng tự nhiên mất đi, tồn tại bao đời nay rồi. "Chỉ gà bố mẹ nhiều cựa thì mới sinh ra gà con nhiều cựa. Nhiều người dưới xuôi lên xin giống mang đi nơi khác, nhưng hoặc là gà chóng chết, hoặc là đẻ trứng ra, cho ấp nở thì gà con chẳng thấy có nhiều cựa", một người dân kể.

Gà nhiều cựa ở bản Cỏi.

Ảnh: Công an Nhân dân.

Trưởng bản Phúc bảo năm nay gà nhiều cựa hiếm rồi, bởi chúng đồng loạt lăn ra chết vào tháng 7 năm ngoái. Có người tiếc của đem chọn mấy con to làm thịt, còn thì vứt hết ngoài bìa rừng. Hết dịch, ông Phúc đi kiểm tra thì cả bản Cỏi chỉ còn chưa tới 50 con nhiều cựa. Cách đây vài tháng, đám gà còn lại lăn ra chết. Hiện số gà nhiều cựa trong bản Cỏi chỉ đếm được trên đầu ngón tay.

Trước đó, các cán bộ của Vườn quốc gia Xuân Sơn (Phú Thọ) từng vào bản mua gà nhiều cựa về nuôi. Ông Trần Đăng Lâu, Giám đốc Vườn cho biết, chưa nghiên cứu tường tận được tại sao giống gà 9 cựa lại có nhiều ở bản Cỏi, mà không thấy xuất hiện ở các vùng khác.

"Đây là sự ngẫu nhiên hay có những bí ẩn nào khác mà chúng ta chưa biết? Có thể bản Cỏi nằm liền kề với một khu rừng nứa thuộc họ cỏ, là nguồn thức ăn lý tưởng cho gà 9 cựa mà không phải nơi nào cũng có. Bên cạnh đó, nguồn nước ở Bản Cỏi từ trong núi đá vôi hàm lượng canxi lớn chảy ra, rất sạch, phải chăng tạo nên những sự đột biến về xương (cựa gà) đó?", ông Lâu nghi vấn.

Ông Lâu cho biết thêm cách đây chừng 10 năm, khi phát hiện ra giống gà nhiều cựa, Vườn đã nghĩ ngay đến truyền thuyết "Hùng Vương thứ 18 kén rể", nên cũng để tâm nghiên cứu. Nhưng nay nhiều người từ xa tìm đến tận bản Cỏi tìm mua gà nhiều cựa, họ trả giá cao, thậm chí là tiền triệu để mua bằng được, nên gà cứ thưa thớt dần đi.

"Cộng với dịch bệnh, nguy cơ mất đi giống gà quý này là rất cao. Chúng tôi đã bí mật sưu tầm được một số cá thể gà nhiều cựa, tìm cách bảo tồn để nhân giống và thử nghiệm nuôi ở một vùng sinh thái khác...", Giám đốc Vườn nói.

(Theo Công an Nhân dân)

LỜI BÀN CỦA THIÊN SỨ

Hiện nay, trong nghiên cứu lịch sử có một xu hướng - tôi tạm gọi là - "Hiện thực hóa truyền thuyết". Đây là một phương pháp nghiên cứu rất sai lầm, nó dẫn đến phá hoại, xuyên tạc và tầm thường hóa truyền thuyết lịch sử văn hóa của dân tộc. Tôi thí dụ điển hình như truyện Thạch Sanh, được hiện thực hóa bằng một cái động ở Hà Tiên gọi là Thạch Động, rồi tìm thấy mảnh gốm vỡ thì giải thích là đồ dùng của Thạch Sanh, gọi sự đa dang của thạch nhũ , nào là: Hình phật bà, Tôn Ngộ không, công chúa được kéo lên...vv Khiến cho trí tuệ ấu thơ cảm giác câu chuyện có thật và tất nhiên tiếp theo đó - hoặc là thừa nhận đàn thần, nồi cơm thần, trăn tinh, đại bàng tinh có thật...vv....Hoặc phủ nhận ngay chính một truyền thuyết dân gian nổi tiếng của người Việt vì tính phi lý với hiện thực do các nhà gọi là "nghiên cứu" tạo ra.

Vấn đề gà chín cựa dù có thật thì điều này không có nghĩa là nó liên hệ chặt chẽ với nội dung truyền thuyết Sơn tinh - Thủy tinh mà ông cha ta đã gửi gấm một nội dung khác (Xin xem "Thời Hùng Vương qua truyền thuyết và huyền thoại". Trang chủ- lyhocdongphuong.org.vn). Bởi vì nếu gà chín cựa có thật và liên hệ hữu cơ với truyền thuyết Sơn Tinh _ Thủy Tinh thì tất yếu sẽ không thể tìm thấy voi chín ngà, ngựa chín hồng mao. Như vậy - hoặc là truyền thuyết là phi lý vì không có những giá trị hiện thực tương đương kèm theo (Voi chín ngà, gà chín cụa, phép thuật của hai vị thần....vv...) - và như vậy sẽ dẫn đến phủ nhận truyền thuyết. Hay với một cách nhìn khác về chuyện này là người ta gắn liền truyện Sơn Tinh _Thủy tinh với việc trị thủy trên sông Hồng - tức là hiện thực lũ lụt. Nhưng nếu chỉ như vậy thì không cần phải có voi chín ngà , gà chín cựa...vv....mà chỉ cần thì chạy 100m đủ để phân thắng thua.

Bởi vậy, tôi hy vọng những nhà nghiên cứu nghiêm túc nên cảnh giác với phương pháp hiện thực hóa truyền thuyết.